Metody przygotowania płytek obwodów drukowanych ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEIE) do analizy zawartości metali metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA)

• Autorzy: Kaczmarek A.

Warianty tytułu

EN

Methods for the printed circuit boards from waste electrical and electronic equipment (WEEE) preparation for analysis of metal content by atomic absorption spectrometry (AAS)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Recykling zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEiE) nabiera coraz większego znaczenia ze względu na wzrastająca ilość tego typu odpadów jak i na zapotrzebowanie różnych gałęzi przemysłu na metale, w tym na metale szlachetne takie jak srebro, złoto, platyna, pallad, czy miedź. W pracy przedstawiono porównanie czterech metod przygotowania próbek obwodów drukowanych ze ZSEiE do analizy miedzi i żelaza metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA). W procedurze przygotowania próbek do analizy badano wpływ proporcji stosowanych do ekstrakcji kwasów oraz wpływ spalania próbki przed ekstrakcją na końcową zawartość badanych pierwiastków. Wyniki analizy rentgenograficznej próbek płytek drukowanych wykazały, że dominującymi pierwiastkami są miedź i żelazo. Wykazano, że oznaczona ilość miedzi i żelaza zależy od sposobu przygotowania próbek, a mianowicie od zastosowania spalania przed ługowaniem metali oraz od proporcji w jakich stosowane były kwasy do ekstrakcji. W wyniku analizy przeprowadzonej z zastosowaniem ASA stwierdzono, że oznaczona zawartość miedzi w obwodach drukowanych poddanych przed ekstrakcją spalaniu wynosi do 48,2%, natomiast w tych samych odpadach w próbkach jedynie rozdrobnionych, zawartość miedzi wynosi do 27%. W przypadku żelaza oznaczona zawartość tego pierwiastka wynosi do 4,5% w próbkach po ekstrakcji pozostałości po prażeniu oraz do 2,2% w próbkach tylko rozdrobnionych przed ekstrakcją. Z przeprowadzonej analizy termograwimetrycznej wynika, że najintensywniejsze przemiany z wiązane z ubytkiem masy w Próbce nr 1 zachodzą w zakresie temperatur 220 ÷ 520°C i 230 + 470°C w Próbce nr 2.

EN

Recycling of waste electrical and electronic equipment (WEEE) is becoming increasingly important due to the increasing amount of waste of this type as well as the demand by various Industries for metals, including precious metals such as silver, gold, platinum, palladium or copper. The paper presents a comparison of four sample preparation methods for analysis of copper and iron by atomic absorption spectrometry (AAS) for printed circuit boards from WEEE. In the procedure of sample preparation for analysis, the effect of proportions of acids used for extraction and the impact of sample combustion before extraction on the final content of analyzed elements have been studied. The results of X-ray analysis of samples of printed circuit boards showed that the dominant elements were copper and iron. It was shown that the determined amount of copper and iron depended on the method of sample preparation, namely the application of combustion prior to leaching of metals and proportions of acids used for the extraction. As a result of analysis performed by AAS, it was found that the amount of cop¬per determined in printed circuit boards subjected to combustion prior to extraction was up to 48.2%, whereas for the same waste subjected only to grinding, copper content was up to 27%. In the case of iron, the determined amount of this element was 4.5% in samples after extraction of residue after roasting and to 2.2% in samples only comminuted prior to extraction. It results from the thermogravimetric analysis that the most intense conversions associated with loss in weight occur in the temperature range from 220 to 520'C in case of Sample l and from 230 to 470° C for Sample 2.

Słowa kluczowe

PL

zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEiE); płytki drukowane; ekstrakcja; miedź; żelazo

EN

waste electrical and electronic equipment (WEEE); printed circuit boards; extraction; copper; iron

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 23, nr 3
• Strony: 135--141
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Kaczmarek A.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Katedra Aparatury i Inżynierii Chemicznej, Zakład Analityki Żywności i Ochrony Środowiska, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 3

Bibliografia

• 1. J. Kozłowski i in., „Badania nad zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych," Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska, nr 2, pp. 69-76, 2013.
• 2. J. Kozłowski i in., „Badania nad zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych - cz. II," Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska, nr 2, pp. 77-82, 2013.
• 3. G. Dąbrowska-Kaul, „Efektywność zagospodarowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, cz. 2," Ekologia, pp. 70-76, 5 2014. G.
• 4. Dąbrowska-Kaul, „Zagospodarowanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Polsce, cz. l," Ekologia, pp. 58-61, 3 2014.
• 5. K. Pikon, „Przyszłość gospodarki odpadami elektronicznymi w Polsce," Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska, tom 10, pp. 27-42, 2008.
• 6. „Ustaw z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym," (Dz.U.2005, Nr 180, póz. 1495).
• 7. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, „Raport o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym,," Warszawa, 2007.
• 8. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, „Raport o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym," Warszawa, czerwiec, 2013.
• 9. W. Szczepaniak i M. Zabłocka-Malicka, „Nowoczesne rozwiązania utylizacji odpadów elektronicznych," w X Sympozjum, Podstawy proekologiczne u progu XXI w., Sułów k/Milicza, 2008.
• 10. J. Willner i A. Fornalczyk, „Złom elektroniczny jako źródło metali szlachetnych," Przemysł chemiczny, tom 91, nr 4, pp. 517-522, 2012