Efektywność bezpłatnego transportu miejskiego w walce z zanieczyszczeniem powietrza

• Autorzy: Mikulski Maciej

Warianty tytułu

EN

The efficiency of the free-fare public transport for the air pollution reduction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono problem zanieczyszczenia powietrza w polskich miastach na przykładzie Krakowa. Skupiono się na jednym z działań naprawczych podejmowanych przez miasto – bezpłatnych przejazdach autobusami i tramwajami w czasie smogu. Przedstawiono zmiany w podejściu miasta do tej usługi od 2015 roku oraz konsekwencje dla miejskiego budżetu. Następnie rozważono skuteczność bezpłatnego transportu zbiorowego w przyciąganiu nowych pasażerów. Przytoczono przykład Nysy, która wprowadziła takie uprawnienie dla kierowców samochodów osobowych, ale trzy lata później się z niego wycofała. W kolejnym kroku przeanalizowano stężenie zanieczyszczeń powietrza w dniach przed i po wprowadzeniu bezpłatnej komunikacji miejskiej w sezonie grzewczym 2018/2019. Pod uwagę wzięto pył zawieszony PM10, tlenki azotu i tlenek węgla. Nie stwierdzono istnienia stałej zależności zmian wartości stężenia tych zanieczyszczeń w powietrzu względem odpłatności (lub nie) transportu zbiorowego. Nie jest uzasadniona także potrzeba ewentualnej zmiany parametrów od których zależałoby uruchomienie bezpłatnej komunikacji miejskiej. Na zakończenie podkreślono konieczność zarówno dalszych starań władz centralnych i samorządowych na rzecz poprawy jakości powietrza, jak i kolejnych badań nad źródłami zanieczyszczeń oraz efektywnością podejmowanych działań.

EN

The article presents the problem of air pollution in polish cities on the example of Cracow. The focus was on one of the corrective actions taken by the city – free-fare public transport during high air pollution. Changes in the city's approach to this service since 2015 and consequences for the city budget were presented. Then, the efficiency of free-fare public transport in attracting new passengers was considered. The example of the Nysa town was cited, which introduced such permission for car drivers, but withdrew it three years later. In the next step, the concentration of air pollution before and after the activation of free-fare public transport in the heating season 2018/2019 was analyzed. Particulate matter PM10, nitrogen oxide and carbon monoxide were taken into account. There was no constant relationship between the changes in the level of these pollutants in the air and the full-paid (or free-fare) public transport. There is also no reason for the need to change parameters based on witch the free-fare public transport is activated. Finally, the necessity of further efforts of central and local authorities to improve air quality as well as further research on sources of air pollution and efficiency of undertaken actions was emphasized.

Słowa kluczowe

PL

bezpłatny transport; smog; ochrona środowiska

EN

free-fare public transport; air pollution; environmental protection

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Przegląd Komunikacyjny
• Rocznik: 2020
• Tom: R. 75, nr 6/7/8
• Strony: 9--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mikulski Maciej

• Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie

Bibliografia

• [1] Diagnoza stanu środowiska miasta Krakowa – załącznik do Programu ochrony środowiska dla miasta Krakowa na lata 2012-2015 z uwzględnieniem zadań zrealizowanych w 2011 roku oraz perspektywą na lata 2016-2019.
• [2] Kompleksowe Badania Ruchu w Krakowie. Badania zachowań komunikacyjnych mieszkańców Krakowskiego Obszaru Metropolitarnego. Raport końcowy z badań ankietowych wraz z syntezą wyników i szczegółowymi wnioskami. Kraków, maj 2014.
• [3] Malasek J., Ograniczanie emisji w transporcie drogowym, „Transport Miejski i Regionalny”, 2017, nr 10, strony 3-4.
• [4] Program ochrony środowiska dla miasta Krakowa na lata 2012-2015 z uwzględnieniem zadań zrealizowanych w 2011 roku oraz perspektywą na lata 2016-2019.
• [5] System monitoringu jakości powietrza Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, http://monitoring.krakow.pios.gov.pl/ (dostęp: 11.03.2020).
• [6] Uchwała Nr XVIII/243/16 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 15 stycznia 2016 r.
• [7] Uchwała Nr XXXIV/578/15 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 grudnia 2015 r. z późniejszymi zmianami.
• [8] Urbanek A., Czy bezpłatny transport miejski przekona pasażerów do rezygnacji z samochodu osobowego?, „Komunikacja Publiczna”, 2017, nr 4(69), strony 30-35.
• [9] Uzasadnienie do Zarządzenia Nr 1445/2018 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 08.06.2018 r.
• [10] Wojtal R., Zanieczyszczenie powietrza w miastach w aspekcie ruchu samochodowego, „Transport Miejski i Regionalny”, 2018, nr 01, strony 12-17.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).