O nowej grupie kolekcjonerskiej agatów z Płóczek Górnych (Dolny Śląsk)

• Autorzy: Rzymełka Jan

Warianty tytułu

EN

On a new group of collector’s agate from Płóczki Górne (Lower Silesia, Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In Lower Silesia, south-western Poland near Lwówek Śląski, in the vicinity of Płóczki Górne, there are agate deposits in Permian trachyandesite (melaphyre). They are intensely multicoloured, transparent and show numerous morphological structures. A new collector’s group has been distinguished among them: small quartz agates with “quartz suns” (cold quartz suns). These agates account for 5 to 10% of the population of agate from Płóczki. Cold suns grow from small marginal spherulites. They have structures of radial colourless quartz crystals, and show the phenomenon of irisation or rainbowing. Their sharp pyramidal ends, covered with milky chalcedony, form the so-called “dog teeth” or crystal vaults. This proposal of a new collector’s agate group is a useful instrument for the ordering of a large collection.

Słowa kluczowe

PL

agaty; promieniście ułożone kryształy kwarcu; Dolny Śląsk; Płóczki Górne

EN

agates; radially oriented quartz crystals; Lower Silesia; Płóczki Górne

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 70, nr 8
• Strony: 598--601
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., fot.

Twórcy

autor

Rzymełka Jan

• Emeryt Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego oraz Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego

Bibliografia

• 1. BOGDAŃSKI J., PRASZKIER T., SIUDA R. 2012 - Agaty z Płóczek Górnych. Lwówek Śląski.
• 2. DUMAŃSKA-SŁOWIK M., NATKANIEC-NOWAK L., KOTARBA M.J., SIKORSKA M., RZYMEŁKA J.A., GAWEŁ A. 2008 - Mineralogical and geochemical characterization of the “bituminous” agates from Nowy Kościół (Lower Silesia, Poland). Neues Jahrb. Miner. Abh. J. Miner. Geochem., 184 (3): 255-268.
• 3. GAWĘDA A., RZYMEŁKA J.A. 1992 - “Bituminous agates” from rhyolites in the environs of Nowy Kościół, Lower Silesia. Miner. Polon., 23: 73-84.
• 4. LANDMESSER M. 1987 - Das Rätsel Achat. Strukturen, Probleme, Theorien, Mineralientage Munchen. Achat - Eiszeit - Siegerland; MM-Katalog: 65-89.
• 5. MOLENDA R., RZYMEŁKA J. 2020 - Agaty z okolic Lwówka Śląskiego. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski.
• 6. MOLENDA R., RZYMEŁKA J. 2021 - Agaty z Płóczek Górnych - wybór z najlepszych kolekcji. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski.
• 7. PRASZKIER T., BOGDAŃSKI J., SIUDA R. 2011 - Agates from Płóczki Górne, Lower Silesia. Tow. Geol. Spirifer.
• 8. RZYMEŁKA J. 1985 - Próba charakterystyki typologicznej polskich agatów. Pr. Nauk. PTPNoZ z II Zjazdu Naukowego, Dzierżoniów, 8-10.11.1985 r.: 178-184.
• 9. RZYMEŁKA J. 1990- Polskie zwyczajowe nazwy agatów (słownik). Pr. Nauk. UŚl., Geologia, 10/11: 116-129.
• 10. RZYMEŁKA J. 2010 - Agaty z Płóczek Górnych, Bogdański J., Praszkier T., Siuda R.,2009,recenzja. Prz. Geol.,58(5):389-390.
• 11. ZENZ J. 2005 - Achate. Bode Verlag, Haltern.
• 12. ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., BUŁA Z., KARNKOWSKI P.H., KONON A., OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKA A., ŻABA J., ŻYTKO K. 2011 - Regionalizacja tektoniczna Polski. Komitet Nauk Geologicznych PAN, Wrocław.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2024)