Czym się strułeś tym się lecz - czy etanol jest odtrutką na zatrucie metanolem?

• Autorzy: Spilkowski Mateusz , Orzechowska Oliwia

Warianty tytułu

EN

What you poisoned, cure yourself with - is ethanol an antidote for methanol poisoning?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od setek lat w życiu człowieka przeplata się alkohol, który był i jest spożywany w różnych formach. W życiu codziennym pod nazwą „alkohol” kryje się jeden związek - etanol [1, 2]. Jednak w aspekcie chemicznym alkohole tworzą liczną grupę substancji, a spożycie wielu z nich może spowodować poważny uszczerbek na zdrowiu a nawet doprowadzić do zgonu człowieka - do takich właśnie alkoholi należy metanol [2]. Porównując etanol do metanolu pod kątem budowy chemicznej, posiada on dodatkowo jedną grupę metylenową, ale nie jest możliwe organoleptyczne rozróżnienie tych dwóch związków. Podobieństwo w smaku i zapachu oraz brak barwy mogą spowodować omyłkowe spożycie alkoholu metylowego [2, 3]. W procesie rozkładu metanolu w ludzkiej wątrobie powstają inne metabolity niż w przypadku rozkładu etanolu co jest spowodowane wcześniej wspomnianą różnicą w budowie obu związków [1, 2, 4]. Metabolity powstałe w wyniku rozkładu alkoholu metylowego mogą powodować ostrą niewydolność nerek, uszkodzenie mięśnia sercowego i wątroby, całkowitą ślepotę, a nawet śmierć [2]. Osoby zatrute metanolem wymagają natychmiastowej pomocy medycznej, jednak pierwszą pomocą może stanowić alkohol etylowy - substancja psychoaktywna, uzależniająca, a w nadmiernych ilościach zagrażająca życiu [2-5].

EN

Alcohol has been intertwined in human life for hundreds of years and has been consumed in various forms. In everyday life, the name "alcohol" covers one compound - ethanol [1, 2]. However, from the chemical point of view, alcohols form a numerous group of substances, and consumption of many of them may cause serious damage to human health or death - methanol is one of such alcohols [2]. Comparing ethanol to methanol from the chemical structure point of view, ethanol has additionally one methylene group, but it is not possible to distinguish organoleptically between these two compounds. The similarity in taste and smell and the lack of colour may cause mistaken ingestion of methyl alcohol [2, 3]. In the process of methanol decomposition, different metabolites are formed in the human liver than in the case of ethanol decomposition, which is due to the previously mentioned difference in the structure of both compounds [1, 2, 4]. The metabolites formed by methyl alcohol decomposition can cause acute renal failure, myocardial and hepatic damage, total blindness, and even death [2]. Individuals poisoned by methanol require immediate medical attention, but ethyl alcohol, a psychoactive, addictive, and life-threatening substance in excessive amounts, may be the first aid [2-5].

Słowa kluczowe

PL

metanol; etanol; alkohole; zatrucia

EN

methanol; ethanol; alcohols; poisoning

• Wydawca: Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Czasopismo: Analit
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 11
• Strony: 25--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Spilkowski Mateusz

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska

autor

Orzechowska Oliwia

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska

Bibliografia

• [1] Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków (2006) 2644-2667
• [2] Tomasz Ligenza, Diagnostyka i postępowanie terapeutyczne w zatruciach alkoholami, Praca dyplomowa napisana w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego pod kierunkiem dr hab. n. med. Ł. Dobreka, Kraków 2018
• [3] Rafał Feliksik, Toksykologia w praktyce ratownictwa medycznego - wczoraj, dziś i jutro - na podstawie wybranych zatruć, Praca dyplomowa napisana w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego pod kierunkiem prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Dropińskiego, Kraków 2018
• [4] K. Kumański, A. Kamińska, Różne drogi metaboliczne alkoholu etylowego w tkankach, Kosmos 61 (2012) 29-35
• [5] K. Kumański, A. Kamińska, Obiektywne spojrzenie na zły aldehyd octowy, Kosmos 61 (2012) 37-50

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).