Obraz fizyczny zwierciadła wód pierwszego poziomu wodonośnego w świetle badań metodą tomografii elektrooporowej (ERT)

• Autorzy: Gańko M. , Mieszkowski R. , Gańko A. , Tuchołka P.

Warianty tytułu

EN

Physical image of water table determined by the electrical resistivity tomography (ERT) method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono i omówiono wyniki rozpoznania pierwszego poziomu wodonośnego za pomocą metody tomografii elektrooporowej (ERT). Wybrano trzy poligony badawcze w obrębie Warszawy, o różnej budowie geologicznej i odmiennych warunkach hydrogeologicznych. Jeden poligon znajduje się w obrębie wysoczyzny polodowcowej na terenie Warszawy („Pole Mokotowskie”), a dwa pozostałe są położone w obrębie doliny rzeki Wisły („Józefów” i „Tarchomin”). Poligony umiejscowione w obrębie doliny rzeki charakteryzują się m.in. swobodnym poziomem zwierciadła wody, natomiast w obrębie poligonu na wysoczyźnie polodowcowej występuje poziom wodonośny pod ciśnieniem. Rezultaty wykonanych badań dowodzą, że poziom wód podziemnych wyraźnie zaznacza się w obrazie uzyskanym metodą ERT, ale nie zawsze daje precyzyjne wyniki. Dokładność jego wyznaczenia zależy od uziarnienia gruntów, ich kontrastu opornościowego, wilgotności, metody profilowania elektrycznego oraz od ukształtowania stropu osadów niskooporowych (Warszawa – iły plioceńskie).

EN

The paper presents the results and interpretation of Electrical Resistivity Tomography (ERT) study of the first aquifer. The study was carried out in the Warsaw region on three selected test fields with different geological structure and hydrogeological conditions: two in the Wisla River valley (“Józefów” and “Tarchomin”) and one in a postglacial upland in Warsaw (“Pole Mokotowskie”). The river valley aquifers are unconfined, whereas in the upland, the first aquifer is confined and under pressure. The results clearly show the presence of aquifers on the ERT image, but the positioning of the water level is not always precise. The precision depends on granulometry of sediments, resistivity contrasts, chosen method of resistivity measurement and morphology of low-resistivity sediments (e.g. Pliocene clays in the Warsaw area).

Słowa kluczowe

PL

metoda tomografii elektrooporowej (ERT); oporność gruntu; poziom wody podziemnej; osady niskooporowe

EN

electrical resistivity tomography ERT; soil resistivity; groundwater level; low-resistivity sediments

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
• Strony: 167--172
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Gańko M.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Mieszkowski R.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Gańko A.

• GEOTEKO Projekty i Konsultacje Geotechniczne Sp. z o.o., ul. Wałbrzyska 3/5, 02-739 Warszawa

autor

Tuchołka P.

• UMR CNRS 8148 IDES, Département des Sciences de la Terre, Université Paris Sud, 91405 Orsay, France

Bibliografia

• 1. GRIFFITHS D.H., BARKER R.D., 1993 — Two-dimensional resistivity imaging and modelling in areas of complex geology. J. Applied Geoph., 29, 211–226.
• 2. KELLER G.V., FRISCHKNECHT F.C., 1966 — Electrical methods in geophysical prospecting. Pergamon Press Inc., Oxford.
• 3. KIRSCH R. (red.), 2009 — Groundwater Geophysics: A Tool for Hydrogeology, 2nd ed., Springer, Flintbek.
• 4. LOKE M.H., 2012 — Tutorial: 2-D and 3-D electrical imagining surveys. Geotomo Software, Malaysia.
• 5. LOKE M.H., BARKER R.D., 1996 — Rapid least-squares inversion of apparent resistivity pseudosections by a quasi-Newton method. Geophysical Prospecting, 44, 131–152.
• 6. MORAWSKI W., 1978 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Warszawa Zachód (523). Inst. Geol., Warszawa.
• 7. NOWAK J., 1974 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Legionowo (487). Inst. Geol., Warszawa.
• 8. RES2DINV Manual, 2003 — GEOTOMO Software, 5 Cangkat Miden Loroung 6, Miden Heights, 11700 Gelugor, Penang, Malaysia. www.geśletrical.com.
• 9. ROZPORZĄDZENIE Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (DzU 2012 Nr 0, poz. 463).
• 10. SARNACKA Z., 1974 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Piaseczno (560). Inst. Geol., Warszawa.
• 11. SZYMANKO J., STENZEL P., 1993 — Metody geofizyczne w badaniach hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Wyd. Geol., Warszawa.