Forester's House in Hajnówka – as a variant of the community center

• Autorzy: Owerczuk Aleksander

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2025.61.D-02

Warianty tytułu

PL

Dom Leśnika w Hajnówce – jako wariant domu ludowego

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Hajnówka w okresie międzywojennym z miejscowości o wiejskim charakterze przekształciła się w ośrodek miejski. Jej rozwój był oparty na dynamicznie rozwijającym się przemyśle drzewnym. Dla zapewnienia potrzeb pracowników Zakładów Drzewnych Lasów Państwowych, a także wszystkich mieszkańców miasta, został wybudowany Dom Leśnika. Obiekt jest przykładem wariantu domu ludowego, wznoszonego z myślą o jednej grupie zawodowej i popularnego w tym czasie. Zastosowane rozwiązania architektoniczne i funkcjonalne są charakterystyczne dla epoki, ale też mają wiele indywidualnych cech, które podnoszą wartość obiektu jako świadectwa przeszłości.

PL

In the interwar period, Hajnówka transformed from a rural town into an urban center. Its development was based on the dynamically developing wood industry. To meet the needs of the employees of the Wood Works of the State Forests, as well as all residents of the city, the Forester's House was built. The building is an example of a variant of a community center, erected with one professional group in mind and popular at that time. The architectural and functional solutions used are characteristic of the era, but also have many individual features that increase the value of the building as a testimony to the past.

Słowa kluczowe

EN

Architecture; interwar period; Forester's House; community center

PL

architektura; okres międzywojenny; Dom Leśnika; dom ludowy

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2025
• Tom: nr 61
• Strony: 235--248
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Owerczuk Aleksander

• Bialystok University of Technology, Poland Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-5803-046X

Bibliografia

• [1] Abramowicz, J. (2000). Zakładowy dom kultury w Hajnówce. Dom Leśnika. Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, nr 2245. Białystok: WUOZ w Białymstoku.
• [2] Bujwidowa, K. (1903). Domy ludowe. Kraków: Wydawnictwo „Krytyka”.
• [3] geoportal.gov.pl (2024), Gedoezja i Kartografia https://mapy.geoportal.gov.pl/imapnext/imap/index.html (Accessed: 05-09-2024).
• [4] Dolistowska, M. (2019) ‘Gmachy Niepodległej – architektura użyteczności publicznej Białegostoku i województwa białostockiego w dwudziestoleciu międzywojennym. Zarys problematyki.’ Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego, 25, pp. 7-29.
• [5] Echa Leśne (1935), nr 40, ‘W 17-tą rocznicę niepodległości.’ pp. 9-10.
• [6] Gawłowski, W. (1922) ‘Domy ludowe i ich znaczenie pod względem higjeniczno-społecznym.’ Zdrowie, 10, pp. 268-278.
• [7] Hajnówka. Inwentaryzacja stanu istniejącego. (1951), AP w Białymstoku, Zespół: Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku, sygnatura: 4/149/0/28/WZAB52.
• [8] Kordiukiewicz, W., Milewski, J. (2000) Ekspertyza techniczna konstrukcyjna wraz z inwentaryzacją konstrukcyjną. Ocena stanu technicznego istniejącego budynku kina przy ul. Armii Krajowej w Hajnówce w aspekcie planowanej modernizacji I przebudowy, Białystok.
• [9] Kosmowska, I. W. (1918). Domy ludowe u obcych i u nas. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
• [10] Miller, R. (1928) ‘Dom Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych Rzeczypospolitej Polskiej.’ Architektura i Budownictwo, 6, pp. 175-208.
• [11] Orłowicz, M., (1937). Przewodnik ilustrowany po województwie białostockim z ilustracjami, planami i mapami. Białystok: Związek popierania turystyki województwa białostockiego przy zasiłku Wydziału Wojewódzkiego Białostockiego Urzędu Wojewódzkiego. Drukarnia „Lechia” w Białymstoku.
• [12] Olenderek, J. (2011). Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa. Tom 1. Obiekty użyteczności publicznej, Łódź: : Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński.
• [13] Pater, R. (2013). Encyklopedia Hajnówki, Hajnówka: Wydawca Ryszard Pater.
• [14] Pater, R. (2021). Dawna Hajnówka. Hajnówka: Hajnówka: Urząd Miasta Hajnówka.
• [15] Typowy projekt domu ludowego dl 1 opracowany dla D.N.L.P. AAN w Warszawie, zespół MSW w Warszawie, Departament IV Techniczno-Budowlany, sygn. 2/9/0/5.5/I 3958.
• [16] Pszczółkowski, M. (2014). Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej 1918-1939: forma i styl. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński.
• [17] Pszczółkowski, M. (2015). Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej 1918-1939: funkcja, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński.
• [18] Rozbicka, M. (2014) ‘Modernizm w drewnianej architekturze międzywojennej Polski’, Architektura XX wieku do lat sześćdziesiątych i jej ochrona w Gdyni i w Europie, Sołtysik, M. J. (red.), Hirsch, R. (red.), Gdynia: Urząd Miasta w Gdyni, s. 33-40.
• [19] Tatarczyk, W. (2000). Dzieje Hajnówki do 1944 roku, Wyd. 2 popr. I uzup., Hajnówka: Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. T. Rakowieckiego, Towarzystwo Przyjaciół Hajnówki.
• [20] Wiśniewski, R. Pol, G., Pląsek, R., Bąk, A (2021). Oswajając zmienność. Kultura lokalna z perspektywy domów kultury. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• [21] Zbiór fotografii archiwalnych, Miejska Biblioteka Publiczna im. Dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce.
• [22] Zin, W. (2010). Hajnowskie wspomnienia. Pożegnanie przeszłości, Hajnówka: Miejska Biblioteka Publiczna im. Dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce, Towarzystwo Przyjaciół Hajnówki