Jakość usług i bezpieczeństwo pacjenta w sektorze opieki zdrowotnej

• Autorzy: Kister Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.15199/46.2019.12.2

Warianty tytułu

EN

Quality of service and patient safety in the healthcare sector

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie błędów medycznych i niemedycznych na przykładzie analizy działalności szpitali publicznych w województwie lubelskim oraz wskazanie kierunków poprawy jakości w obszarze zarządzania. W opracowaniu zastosowano analizę dostępnych źródeł literaturowych, raportu Najwyższej Izby Kontroli oraz orzeczeń sądowych zasądzających roszczenia z tytułu błędów medycznych w latach 2012–2016. W treści artykułu przedstawiono kolejno: istotę jakości opieki zdrowotnej i wskazano na czynniki ją kształtujące, omówiono kwestię zapewnienia jakości i bezpieczeństwa pacjenta, wskazano na znaczenie kultury bezpieczeństwa w placówkach opieki zdrowotnej, przedstawiono wyniki badań – rodzaje błędów i źródła ich powstawania oraz zaprezentowano wnioski. Budowanie kultury bezpieczeństwa pacjenta wewnątrz organizacji, wsparte nowymi rozwiązaniami prawnymi, jest kluczowym aspektem w opiece zdrowotnej. Oprócz tych rozwiązań musi istnieć wewnętrzny system zarządzania jakością, który pozwoli na stałe niwelowanie problemu występowania zdarzeń niepożądanych poprzez ich monitorowanie. Zrozumienie potrzeby tych działań, wspierających budowanie kultury, powinno pojawić się już na etapie kształcenia personelu medycznego i powinno mieć wymiar kompleksowy. Wymaga to także prawidłowej interpretacji przepisów prawnych, ale również wdrożenia w szpitalach wielu nowych rozwiązań organizacyjnych (w tym zarządczych) przy wsparciu już sprawdzonych w przedsiębiorstwach koncepcji zarządzania. Do takich koncepcji zaliczane jest TQM, choć znane są doświadczenia wielu placówek świadczących usługi zdrowotne w stosowaniu lean healthcare, kaizen, benchmarkingu i innych. Jakość usług zdrowotnych i kultura bezpieczeństwa pacjenta zależna jest od jakości zarządzania, a ta powinna być kształtowana przez zarządzających przy wsparciu zatrudnionego personelu świadomego nowych rozwiązań i projektów, które promują bezpieczną i skuteczną opiekę zdrowotną.

EN

The aim of this article is to show medical and non-medical errors on the example of the analysis of the activity of public hospitals in Lubelskie Voivodeship and to indicate directions of quality improvement in the area of management. The paper uses the analysis of available literature sources, the report of the Supreme Chamber of Control and court decisions awarding claims for medical errors in the years 2012–2016. The article presents in turn: the essence of the quality of health care and the factors shaping it, discusses the issue of quality assurance and patient safety, indicates the importance of safety culture in health care facilities, presents the results of research – types of errors and sources of their occurrence and presents conclusions. Building a patient safety culture within an organisation supported by new legal solutions is a key aspect of health care. Apart from these solutions, there must also be an internal quality management system, which will allow for permanent elimination of the problem of occurrence of undesirable events through their monitoring. The understanding of the need for these activities supporting culture building should appear already at the stage of education of medical personnel and should have a comprehensive dimension. It also requires proper interpretation of legal regulations, but also implementation of many new organisational (including management) solutions in hospitals with the support of management concepts already proven in enterprises. Such concepts include TQM, although the experience of many healthcare providers in using lean healthcare, kaizen, benchmarking and others is well known. The quality of health services and patient safety culture depends on the quality of management, and this should be shaped by managers with the support of employed staff aware of new solutions and projects that promote safe and effective health care.

Słowa kluczowe

PL

jakość usług zdrowotnych; bezpieczeństwo pacjenta; błędy medyczne; błędy administracyjne; zdarzenia niepożądane

EN

quality of health services; patient safety; medical error; administrative errors; undesirable occurrences

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 51, nr 12
• Strony: 14--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Kister Agnieszka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Bibliografia

• [1] Boczkowska Katarzyna, Marta Znajmiecka-Sikora. 2014. „Behavior-Based Safety – skuteczna metoda budowania kultury bezpieczeństwa organizacji”. Marketing i Rynek XXI(5): 766–772.
• [2] Czarnecka Józefa, Mirella Sulewska, Alicja Wieczorek, Andrzej Krupienicz. 2010. „Ocena bezpieczeństwa pacjenta na podstawie wiedzy pielęgniarek”. Problemy Pielęgniarstwa 18(2): 101–104.
• [3] EN – 15224 – System zarządzania jakością w sektorze ochrony zdrowia.
• [4] Feng X., K. Bobay, J.W. Krejci, B.L. McCormick. 2012. „Factors associated with nurses’ perceptions of patient safety culture in China: a cross-sectional survey study”. Journal Evid Based Med. 5(2): 50–6.
• [5] Kister Agnieszka. 2018. Koszty niezgodności w doskonaleniu jakości zarządzania szpitalem publicznym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• [6] Kister Agnieszka, Piotr Rogala, Sławomir Wawak. 2015. „Doskonalenie zarządzania szpitalem z uwzględnieniem roli opiekuna pacjenta”. Problemy Jakości (12): 3–6.
• [7] Norma PN-EN 15224:2012 „Usługi sektora ochrony zdrowia. Systemy zarządzania jakością”.
• [8] Raport NIK. 2019. Bezpieczny szpital=bezpieczny pacjent, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/bezpieczny-szpital-bezpieczny-pacjent.html [dostęp: 10.11.2019].
• [9] Tarczoń Elżbieta, Ewa Beck-Krala. 2018. „Kreowanie kultury bezpieczeństwa w sektorze opieki zdrowotnej”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach 1(14): 27–140.
• [10] Vinagre Teresa, Rita Marques. 2018. „Strategies for an Effective Safety Culture and Prevent Errors in Nursing: Literature Review”. International Journal of Nursing 5(1): 25–32.
• [11] World Health Organization. 2008. Global Priorities for Research in Patient Safety. Geneva: WHO; World Health Organization. 2009. Orientações da OMS para Cirurgia Segura 2009: Cirurgia Segura Salva Vidas. Lisboa: Direção-Geral da Saúde; World Health Organization. 2008. Summary of the Evidence on Patient Safety: Implicationts for Research. Geneva: WHO Library Cataloguing.
• [12] Zalecenie Rady z dnia 9 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa pacjentów, w tym profilaktyki i kontroli zakażeń związanych z opieką zdrowotną (Dz.Urz. UE C 151/01), 3.07.2009.
• [13] Założenia projektu ustawy o jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwa pacjenta. http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12294407 [dostęp: 10.10.2019].
• [14] Zymonik Zofia, Małgorzata Fiałkowska. 2013. Dojrzałość kultury bezpieczeństwa pacjenta w opiece zdrowotnej. W Dojrzałość w odniesieniu do klienta i sfery usług, 111–118. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• [15] h t t p s : / / a p p s .wh o . i n t / i r i s / b i t s t r e am/ h a n d l e/10665/44641/9789241501958-pol.pdf?sequence=35 [dostęp: 10.10.2019].
• [16] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12294407 [dostęp: 10.10.2019].
• [17] https://www2.mz.gov.pl/wwwmz [dostęp: 11.10.2019].