Mózg po godzinach: wpływ pracy zmianowej na funkcjonowanie poznawcze pracowników

• Autorzy: Nowak K.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.2225

Warianty tytułu

EN

Brains after hours: shift work's impact on the effectiveness of employees' cognitive abilities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Liczne doniesienia naukowe wskazują na negatywny wpływ pracy w niestandardowych (zwłaszcza nocnych) godzinach na ogólne funkcjonowanie i zdrowie człowieka. Prezentowany artykuł stanowi próbę podsumowania dotychczasowej wiedzy, dotyczącej wpływu pracy na funkcjonowanie poznawcze pracowników, a uzyskanej na podstawie badań z zastosowaniem obiektywnych metod diagnostycznych. Poruszona została także problematyka różnic indywidualnych w tolerancji na tę formę aktywności, czynników chroniących przed skutkami pracy zmianowej oraz profilaktyki zaburzeń poznawczych

EN

Various sources point out that shift work (especially night shifts) has a negative influence on peoples' health and their everyday functioning. This article strives to start a discussion about the current state of knowledge on the impact of shift work on workers' cognitive functioning, on the basis of studies, which used objective diagnostic methods. It also covers individual differences in tolerance to shift work and prevention of cognitive impairments due to shift work.

Słowa kluczowe

PL

praca zmianowa; praca nocna; rytm dobowy; funkcjonowanie poznawcze

EN

shift work; night work; circadian rhythm; cognitive functions

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 8
• Strony: 16--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Nowak K.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

Bibliografia

• [1] Zużewicz K., Konarska M. Czas-czwarty wymiar pracy. ,,Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka” 2005,419,9;2-4
• [2] Zużewicz M.A., Zużewicz K. Chronobiologiczne aspekty ryzyka zdrowotnego u pracowników zmianowych nocnych. „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka” 2016, 535,4
• [3] Lee M. L., Howard M. E., Horrey W.J., Liang Y, Anderson C., Shreeve M.S.& Czeisler C.A. High risk of near-crash driving events following night-shift work. „Proceedings of the National Academy of Sciences” 2016,113,1:176-181
• [4] Eurofound, Sixth European Working conditions Survey - Overview report (2017 update), Publications Office of the European Union, Luxembourg 2017
• [5] Arendt J. Shift work: coping with the biological clock “Occupational Medicine” 2010,60,1:10-20
• [6] Pilcher J. J., Lambert B. J., & Huffcutt A.I. Differential effects of permanent and rotating shifts on self-report sleep length: a meta-analytic review. “Sleep. Journal of Sleep Research & Sleep Medicine” 2000
• [7] Lezak M.D. Neuropsychological assessment. Oxford University Press, USA 2004
• [8] Wright K.P, Bogan R.K. & Wyatt J. K. Shift work and the assessment and management of shift work disorder (SWD). “Sleep Medicine Reviews” 2013,17,1:41-54
• [9] Fronczyk K. Rytmy funkcjonowania człowieka [w:] A. Fronczyk. Rola dojrzewania biologicznego oraz czynników psychospołecznych w kształtowaniu się chronotypu. Wydawnictwo Liberi Libri 2012
• [10] Golombek D.A., Casiraghi L.R, Agostino P.V., Paladino N., Duhart J.M., Plano S.A., & Chiesa J.J. The times they’re a-changing: effects of circadian desynchronization on physiology and disease. “Journal of Physiology” Paris, 2013,107,4:310-322
• [11] Cho K. Chronic jet lag produces temporal lobe atrophy and spatial cognitive deficits. „Nature Neuroscience” 2001,4,6:5-67
• [12] Tononi G. & Cirelli C. Sleep and the price of plasticity: from synaptic and cellular homeostasis to memory consolidation and integration. “Neuron” 2014,81,1:12-34
• [13] Rouch I., Wild P., Ansiau D. & Marquié J.C. Shift work experience, age and cognitive performance. „Ergonomics” 2005,48,10:1282-1293
• [14] Marquié J.C., Tucker P., Folkard S., Gentil C. & Ansiau D. Chronic effects of shift work on cognition: findings from the VISAT longitudinal study. „Occup. Environ. Med.” 2014, oemed-2013
• [15] Titova O. E., Lindberg E., Elmståhl S., Lind L, Schiöth H. B. & Benedict C. Association between shift work history and performance on the trail making test in middle-aged and elderly humans: the EpiHealth study. „Neurobiology of Aging” 2016,45:23-29
• [16] Kazemi R., Haidarimoghadam R., Motamedzadeh M., Go Mohamadi R., Soltanian A. & Zoghipaydar M.R. Effects of shift work on cognitive performance, sleep quality and sleepiness among petrochemical control room operators. „Journal of Circadian Rhythms” 2016,14
• [17] Haidarimoghadam R., Kazemi R., Motamedzadeh M., Golmohamadi R., Soltanian A. & Zoghipaydar M. R. The effects of consecutive night shifts and shift length on cognitive performance and sleepiness: a field study. „International Journal of Occupational Safety and Ergonomics” 2017,23,2:251-258
• [18] Bjorvatn B., Stangenes K., Øyane N., Forberg K., Lowden A., Hoisten F. & Ǻkerstedt T. Subjective and objective measures of adaptation and readaptation to night work on oil rig in the North Sea. „Sleep” 2006,29,6:821-829
• [19] McDonald J., Potyk D., Fischer D., Parmenter B., Lillis T., Tompkins L. & Belenky, G. Napping on the night shift: o study of sleep, performance, and learning in physicians-in-training. „Journal of Graduate Medical Education”2013,5,4:634-638
• [20] Machi M. S., Staum M., Callaway C. W., Moore C., Jeong K., Suyama J. & Hostler D. The relationship between shift work, sleep, and cognition in career emergency physicians. „Academic Emergency Medicine” 2012,19,1:85-91
• [21] Palermo T A. D. C., Rotenberg L., Zeitoune R. C. G., Silva-Costa A., Souto E.P. & Griep R. H. Napping during the night shift and recovery after work among hospital nurses. „Revista latino-americana de enfermagem” 2015,23,1:114-121
• [22] Fallis W.M., McMillan D.E. & Edwards M.P Napping during night shift: practices, preferences, and perceptions of critical care and emergency department nurses. „Critical Care Nurse” 2011,31,2:el-e11
• [23] Drake C. L., Roehrs T, Richardson G., Walsh J. K. & Roth T. Shift work sleep disorder: prevalence and consequences beyond that of symptomatic day workers. „Sleep” 2004,27,8:1453-1462
• [24] Saksvik I. B., Bjoryatn B., Hetland H., Sandal G. M. & Pallesen S. Individual differences in tolerance to shift work-o systematic review „Sleep medicine reviews” 2011,15,4:221-235
• [25] Reid K. & Dawson D. Comparing performance on o simulated 12 hour shift rotation in young and older subjects. „Occupational and Environmental Medicine” 2001,58,1:58-62
• [26] Zużewicz K., Konarska M. Zmiany tolerancji pracy zmianowej – fizycznej i umysłowej- związane z wiekiem. „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka” 2004,396- 397,7-8:28-30
• [27] Salthouse T. A. The aging of working memory. „Neuropsychology” 1994,8,4,53 5
• [28] Salthouse T. A. Aging and measures of processing speed. „Biological Psychology” 2000,54,1:35-54
• [29] Willis T.A., O’Connor D. B. & Smith L. Investigating effort-reward imbalance and work-family conflict in relation to morningness-eveningness and shift work. „Work & Stress” 2008,22,2:125-137
• [30] Reinke L., Özbay Y., Dieperink W. & Tulleken J.E. The effect of chronotype on sleepiness, fatigue and psychomotor vigilance of ICU nurses during the night shift. „Intensive Care Medicine” 2015,41,4:657-666
• [31] Petru R., Wittmann M., Nowak D., Birkholz B. & Angerer P. Effects of working permanent night shift sand two shifts on cognitive and psychomotor performance. „International Archives of Occupational and Environmental Health” 2005,78,2:109-116
• [32] Lowden A., Moreno C., Holmbäck U., Lennernäs M. & Tucker P. Eating and shift work-effects on habits, metabolism, and performance. „Scandinavian Journal of Work, Environment & Health” 2010,150-162
• [33] Richter K.D., Acker J., Scholz F., Niklewski G. Health promotion and work: prevention of shift work disorders in companies. „EPMA Journal” 2010,1,4:611-618

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).