Wstępne wyniki analizy petrograficznej osadów w żwirowni Łubienica-Superunki

• Autorzy: Górska-Zabielska M.

Identyfikatory

DOI

10.12657/landfana-033-005

Warianty tytułu

EN

Preliminary results of petrographic analysis of deposits in Łubienica-Superunki gravel pit

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Osady piaszczysto-żwirowe pochodzące z transgresji stadiału młodszego zlodowacenia warty w ŁubienicySuperunkach zostały zbadane pod kątem składu petrograficznego frakcji średniożwirowej i grubożwirowej. Stwierdzono wyraźną przewagę skał krystalicznych, brak skał węglanowych oraz dziesięcioprocentowy udział piaskowców. Kwarc zmniejsza swój udział z około 9% we frakcji średniożwirowej do 0,6% we frakcji grubożwirowej. We frakcji 20–60 mm zidentyfikowano narzutniaki fennoskandzkie. Wśród nich były narzutniaki przewodnie z Wysp Alandzkich i sąsiadujących regionów Uppland i dna północnego Bałtyku oraz z obszaru południowo-wschodniej Szwecji (Småland). Wśród narzutniaków wskaźnikowych nie znaleziono ani jednego egzemplarza skały węglanowej.

EN

Sandy and gravel deposits, originating from the ice sheet transgression during the younger stadial of the Warthanian glaciation in Łubienica-Superunki, have been examined in terms of petrographic composition of the middle-coarse gravel fraction and pebble fraction. The distinct predomination of crystalline rocks, no carbonate rocks and a 10% share of sandstones have been ascertained. Quartz has reduced its share from about 9% in the middle-coarse gravel fraction to 0.6% in pebble fraction. The Scandinavian erratics have been identified within the 20–60 mm fraction. Among them the indicator erratics from the Åland Islands, neighboring Uppland, North Baltic bottom and Småland have been found. There was no single carbonate rock found among the so called statistical erratics.

Słowa kluczowe

PL

analiza petrograficzna; żwir; narzutniak fennoskandzki; zlodowacenie Warty; Nizina Północnomazowiecka

EN

petrographic analysis; gravel; Scandinavian erratic; Warthanian glaciation; North-Masovian Lowland

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 33
• Strony: 41--47
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Górska-Zabielska M.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Instytut Geografii, Kielce

Bibliografia

• Böse M., 1989. Methodisch-stratigraphische Studien und paläomorphologische Untersuchungen zum Pleistozän südlich der Ostsee. Berliner Geographische Abhandlungen 51: 114.
• Ehlers J., 1990. Reconstructing the dynamics of the North-West European Pleistocene Ice-Sheet. Quaternary Science Review 9: 71–83.
• Frankiewicz A., 2017. Materiały robocze do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Serock. PIG, Warszawa.
• Górska M., 2000a. Narzutniaki skandynawskie − metodyka badań i interpretacja. Analiza eratyków ze stanowiska w Koczerach koło Drohiczyna. W: Warsztaty terenowe „Osady, struktury deformacyjne i formy warciańskiej strefy glacjomarginalnej na Nizinie Podlaskiej”. Lublin − Mielnik, 25–29.09.2000: 67–72.
• Górska M., 2000b. Wybrane właściwości petrograficzne vistuliańskich moren dennych środkowej i zachodniej Wielkopolski oraz ich znaczenia dla oceny dynamiki ostatniego lądolodu. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej 28.
• Górska M., 2002. Petrografia osadów akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej Pojezierza Drawskiego. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 53(A): 29–42.
• Górska M., 2003. Analiza petrograficzna narzutniaków skandynawskich. W: M. Harasimiuk, S. Terpiłowski (red.), Analizy sedymentologiczne osadów glacigenicznych. Wydawnictwo UMCS, Lublin: 23–31.
• Górska M., 2006. Narzutniaki przewodnie z Sobolewa (sandr suwalsko-augustowski). Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu PAU 3: 209–212.
• Górska-Zabielska M., 2008. Fennoskandzkie obszary alimentacyjne osadów akumulacji glacjalnej i glacjofluwialnej lobu Odry. Wydawnictwo Naukowe UAM, Geografia 78.
• Górska-Zabielska M., Wachecka-Kotkowska L., 2014. Petrographical analysis of Warthian fluvioglacial gravels as a tool to trace the source area – a case study from central Poland. Geologos 20(3): 183–199.
• Górska-Zabielska M., Wachecka-Kotkowska L., 2015. Petrografia żwirów i eratyki przewodnie w osadach wodnolodowcowych jako przesłanki wnioskowania na temat źródeł i kierunków transportu materiału w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem (środkowa Polska). Acta Geographica Lodziensis 103: 57–77.
• Kondracki J., 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kucharska M., Pochocka-Szwarc K., 2012. Objaśnienia do SMGP, ark. Wyszków (451). PIG PIB, Warszawa.
• Lipka E., 2012. Zróżnicowanie cech petrograficznych osadów polodowcowych na Wysoczyźnie Lubuskiej. Praca doktorska. Arch. Instytutu Geoekologii i Geoinformacji UAM, Poznań.
• Lüttig G., 1958. Methodische Fragen der Geschiebeforschung. Geologisches Jahrbuch 75: 361–418.
• Marks L., Karabanov A., Nitychoruk J., Bahdasarau M., Krzywicki T., Majecka A., Pochocka-Szwarc K., Rychel J., Woronko B., Zbucki Ł., Hradunova A., Hrychanik M., Mamchyk S., Rylova T., Nowacki Ł., Pielach M., 2016. Revised limit of the Saalian ice sheet in central Europe. Quaternary International DOI: 10.1016/j.quaint.2016.07.043: 1–16.
• Meyer K.-D., 1983. Indicator pebble and stone count methods. W: J. Ehlers (red.), Glacial deposits in North-West Europe. Balkema, Rotterdam: 275–287.
• Meyer K.-D., 1985. Zur Methodik und über den Wert von Geschiebezählungen. Der Geschiebesammler 19(2/3): 75–83.
• Nowak J., 1969. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski, arkusz Serock (N34–127A). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Rutkowski J., 1995. Badania petrograficzne żwirów. W: E. Mycielska-Dowgiałło, J. Rutkowski (red.), Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane metody i interpretacja wyników. Uniwersytet Warszawski, Państwowy Instytut Geologiczny, Komitet Badań Czwartorzędu PAN, Warszawa: 133–150.
• Schulz W., 1996. Zur Bedeutung der Korngröße bei Geschiebezählungen. Der Geschiebesammler 29(3): 91–102.
• Trembaczowski J., 1961. Przyczynki do metodyki badań granulometryczno-petrograficznych utworów morenowych. Annales Universitatis M. Curie-Skłodowska, sec. B 16(3): 63–95.
• Trembaczowski J., 1967. Granulometryczno-petrograficzna charakterystyka glin zwałowych Wysoczyzny Konińskiej. Prace Instytutu Geologicznego 48: 147–162.
• Zabielski R., 2006. Badania litologiczno-petrograficzne osadów plejstoceńskich. SMGP w skali 1:50 000, ark. Wyszków. PIG PIB, Warszawa.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).