Petrologia węgla w rozpoznawaniu węgli koksowych rejonu Jastrzębia

• Autorzy: Probierz K.

Warianty tytułu

EN

Coal petrology in recognition of coking coal from Jastrzębie area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono znaczenie pojęcia petrologia węgla oraz znaczenie i zakres badań tej gałęzi nauk geologicznych. Scharakteryzowano pokrótce przebieg procesu uwęglenia, stadia tego procesu oraz wskazano czynniki – temperatura, ciśnienie i czas powodujące przemiany węgla w procesie uwęglenia. Scharakteryzowano własności i geologiczne warunki występowania węgli w południowo- zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, szczególnie węgli koksowych rejonu Jastrzębia. W rejonie Jastrzębia stwierdzono dodatnie anomalie uwęglenia, w których wykazano współwystępowanie w pokładach 504/2 oraz 505/1 pośród węgli koksowych antracytów i semiantracytów. Wykazano, że część macerałów grupy inertynitu nie powstała w torfowisku karbońskim, lecz później w procesach metamorfizmu węgli. Zwrócono uwagę na konieczność wykonywania badań petrologicznych węgli rejonu Jastrzębia

EN

Meaning of a coal petrology and a range of its researches were described. The course of coalification, stages of this process and the factors – temperature, pressure, time, which are a cause of transformation of peat into coal seams, were also characterized. The properties and geological conditions of coal existence in south-west part of Upper Silesian Coal Basin, especially coking coal from Jastrzębie area, were characterized. In the Jastrzębie area the favourable anomalies of coalification has been found. It was observed in Coal Seams 504/2 and 505/1 (Namurian B) among coking coals, anthracites and semianthracites. Has been shown that some macerals were not formed in carboniferous peat but later in coalification process. In final conclusion the special attention was turn on appearing alternative of using petrological researches of coal, especially coking coals in Poland.

Słowa kluczowe

PL

petrologia węgla; proces uwęglenia; Górnośląskie Zagłębie Węglowe

EN

coal petrology; carbonising process; Upper Silesian Coal Basin

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Górnictwo i Geologia
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 7, z. 3
• Strony: 87--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz.

Twórcy

autor

Probierz K.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Diessel C. F. K.: Coal – Bearing Depositional Systems. Springer – Verlag 1992.
• 2. Gabzdyl W.: Petrografia węgla. Skrypt nr 1337, Politechnika Śląska, Gliwice 1987.
• 3. Gabzdyl W.: Geologia złóż węgla. Złoża świata. Polska Agencja Ekologiczna, Warszawa 1994.
• 4. Gabzdyl W., Hanak B., Probierz K.: Próba określenia reaktywności inertynitu metodami optycznymi. Prace Komisji Naukowych PAN, nr 16, Katowice 1992, s. 107-108.
• 5. Gabzdyl W., Hanak B., Probierz K.: Zmienność jakości węgla kamiennego w pokładach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. VIII Konferencja z cyklu: „Zagadnienia surowców energetycznych w gospodarce krajowej” pt. „Wpływ jakości węgla na jego racjonalne\ użytkowanie i ochronę środowiska”, Kraków 1994.
• 6. Gabzdyl W., Pozzi M., Probierz K.: Aspects of volcanism in the western part of Upper Silesian Coal Basin (Poland) and its ifluence on coal. XI Int. Meet. Coal Petrology, Praque 1992, September 24-25, Institute of Geotechnics Czechoslovak Acad. of Sciences, Acta Montana, seria B, No. 2 (86), Praha 1992, p. 24-34.
• 7. Gabzdyl W., Probierz K.: Pozycja węgli z południowej części Rybnickiego Okręgu Węglowego (typy 34–42) w klasyfikacji genetyczno – przemysłowej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z.149, Gliwice 1986, s. 487-499.
• 8. Gabzdyl W., Probierz K.: The occurrence of anthracites in an area characterized by lower rank coals in the Upper Silesian Coal Basin of Poland. International Journal of Coal Geology, 7, Elsevier Science Publishers, Amsterdam 1987, p. 209-225.
• 9. Gabzdyl W., Probierz K.: Practical aspect of rank studies in Jastrzębie fold area. Sbornik X-Uhelne-petrologicke konference CS petrografu uhli, Ostrava 1990, p. 17-29.
• 10. Gabzdyl W., Probierz K., Marcisz M. Wasilczyk A.,: Występowanie i rozmieszczenie typów technologicznych węgla, określone na kolejnych etapach rozpoznawania złóż, na przykładzie KWK „Szczygłowice” i KWK „Pniówek” w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej s. Górnictwo, nr 257, Gliwice 2003, s. 193-206.
• 11. Hanak B.: Charakterystyka petrograficzna węgli koksowych z kopalni „Moszczenica” dla określenia ich wzbogacalności. Prace Geologiczne nr 127, Warszawa 1983.
• 12. International Classification Of Seam Coals, Final Version. Economic Commission For Europe, Committee On Energy, Working Party On Coal, Fifth session, 1995.
• 13. International Codification System For Medium And High Rank Coals. Economic Commission For Europe, Committee On Energy, 1998, 2001.
• 14. Komorek J., Lewandowska M., Probierz K.: Peculiarities of Petrographic Composition of Coking Coals in Southwest Part of Upper Silesian Coal Basin (Poland) as a Results of Thermal Metamorphism Influence. Archives of Mining Sciences, Polish Academy of Sciences, Quarterly, Vol. 55, No. 4, Kraków 2010, p. 783-798.
• 15. Probierz K.: Zmienność jakości węgla w złożach kopalń „Borynia”, „Manifest Lipcowy” i „XXX-lecia PRL” na tle budowy petrograficznej pokładów. Rozprawa doktorska. Politechnika Śląska, Gliwice 1982.
• 16. Probierz K.: Wysokozmetamorfizowane węgle z kopalni Moszczenica Górnośląskie Zagłębie Węglowe. Geology of Coal-bearing formations of Poland, 7-th Symposium 1984, Abstr. Acad. of Min. and Metall., Kraków 1984, s. 78-82.
• 17. Probierz K.: Zdolność odbicia światła i mikrotwardość jako wskaźniki klasyfikacyjne wysokozmetamorfizowanych węgli z kopalni „Moszczenica” (ROW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej s. Górnictwo, nr 132, Gliwice 1985, s. 43-53.
• 18. Probierz K.: Wpływ metamorfizmu termalnego na stopień uwęglenia i skład petrograficzny pokładów węgla w obszarze Jastrzębia (GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, nr 176, Gliwice 1989.
• 19. Probierz K. (red.) et al.: Monitoring jakości węgla kamiennego od złoża poprzez procesy eksploatacji i przeróbki do produktu handlowego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.
• 20. Probierz K. (red.) et al.: Monitoring petrologiczny jakości węgla kamiennego (pokłady węgla – procesy przeróbcze – produkt handlowy). Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006.
• 21. Probierz K., Komorek J., Lewandowska M.: Charakterystyka zmian składu petrograficznego węgla z KWK Zofiówka. Kwartalnik Górnictwo i Geologia. t. 1, z. 3, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006, s. 67-79.
• 22. Probierz K., Kubik A.: Własności węgli warstw porębskich obszaru KWK „Moszczenica” w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. XV Symposium Geology of Coal - bearing strata of Poland, Abstr. Acad. of Min. and Metall. Kraków 1992, p. 70-74.
• 23. Probierz K., Kubik A.: Zróżnicowanie chemiczno-petrograficzne węgli pokładów warstw porębskich w obszarach graniczących z zaburzeniem orłowsko - boguszowickim (GZW). Materiały XVII Sympozjum „Geologia formacji węglonośnych Polski”. Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków 1994, s. 118-121.
• 24. Probierz K., Marcisz M.: Zastosowanie kombinacji programów AutoCAD i Surfer do konstrukcji map jakości węgla. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z. 246, Gliwice 2000, s. 439-450.
• 25. Probierz K., Marcisz M.: Szacowanie jakości węgla w złożu według Polskiej Normy i Międzynarodowego Systemu Kodyfikacji Węgla z użyciem programów Surfer i AutoCAD. Przegląd Górniczy, nr 3-4, 2009, s. 19-24.
• 26. Probierz K., Marcisz M.: Changes of coking properties with depth of deposition in coal seams of Zofiówka monocline (SW part of Upper Silesian Coal basin, Poland). Mineral Resources Management, Quarterly, Vol. 26, Issue 4, Kraków 2010, p.71-87.
• 27. Probierz K., Marcisz M.: Zmiany własności koksowniczych z głębokością w pokładach węgla koksowego monokliny Zofiówki. Polski Kongres Górniczy 2010, t. 1, Górnictwo podziemne, sesja 1 Geologia górnicza, Politechnika Śląska, Gliwice 9-10 września 2010, s. 55-66.
• 28. Probierz K., Marcisz M.: Estimation of the Hard Coal Quality in a Deposit in View of National and International Standards. Archives of Mining Sciences, Polish Academy of Sciences, Quarterly, Vol. 55, No. 4, Kraków 2010, s. 847-863.
• 29. Probierz K., Marcisz M.: Ewolucja szacowania zmian refleksyjności i składu petrograficznego węgli w złożu Pniówek w latach 1980-2010. Przegląd Górniczy, nr 12, Katowice 2010, s. 107-112.
• 30. Probierz K., Marcisz M., Sobolewski A.: Znaczenie badań geologicznych w rozpoznaniu bazy zasobowej węgli koksowych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego dla potrzeb projektu „Inteligentna koksownia spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki”. Karbo, 3/2011, Zabrze 2011, s. 123-135.
• 31. Probierz K., Wasilczyk A.: Jakość węgla koksowego w pokładzie 401/1 KWK „Pniówek” (SW część GZW). Mat . XXVII Sympozjum „Geol. form. węglonośnych Polski”, 21-22 kwietnia 2004, Wyd .AGH , Kraków 2004, s. 171-176.
• 32. Probierz K., Zając A.: Zawartość alkaliów w węglu koksowym pokładu 361 KWK „Pniówek” (SW część GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej s. Górnictwo, nr 254, Gliwice 2002, s. 157-167.
• 33. Stach`s Textbook of Coal Petrology. Gebr. Borntraeger Berlin–Stuttgart 1982.
• 34. Taylor G.H. et al.: Organic Petrology. Gebr. Borntraeger Berlin–Stuttgart 1998.
• 35. Wasilczyk A.: Jakość węgla koksowego w złożu oraz jej zmiany w procesie produkcyjnym KWK Pniówek. Rozprawa doktorska. Archiwum Instytutu Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.