Aspekty zdrowotne w krótkookresowym narażeniu na ołów

• Autorzy: Boroń M. , Dobrakowski M. , Chmielewski J. , Gworek B. , Korzonek-Szlacheta I. , Kiełtucki J. , Szpringer M. , Kasperczyk S.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2018.4.22

Warianty tytułu

EN

Health aspects of an acute exposure to lead

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zawodowe narażenie człowieka na ołów wiąże się z zaburzeniami biochemicznymi, a jeden z najistotniejszych mechanizmów jego toksycznego oddziaływania wynika ze zdolności do generowania reaktywnych form tlenu. Przedstawiono aspekty zdrowotne w grupie 37 mężczyzn pracujących na stanowiskach monter, spawacz i mistrz po 40 dniach wykonywania prac w narażeniu na ołów. Zaobserwowano 8-krotny wzrost zawartości ołowiu we krwi monterów i 3-krotny wzrost we krwi spawaczy. Stężenie cynku wzrosło o 11% w grupie spawaczy, w porównaniu z wartością przed narażeniem. U monterów i spawaczy zaobserwowano zmniejszenie stężenia zredukowanego glutationu odpowiednio o 22% i 9%, oraz wzrost stężenia kwasu moczowego o 27% i 15%. Tylko w grupie monterów stwierdzono wzrost wartości całkowitej zdolności oksydacyjnej o 57% i wskaźnika oksydacyjnego o 70%. Ekspozycja na ołów związana była z nieprzestrzeganiem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, które spowodowało zwiększone narażenie na szkodliwe działanie ołowiu na organizm człowieka.

EN

A group of 37 men working as a fitters, welders or masters, underwent medical exams. after 40 days of exposure to Pb to det. the Pb and Zn contents in blood, contents of reduced glutathione in erythrocytes, and uric acid in blood serum as well as total oxidant status and oxidative stress index. An eightfold increase of Pb content in fitters blood and triple in the welders blood were obsd. The Zn concn. increased by 11% in the welders blood, as compared to the value before the exposure. In the group of fitters and welders, a decrease in the concn. of reduced glutathione by 22% and 9%, and an increase in uric acid concn. by 27% and 15% were obsd., resp. In the group of fitters, an increase of the total oxidant status value by 57% and the oxidative stress index by 70% as found. Exposure to Pb in the workplace was associated with a lack of respect for the principles of safety and health at work, which resulted in the increased exposure to Pb.

Słowa kluczowe

PL

ołów; zdrowie człowieka; ekspozycja na ołów; zatrucia ołowiem; zatrucie metalami ciężkimi

EN

lead; health aspects; exposure to lead; lead poisoning

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 97, nr 4
• Strony: 618--623
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., tab.

Twórcy

autor

Boroń M.

• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, ul. Kościelna 13, 41-200 Sosnowiec

autor

Dobrakowski M.

• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu

autor

Chmielewski J.

• Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

autor

Gworek B.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

autor

Korzonek-Szlacheta I.

• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu

autor

Kiełtucki J.

• Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, Staszów

autor

Szpringer M.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

autor

Kasperczyk S.

• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu

Bibliografia

• [1] L. Patrick, Alternative Medicine Rev. 2006, 11, nr 1, 2.
• [2] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz. U. 2014, poz. 817.
• [3] Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych, Dz. U. 2005, nr 11, poz. 86.
• [4] M. Jakubowski, Podstawy Metody Oceny Środowiska Pracy 2014, 80, nr 2, 111.
• [5] A. Skoczyńska, R. Poręba, A. Sieradzki i in., Med. Pracy 2002, 53, nr 3, 259.
• [6] D. A. Khan, S. Qayyum, S. Saleem i in., Toxicol. Health 2008, 24, nr 9, 611.
• [7] I. Krzywy, E. Krzywy, M. Pastuszak-Gabinowska i in., Ann. Akad. Med. Stetinensis 2010, 56, nr 2, 118.
• [8] H. Langauer-Lewowicka, Neurologiczna symptomatologia zawodowych zatruć metalami ciężkimi: problemy diagnostyczne, Wydawnictwo Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2012.
• [9] O. Rubens, I. Logina, I. Kravale i in., J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 2001, 71, 200.
• [10] M. Zawadzki, R. Poręba, P. Gać, Med. Pracy 2006, 57, nr 6, 543.
• [11] N. Pawlas, H. Langauer-Lewowicka, [w:] Metale. Zagrożenia środowiskowe i zawodowe (red. H. Langauer-Lewowicka), Wydawnictwo Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec 2014, 9.
• [12] T. Wielkoszyński, M. Zawadzki, A. Lebek-Ordon i in., Diagn. Lab. 2007, 43, 283.
• [13] E. G. Moreira, G. J. Rosa, S. B. Barros i in., Toxicology 2001, 169, nr 2, 145.
• [14] A. Zabłocka, M. Janusz, Post. Hig. Med. Dośw. 2008, 62, 118.
• [15] M. Trzcinka-Ochocka, M. Jakubowski, G. Raźniewska, Med. Pracy 2005, 56, 395.
• [16] M. Ahamed, S. Singh, J. R. Behari i in., Clin. Chim. Acta 2007, 377, 92.
• [17] N. Batra, B. Nehru, M. P. Bansal, Reprod. Toxicol. 1998, 12, 535.
• [18] J. Surgiewicz, W. Domański, Med. Pracy 2006, 57, nr 2, 123.
• [19] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych, Dz. U. 2000, nr 40, poz. 470.
• [20] R. Sivaprasad, M. Nagaraj, P. Varalakshmi, Hum. Exp. Toxicol. 2003, 22, 183.
• [21] S. Pawelski, Diagnostyka laboratoryjna w hematologii, PZWL, Warszawa 1983.
• [22] O. Erel, Clin. Bioch. 2004, 37, 277.
• [23] O. Erel, Clin. Bioch 2005, 38, 1103.
• [24] D. Xia, X. Yu, S. Liao i in., J. Ethnopharmacol. 2010, 130, 414.
• [25] M. Dobrakowski, J. Zalejska-Fiolka, T. Wielkoszyński i in., Med. Pracy 2014, 65, nr 4, 443.
• [26] M. Dobrakowski, M. Boroń, E. Birkner, A. Kasperczyk, E. Chwalińska, G. Lisowska, S. Kasperczyk, Oxid. Med. Cell Longev. 2017, doi: 10.1155/2017/8763793.
• [27] M. Wartanowicz, Ś. Ziemiański, Żywienie Człowieka i Metabolizm 1999, nr 1, 67.
• [28] S. Kasperczyk, M. Dobrakowski, J. Kasperczyk i in., Toxicol. Appl. Pharmacol. 2014, 280, 36.
• [29] S. Kasperczyk, M. Dobrakowski, A. Kasperczyk i in., Arch. Environ. Occup. Health 2017, 72, nr 3, 153.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)