Niepewność pomiarów współrzędnościowych. Zastosowanie przedmiotu wzorcowego

• Autorzy: Jakubiec W. , Płowucha W.

Warianty tytułu

EN

Uncertainty of coordinate measurements. Use of calibrated workpiece

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono problematykę wyznaczania niepewności pomiarów współrzędnościowych z wykorzystaniem przedmiotów wzorcowych lub wzorców. Zwrócono uwagę na fakt, że niepewność pomiaru różnych charakterystyk geometrycznych mierzonych przy użyciu tej samej maszyny może być istotnie różna. Podano przykłady opracowania wyników eksperymentów wykonanych w celu oceny niepewności pomiaru średnicy i odchyłki okrągłości otworu walcowego oraz odchyłki współosiowości wałków.

EN

The aspects of evaluation of uncertainty of coordinate measurements with the use ofcalibrated workpiece orartefact are discussed. The attention is paid tothe fact that uncertainty of measurement of different geometrical characteristics measured onthe same measuring machine may be significantly different. Examples of uncertainty evaluation ofexperimental results (diameter, roundness and coaxiality measurement) are given.

Słowa kluczowe

PL

współrzędnościowa technika pomiarowa; niepewność pomiaru; przedmiot wzorcowy

EN

coordinate measuring technique; measurement uncertainty; calibrated workpiece

• Wydawca: ELAMED Media Group
• Czasopismo: Stal, Metale & Nowe Technologie
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 7-8
• Strony: 16--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jakubiec W.

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Laboratorium Metrologii

autor

Płowucha W.

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Laboratorium Metrologii

Bibliografia

• 1. JCGM 100:2008 (GUM 1995 with minor corrections) Evaluation of measurement data. Guide to the expression of uncertainty in measurement.
• 2. JCGM 101:2008 Evaluation of measurement data. Supplement 1 to the Guide to the expression of uncertainty in measurement. Propagation of distributions using a Monte Carlo method.
• 3. JCGM 104:2009 Evaluation of measurement data. An introduction to the Guide to the expression of uncertainty in measurement and related documents.
• 4. Wyrażanie niepewności pomiaru, Przewodnik. Główny Urząd Miar. Warszawa 1999.
• 5. PN-EN ISO 14253-2:2011 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Kontrola wyrobów i sprzętu pomiarowego za pomocą pomiarów. Część 2: Wytyczne szacowania niepewności pomiarów w GPS, przy wzorcowaniu sprzętu pomiarowego i sprawdzaniu wyrobów.
• 6. PKN-ISO/TR16015:2006 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Błędy systematyczne i składowe niepewności pomiarów przy pomiarach długości spowodowane oddziaływaniami cieplnymi.
• 7. Ratajczyk E.: Współrzędnościowa technika pomiarowa. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2005.
• 8. Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych. WNT. Warszawa 2006.
• 9. ISO 1101:2012 Geometrical product specifications (GPS). Geometrical tolerancing. Tolerances of form, orientation, location and run-out.
• 10.ISO 15530-3:2011 Geometrical product specifications (GPS). Coordinate measuring machines (CMM): Technique for determining the uncertainty of measurement. Part 3: Use of calibrated workpieces or measurement standards.
• 11.ISO/TS 15530-4:2008: Geometrical Product Specifications (GPS). Coordinate measuring machines (CMM): Technique for determining the uncertainty of measurement. Part 4: Evaluating task-specific measurement uncertainty using simulation.
• 12.ISO/TS 15530-3:2004 Geometrical Product Specifications (GPS). Coordinate measuring machines (CMM): Technique for determining the uncertainty of measurement. Part 3: Use of calibrated workpieces or standards.
• 13.Jakubiec W.: Analityczne wyznaczanie niepewności pomiaru we współrzędnościowej technice pomiarowej. Wydawnictwo ATH, Bielsko-Biała 2007, s. 159.
• 14.Jakubiec W., Płowucha W., Starczak M.: Analytical estimation of coordinate measurement uncertainty. „Measurement”, 45/2012, p. 2299-2308.
• 15.Jakubiec W., Płowucha W., Starczak M.: System off-line do wyznaczania niepewności pomiarów współrzędnościowych. „Pomiary. Automatyka. Kontrola”, nr 1/2010, s. 6-7.
• 16.Jakubiec W., Płowucha W.: Wyznaczanie niepewności pomiarów współrzędnościowych. Cz. 1: Podstawy teoretyczne. „Mechanik”, nr 5-6/2012, s. 452-455.
• 17.Jakubiec W., Płowucha W.: Wyznaczanie niepewności pomiarów współrzędnościowych. Cz. 2: Oprogramowanie EMU. „Mechanik”, nr 7/2012, s. 580-582.
• 18.Jakubiec W., Płowucha W., Starczak M., Wieczorek J., Szymanek J.: Wnioski z wdrożenia oprogramowania EMU w przemyśle. „Pomiary. Automatyka. Robotyka”, nr 3/2012, s. 98-108.