Compensation in the system of human capital reproduction in higher education institutions – theory and realities in Ukraine

• Autorzy: Kundytskyj Oleksandr , Butyter Daniel

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.0546

Warianty tytułu

PL

Wynagrodzenie w systemie odtworzenia kapitału ludzkiego uczelni – teoria i realia Ukrainy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article is dedicated to identifying the challenges associated with personnel management in higher education institutions, with a particular focus on issues related to the remuneration system for academic and teaching staff at Ukrainian universities. Historically, salary levels in Ukraine’s education sector have remained relatively low since the Soviet era. The article examines the essence of remuneration and its interpretation within various economic approaches, as well as presenting the primary functions of wages. The purpose of this paper is to highlight the significance of remuneration within the system of restoring the academic and pedagogical potential of universities. The article identifies the main issues and challenges related to current methods and levels of salary formation for academic and teaching staff in higher education institutions. The analysis reveals that salaries in Ukraine’s education sector fail to fulfil their fundamental functions. This situation is a significant reason why talented young professionals often opt to leave the education sector. It underscores the need for reforms in the remuneration system. The study concludes that the issue of salary formation in education pertains both to the methodology and the structure of wages. Emphasis is placed on the method of determining wages in the higher education sector and the current wage levels in Ukraine. The article examines the tariff coefficients and scales applicable to higher education lecturers in Ukraine as of 2023. By comparing the salary levels of academic and teaching staff in national universities with the minimum social wage and average household expenditures, the study concludes that lecturers’ financial liquidity is critically low.

PL

Artykuł poświęcony jest identyfikacji wyzwań związanych z zarządzaniem personelem w instytucjach szkolnictwa wyższego, ze szczególnym naciskiem na problemy dotyczące systemu wynagradzania kadry naukowo-dydaktycznej na ukraińskich uniwersytetach. Historycznie poziom wynagrodzeń w sektorze edukacji w Ukrainie pozostawał na relatywnie niskim poziomie od czasów sowieckich. W artykule rozważana jest istota wynagrodzeń oraz ich interpretacja w kontekście różnych podejść ekonomicznych, przedstawione są także główne funkcje wynagrodzenia. Celem artykułu jest prezentacja znaczenia wynagrodzenia w systemie odtworzenia naukowo-pedagogicznego potencjału uczelni. W artykule zidentyfikowano główne problemy i wyzwania związane z aktualnymi metodami oraz poziomem kształtowania wynagrodzeń pracowników naukowych i pedagogicznych w instytucjach szkolnictwa wyższego. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wynagrodzenia w obszarze edukacji w Ukrainie nie spełniają swoich podstawowych funkcji. Taki stan rzeczy stanowi istotny powód, dla którego utalentowani młodzi specjaliści często decydują się na rezygnację z pracy w branży edukacyjnej. Sytuacja ta podkreśla konieczność wprowadzenia reform w systemie wynagrodzeń. Stwierdzono, że problem kształtowania wynagrodzeń w edukacji dotyczy zarówno metodologii, jak i struktury wynagrodzeń. Główny nacisk położono na metodę ustalania wynagrodzeń w sektorze szkolnictwa wyższego oraz na aktualny poziom wynagrodzeń w Ukrainie. Przeanalizowano współczynniki taryfowe oraz siatkę taryfową, które obowiązują dla wykładowców szkół wyższych w Ukrainie od 2023 roku. W wyniku porównania poziomu wynagrodzeń pracowników naukowych i pedagogicznych w krajowych uniwersytetach z minimalnym wynagrodzeniem socjalnym oraz średnimi wydatkami gospodarstw domowych sformułowano wniosek o niskiej płynności finansowej wynagrodzeń wykładowców.

Słowa kluczowe

EN

education; higher education; academic staff; teaching staff; Ukraine; Ukrainian universities; wage regulation; tariff scale

PL

edukacja; szkolnictwo wyższe; pracownik naukowy; pracownik pedagogiczny; Ukraina; uniwersytety w Ukrainie; regulacja wynagrodzenia; siatka taryfowa

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 57, No.2(216)
• Strony: 53--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kundytskyj Oleksandr

• General Tadeusz Kościuszko Military University of Land Forces, Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-7848-4717

autor

Butyter Daniel

• University of Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0810-6227

Bibliografia

• Bruno, M.F. (2022). The Global Talent Competitiveness Index. INSEAD, Portulans Institute, and the Human Capital Leadership Institute. https://www.insead.edu/sites/default/files/assets/dept/fr/gtci/GTCI-2022-report.pdf
• Burâk, P.Y. (2004). Ekonomìka pracì u socìal’no-ekonomìčnih vìdnosinah: navč. Posìbnik. Centr Navčal’noï lìteraturi.
• Decik, O. (2022). Vartìst’ produktìv v Ukraïnì na 15-30% menše, nìž v kraïnah shìdnoï Êvropi ta na 40-60% cìn “staroï Êvropi”, – doslìdžennâ. https://lb.ua/economics/2022/12/20/539753_vartist_produktiv_ukraini.html
• Enlargement countries – statistics on research and development. (2022). Eurostat. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Enlargement_countries_-_statistics_on_research_and_development#Research_and_development_expenditure
• Gross domestic spending on R&D. (n.d.). Organisation for Economic Cooperation and Development. Retrieved October 10, 2023 from: https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm
• Grubrina, A. (2023). Zrostaê razom ìz cìnami: âkoû ê serednâ zarobìtnâ zarplata v Ukraïnì 2023 – očìkuvannâ ta real’nìst’. https://vikna.tv/dlia-tebe/ekonomiya/serednya-zarplata-v-ukrayini-2023-na-sogodni/
• Harčuvannâ v Ukraïnì ta za kordonom: skìl’ki koštuê nabìr osnovnih produktìv harčuvannâ ta mìsâčnij racìon ukraïncìv. (2023). https://lb.ua/blog/europewb/540690_harchuvannya_ukraini_kordonom.html
• Jacob, M. (1991). Education and Unemployment of Women. National Bureau of Economic Research Inc. https://www.nber.org/system/files/working_papers/w3837/w3837.pdf
• Kalina, A.V. (2017). Rozvitok socìal’no-ekonomìčnoï kategorìï “zarobìtna plata” ta peredumovi dlâ formuvannâ ïï gìdnogo rìvnâ. Socìal’no-Trudovì Vìdnosini: Teorìâ ta Praktika, 1, 212-223.
• Koval’čuk, V.M., L’azarovič, M.V., Saraj, M.I. (2008). Istorìâ ekonomìki ta ekonomìčnoï dumki: navčal’nij posìbnik. Znannâ.
• Krivenko, K.T., Savčuk, S.B. (2006). Polìtična ekonomìâ: navčal’nij posìbnik. KNEU.
• Kundic’kij, O.O. (2011). Regulûvannâ fìnansovoï bazivìdtvorennâ faktorìv virobnictva. Trìada plûs.
• Močernij, S. (2002). Polìtična ekonomìâ: navčal’nij posìbnik. Znannâ pres.
• Oganân, G.A. (Ed.). (2003). Polìtična ekonomìâ:navčal’nij posìbnik. Mìžregìonal’na Akademìâ Upravlìnnâ Personalom.
• Oniŝenko, V. (2023). Posadovì okladi za ÊC 2023 – tarifna sìtka. Buhgalterìâ dlâ bûdžetnikìv ta OMS. https://oblikbudget.com.ua/article/448-tarifna-stka-2022-posadov-okladi-za-ts
• Pisarenkot, T.V., Kuranda, T.K., Gavris, T.V., Šved, N.Û., Osadča, A.B., Tìtaêvs’ka, Ê.S., Kovalenko, O.V. (2023). Naukova ta naukovo-tehnìčna dìâl’nìst’ v Ukraïnì v 2022 rocì: naukovo-analìtična dopovìd’. Mìnìsterstvoosvìti ì nauki Ukraïni. Deržavna naukova ustanova. Ukraïns’kij ìnstitutnaukovo-tehnìčnoï ekspertizi ta ìnformacìï.
• Pižova, M. (2020). Kategorìâ «spravedlivìst’» u kontekstì oplati pracì. Ûridičnij Naukovij Elektronnij Žurnal, 22(9), 157-159.
• Prožitkovij mìnìmum v Ukraïnì 2023. (n.d). Mìnfìn. Retrieved November 3, 2023 from: https://index.minfin.com.ua/ua/labour/wagemin/
• Samuelson, P. (1995). Makroekonomìka. Osnovi.
• Ústava České republiky ze dne 16. prosince 1992. (1993). Sbírka zákonů České republiky.
• Vitrati ì resursi domogospodarstv Ukraïni (za danimi vibìrkovogo obstežennâ umov žittâ domogospodarstv Ukraïni). (2023). Statističnij zbìrnik. Deržavna služba statistiki Ukraïni. https://www.ukrstat.gov.ua/