Znaczenie infiltracji wód w procesie zagęszczania gruntów bezkohezyjnych na przykładzie wyników badań z obszarów ujęć wody miasta Poznania oraz badań eksperymentalnych

• Autorzy: Radaszewski R. , Nowak M.

Warianty tytułu

EN

The importance of water infiltration in the process of non-cohesive soil compaction based on investigations in groundwater intakes for the city of Poznań and experimental studies

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Proces zagęszczania szkieletu mineralnego gruntów sypkich zachodzi pod wpływem wielu czynników, m. in.: wibracji, drenażu wód, przeciążenia nadkładem, itp. Jednym z ważniejszych jest opisany w artykule przepływ wody przez ośrodek gruntowy. W pracy przeanalizowano wpływ filtracji wody na zmiany upakowania szkieletu mineralnego piasków aluwialnych doliny Warty z obszarów ujęć wody dla m. Poznania i wywołany, m. in. tym procesem – spadek sprawności hydraulicznej pracujących tam stawów infiltracyjnych. Artykuł zawiera także wyniki badań eksperymentalnych, wykonywanych w ramach realizacji projektu badawczego nr NN 307 3526 33, dotyczących analizy czynników odpowiedzialnych za proces zagęszczania drobnoziarnistych osadów bezkohezyjnych. W badaniach tych określano zarówno udział procesu filtracji wody pośród innych mechanizmów odpowiedzialnych za całkowite dogęszczenie szkieletu mineralnego osadów sypkich, jak też minimalny czas niezbędny do istotnej przebudowy struktury takich gruntów. Próba porównania wyników badań prowadzonych w środowisku naturalnym z wynikami badań eksperymentalnych wynikała z faktu, że opisywane w pracy procesy zachodzą, w pierwszym przypadku, pod wpływem ograniczonej liczby czynników, przy ich stosunkowo stabilnym natężeniu. Eksperyment badawczy pozwolił zarówno rozszerzyć spektrum czynników wpływających na zmiany ułożenia szkieletu mineralnego badanych osadów, jak też stworzył możliwość analizy, większej niż naturalna, dynamiki zmian.

EN

The compaction process of loose soils mineral skeleton is influenced by many factors, e.g.: vibrations, overloading and water flow through soils. The aim of the present paper is to asses significance of the last factor. In particular were studied the effects of water filtration on changes in the compaction of the mineral skeleton of alluvial sands, and on decrease in hydraulic efficiency of infiltration ponds in the Warta river valley, in areas of water intakes for the city of Poznań. Moreover, experimental studies on the analysis of factors responsible for the compaction process in fine-grained non-cohesive deposits were also conducted (within research project no. NN 307 3526 33). It was found that, along with other mechanisms, water filtration process is responsible for the total compaction of the mineral skeleton in loose deposits and affects minimum time limit required for the significant structural reconstruction in such soils. The experiment allowed to extend the spectrum of factors affecting changes in the position of the mineral skeleton in the analysed deposits, as well as provided opportunity of assessment of wider range of dynamic of changes than in natural conditions.

Słowa kluczowe

PL

infiltracja; stopień zagęszczenia gruntów; porowatość; sprawność hydrauliczna

EN

infiltration; soil density index; porosity; hydraulic efficiency

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 445 Hydrogeologia z. 12/2
• Strony: 529--540
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Radaszewski R.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Geologii, Zakład Hydrogeologii i Ochrony Wód, ul. Maków Polnych 16, 61-606 Poznań

autor

Nowak M.

• URS/Scott Wilson, ul. Chłapowskiego 29, 60-965 Poznań

Bibliografia

• 1. DOBAK P., 1999 — Rola czynnika filtracyjnego w badaniach jednoosiowej konsolidacji gruntów. W: Studia Rozprawy Monografie 65, PAN Kraków Wyd. Inst. Gosp. Surowcami Miner. i Energią
• 2. DUDYCZ D., 1980 — Interpretacja sondowań udarowych wykonywanych od powierzchni w nasypach formowanych. Narada „Geoprojektu" Bocheniec k/Małogoszczy. Wyd. Geol., Warszawa.
• 3. FRANKOWSKI Z., 2003 — Interpretacja wyników sondowań dynamicznych i badań presjometrycznych. Sondowania dynamiczne. W: Nowoczesne Metody Badań Gruntów: 12-22. ITB Warszawa.
• 4. GÓRSKI J., PRZYBYŁEK J., STRYCZYŃSKA M., KASZTELAN D., REMISZ W., THEUSS T, 2006 — Kompleksowa dokumentacja hydrogeologiczna. Podstawa do opracowania koncepcji programowo-przestrzennej w zakresie przebudowy stawów infiltracyjnych na ujęciu wody Dębina w Poznaniu. Archiwum IG UAM Poznań.
• 5. GRADZIŃSKI R., KOSTECKA A., RADOMSKI A., UNRUG R., 1986 — Zarys Sedymentologii. Wyd. Geol., Warszawa.
• 6. INSTRUKCJA badań podłoża gruntowego budowli drogowych i mostowych (Załącznik). Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, Warszawa, luty 1997 r.
• 7. KOWALSKI W.C., 1988 — Geologia inżynierska. Wyd. Geol., Warszawa.
• 8. KRYGOWSKI B., 1964 — Graniformametria mechaniczna – teoria, zastosowanie. PWN, Poznań.
• 9. LISZKOWSKI J., 1971 —Filtracyjne deformacje utworów lessowych. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 13: 87-132.
• 10. LISZKOWSKI J., 1975 — Geologiczne modele rozwoju filtracyjnych deformacji gruntów w Polsce. Materiały Konf. Aktualne problemy geologii inżynierskiej: 133-151. IAEG, Warszawa.
• 11. LISZKOWSKA E., LISZKOWSKI J., 2001 — Wpływ ekstremalnych warunków hydrogeologicznych na reżim ciśnień piezometrycznych w wodonoścach krasowych. W: Współczesne Problemy Hydrogeologii (red. T. Bocheńska, S. Staśko), t. 10: 201-208, Wrocław.
• 12. PAZDRO Z., KOZERSKI B.,1990 — Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
• 13. PISARCZYK S., 2001 — Gruntoznawstwo Inżynierskie. PWN, Warszawa.
• 14. PN-86B-02480 — Polska Norma budowlana „Grunty budowlane. Klasyfikacja i opis gruntów".
• 15. PN-88B-04481 — Polska Norma budowlana „Grunty budowlane. Badanie próbek gruntu".
• 16. PN-2002/B-04452 — Polska Norma budowlana „Geotechnika. Badania polowe".
• 17. PRZYBYŁEK J., 1997 — Hydrogeologiczna ocena sprawności infiltracyjnego ujęcia wody „Dębina" w Poznaniu przed kolizją z projektowaną autostradą A2. W: Współczesne Problemy Hydrogeologii (red. J. Górski, E. Liszkowska). t. 8: 95-102. WIND, Wrocław.
• 18. PRZYBYŁEK J., WOJEWODA J., 1996 — Zmiany pierwotnych cech osadów wodonośnych w dolinie Warty oraz objawy spadku ich przepuszczalności w strefie ujęcia wody dla miasta Poznania w Dębinie. W: Mat. Międzynarodowej Konferencji Zaopatrzenie w wodę miast i wsi:129-145. PZITS, Poznań.
• 19. RADASZEWSKI R., 2010 — Raport z realizacji projektu badawczego MSWiI nr NN 307 3526 33 pt. „Stopień zagęszczenia piasków eolicznych jako narzędzie do interpretacji warunków akumulacji wydm". Archiwum IG UAM Poznań.
• 20. RADASZEWSKI R., 2011 (w druku) — Wybrane czynniki naturalnego dogęszczania gruntów bezkohezyjnych w świetle badań eksperymentalnych. Nauka Przyroda Technologie.
• 21. SKOLASIŃSKA K., 2000 — Przeobrażenia osadów doliny rzecznej w warunkach infiltracji wód powierzchniowych na przy- kładzie poznańskich ujęć wody. (manuskrypt rozprawy doktorskiej). UAM Poznań.
• 22. WIŁUN Z., 1976 — Zarys geotechniki, Wyd. Komunikacji i Łączności. Warszawa.