Identyfikacja zdarzeń środowiskowych związanych z procesem likwidacji kopalń na przykładzie zamykanych kopalń w wybranych krajach Unii Europejskiej

• Autorzy: Duda A.

Warianty tytułu

EN

Identification of environmental events associated with mine closures in selected countries of the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ograniczenie zagrożeń środowiskowych wynikających z likwidacji kopalni jest jednym z najważniejszych zadań stojących przed kierownictwem kopalni i władz samorządowych. Ocena ryzyka procesu likwidacji kopalni węgla kamiennego jest zadaniem trudnym, przede wszystkim ze względu na konieczność uwzględnienia dużej liczby scenariuszy potencjalnego wpływu na otoczenie. Informacje dotyczące negatywnego oddziaływania tego procesu na środowisko dostarczane są w różny sposób, zarówno z pomiarów, obserwacji, jak również na podstawie danych historycznych jakimi są rejestrowane incydenty środowiskowe, będące konsekwencją zamykania różnych kopalń na terenie Polski, Europy, a nawet w innych rejonach świata, gdzie warunki górniczo-geologiczne są podobne. Środowiskowe czynniki ryzyka, brane pod uwagę przy planowaniu zamknięcia podziemnej kopalni węgla, obejmują obszary dotyczące zagrożeń wodnych, zanieczyszczenia powietrza, deformacji powierzchniowych, zanieczyszczenia gleby oraz zintegrowanego wpływu wszystkich wymienionych czynników na środowisko. W artykule przedstawiono wybrane zdarzenia - incydenty związane z procesem likwidacji kopalń, które miały miejsce w Polsce, Republice Czeskiej, Wielkiej Brytanii i Niemczech, będące podstawą do opracowania metodologii oceny ryzyka środowiskowego.

EN

Limiting environmental hazards resulting from a mine closure is one of the most important tasks the mine management and local authorities have to face. Assessing risk of the hard coal mine closure process is challenging, mainly due to the fact that it is necessary to consider a large number of scenarios of potential influence on the surrounding. Information concerning negative influence of the process on the environment comes from different sources: measurements, observations and historical data i.e. recorded environmental incidents resulting from mine closures conducted in Poland, Europe and even other parts of the world with similar mining and geological conditions. Environmental hazard factors, which are taken into consideration when the closure of an underground coal mine is planned, cover the areas of water hazard, air pollution, surface deformations, soil contamination and integrated influence of all the factors on the environment. This paper presents selected events and incidents associated with the process of closing mines in Poland, the Czech Republic, Great Britain and Germany which form the base to develop methodology of environmental risk assessment.

Słowa kluczowe

PL

likwidacja; kopalnia węgla kamiennego; zagrożenie; ryzyko; środowisko

EN

closure; hard coal mine; hazard; risk; environment

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 74, nr 3
• Strony: 7--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Duda A.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• [1] BUKOWSKI P., SZCZEPAŃSKI A., NIEDBALSKA K. 2015 - Stan zagrożeń wodnych w kopalniach węgla kamiennego w związku z ich restrukturyzacją. „Przegląd Geologiczny”, vol. 63, nr 10/1, s. 616-621.
• [2] CAŁA M., JARCZYK M., POSTAWA J. 2004 - Numeryczna analiza możliwości utraty stateczności wyrobisk zlokalizowanych na niewielkiej głębokości. „Górnictwo i Geoinżynieria”. Kwartalnik AGH, R. 28, z . 4/1, s. 69-78.
• [3] DVOŘÁČEK J., SLIVKA V. 2004 - Environmental and safety problems of Ostrava - Karviná district. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Górnictwo z. 260, s. 551-558.
• [4] FOSTER P. 2017 - DELIVERABLE 1.4 Report on historical data related with environmental incidents and risks following closure in European coal mines. MERIDA. Unpublished.
• [5] GŁOWACKI T., MILCZAREK W. 2013 - Powierzchniowe deformacje wtórne dawnych terenów górniczych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Górnictwo i Geologia. Mining Science, vol. 20, s. 39−55.
• [6] HARAT A., GRMELA A. 2008 - Wpływ wód kopalnianych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na zmiany jakości wody w rzece Olza w latach 2000–2007. Monitoring Środowiska Przyrodniczego nr 9, s. 57-62,
• [7] HEITFELD M., DENYS F., .DE VENT I., KLÜNKER J., ROSNER P. 2015 - Bewertung der Risiken durch Spatfolgen des Seinkohlenbergbaus in Sudlimburg/Niederlande. 15. Altbergbau – Kolloquium, s. 130-146.
• [8] HSE. 2015 Gleison Mine Incident: A factual report by the HSE, at http://www.hse.gov.uk/mining/gleison-mine-incident-report.pdf
• [9] JOHNSTON D., POTTER H., JONES C., ROLLEY S., WATSON I., PRITCHARD J. 2008 - Abandoned Mines & The Water Environment. Environment Agancy Report on Science Project SC03013641.
• [10] KALISZ P. 2009 - Impact of mining-induced surface deformations on reinforcement of structural embankments. Archives of Mining Sciences. Vol. 54, No 4, p. 657–670.
• [11] KASZOWSKA O. 2007 - Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu. „Problemy Ekologii”. R. 11, nr 1, s. 52-57.
• [12] KOWALSKI A. 2000 - Eksploatacja górnicza a ochrona powierzchni. Doświadczenie z wałbrzyskich kopalń. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• [13] KRAUSE E., POKRYSZKA Z. 2013 - Investigations on methane emission from flooded workings of closed coal mines. Journal of Sustainable Mining. Vol. 12, issue 2, s. 40-45.
• [14] KRZEMIEŃ A., SUÁREZ SÁNCHEZ A., RIESGO FERNÁNDEZ P., ZIMMERMANN K., GONZÁLEZ COTO F. 2016 - Towards sustainability in underground coal mines closure contexts: A methodology proposal for environmental risk management. Journal of Cleaner Production, 139, s. 1044-1056.
• [15] PARKER K. 2000 - Mine Water: The Role of the Coal Authority. Mining Technology, 109:3 s. 219-223.
• [16] POLAK K. 2004 - Zagrożenia jakości wód w zbiornikach poeksploatacyjnych kopalń węgla brunatnego. „Technika Poszukiwań Geologicznych”. R. 43, nr 3, s. 29-38.
• [17] PONIEWIERA M., KLEMENS J. 2010 - Wykorzystanie najnowszych technologii informatycznych do wsparcia procesów mierniczo-geologicznych w Kompani Węglowej S.A. „Przegląd Górniczy”, t. 66, nr 10, s. 3-10.
• [18] TCA 2016 - Coal Authority completes works to secure Gosforth mine shaft. At https://www.gov.uk/government/news/coal-authority-completesworks- to-secure-gosforth-mineshaft
• [19] YOUNGER P. 2000 - Predicting temporal changes in total iron concentrations in groundwaters flowing from abandoned deep mines: a first approximation. Journal of Contaminant Hydrology, vol. 44, issue 1, s. 47-69.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).