Zarys historii fabryki fajansu w Lubartowie na podstawie terralitów lubartowskich zachowanych w zbiorach muzealnych

• Autorzy: Wolska-Pabian Karolina

Warianty tytułu

EN

An outline of the history of the faience factory in Lubartów on the basis of Lubartów terralites preserved in museum collections

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tekst opowiada o historii działalności wytwórni fajansu w Lubartowie. Fajansarnia została założona przez Henryka Łubieńskiego, wiceprezesa Banku Polskiego, który w 1839 r. nabył dobra lubartowskie. Wraz ze swoim bratankiem Pawłem Łubieńskim założył Fabrykę wyrobów fajansowych, terrolitowych, porcelanowych i glinianych w Lubartowie. Mimo że wytwórnia działała jedynie 10 lat, między rokiem 1840, a 1850, jej działalność była bardzo różnorodna. Wśród zachowanych w zbiorach muzealnych przykładów znajduje się kilkadziesiąt naczyń użytkowych zdobionych prostą rytowaną dekoracją, naczyń szkliwionych z dekoracją reliefową, szkliwionych pokrytych kwiatową dekoracją malarską oraz naczyń terralitowych, czyli pokrytych lakierem na zimno. To właśnie naczynia terralitowe wyróżniały lubartowską wytwórnię spośród innych działających w tym czasie.

EN

The article is about the history and production of the faience factory in Lubartów. The workshop was established by Henryk Łubieński, vice-president of Bank Polski, who purchased the Lubartów estate in 1839. Together with his nephew Paweł Łubieński, he founded the Factory of faience, terrolite, porcelain and clay products in Lubartów. Although the factory has operated for only 10 years, between 1840 and 1850, its production was very diversified. Among the dozens of examples preserved in museum collections, there are several dozen examples of utility vessels decorated with simple engraved decorations, glazed dishes with relief decorations, glazed vessels covered with floral painting decorations, and terralite vessels, i.e. covered with cold varnish. Terralite vessels distinguished the Lubartów factory among others operating at that time.

Słowa kluczowe

PL

Lubartów; Henryk Łubieński; terrolit; terralit; fajans; dzbanek myśliwski

EN

Lubartów; Henryk Lubienski; terrolit; terralit; faience; hunter’s jug

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 73, nr 3
• Strony: 47--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., fot.

Twórcy

autor

Wolska-Pabian Karolina

• Muzeum Narodowe w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-9936-2295

Bibliografia

• H. Chojnacka, Fajanse polskie XVIII-XIX w., Warszawa 1981.
• H. Dobrowolski, O garncarzach w Firleju, „Lubartowiak”. R.7 (1938), nr 15.
• S. Gebethner, Wyroby ceramiki polskiej w drugiej połowie XVIII i w XIX wieku, „Arkady”, nr 4 (sierpień) 1935.
• Katalog wystawy dzieł sztuki stosowanej do przemysłu urządzonej staraniem Komitetu Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie w pałacu Brühlowskim otwartej d. 14 czerwca 1881 r.
• H. Łopaciński, Fabryki ceramiczne w Tomaszowie i Lubartowie dziś nie istniejące, Sprawozdania Komisji Historii Sztuki VIII, Kraków 1907.
• J. Moniewski, Fabryka fajansu w Lubartowie 1839–1850, Radom 1991.
• H. Morozewiczowa, Fabryka wyrobów fajansowych, terrolitowych, porcelanowych i glinianych w Lubartowie, „Lubartowiak” R. 7, 1938. nr 12-17.
• B. Pospiesza, A. Dobry, Ceramika europejska w zbiorach Muzeum Zamkowego w Malborku, Malbork 2018.
• G. Soubise-Bisier, O fabrykach ceramiki w Polsce, Warszawa 1913.
• M. Stankowa, B. Kowalczyk, Z dziejów rzemiosła Lubelszczyzny, Lublin 1966.
• M. Starzewska, Fajansarnia w Lubartowie 1840–1850, Lublin 1985.
• M. Starzewska, M. Jeżewska, Polski fajans, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1978.
• Szkurłat, Manufaktura porcelany i fajansu w Korcu, Warszawa 2011.