Dekoracja ceramiczna w przestrzeni industrialnej – dawny browar „Brauerei Pfeifferhof Carl Scholtz” we Wrocławiu (1895-1910)

• Autorzy: Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Warianty tytułu

EN

Ceramic decorations in industrial space – former “Brauerei Pfeifferhof Carl Scholtz” brewery in Wroclaw (1895–1910)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dawny Browar Scholtza we Wrocławiu, powstały w latach 1893–95, jest przykładem dużego zespołu industrialnego zlokalizowanego na obrzeżu miasta. Jego cechą charakterystyczną jest nawiązanie w układzie przestrzennym, architekturze i dekoracji ceramicznej do wizerunku wielkomiejskich budowli użyteczności publicznej – szkół i szpitali, a także do typowej dla Wrocławia estetyki ceglanej ściany ze szkliwionym detalem architektonicznym, promowanej przez architekta miejskiego Richarda Plüddemanna (1885–1910). Browar jest przykładem obiektu przemysłowego trzeciego ćwierćwiecza XIX w., w którym harmonia funkcji i formy ma także wymiar estetyczny. W artykule omówiono dekorację elewacji budynków zespołu browaru w kontekście nowych technologii produkcji kształtek i pustaków ceramicznych oraz zaprezentowano wybór wzorników dla detalu ceglanego z lat 1864–1900. Poruszono także kontekst dokumentacji i funkcjonowania technofaktu w środowisku kulturowym.

EN

The former Scholtz brewery building in Wroclaw, constructed around 1893–1895, is an example of a large industrial complex located on the outskirts of the city. The characteristic feature of this building is the spatial layout, architecture and ceramics decorations, which tend to imitate public utility buildings - schools and hospitals, as well as the aesthetics of a brick wall with colorful glazes detail, promoted by the city architect Richard Plüddemann (1885–1910). The Brewery is a typical example of an industrial facility build during the third quater of 19th century, in which the harmony of form and function also has an aesthetic dimension. The article discusses the decorations of facades of the brewery in the context of new technologies in the production of fittings and ceramic blocks, as well as presents a selection of templates for brick details between 1864–1900. The aspect of documentation and functioning of the “aesthetics of industry boulding” in the cultural environment, has also been discused.

Słowa kluczowe

PL

architektura industrialna; elewacja ceglana; dekoracja elewacji ceramiczna; kształtki ceramiczne; wzornik; technofakt

EN

industrial architecture; brick facade; ceramic facade decoration; ceramic moulders; template; aesthetics of industry building

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 68, nr 1
• Strony: 19--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

• Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Wydział Ceramiki i Szkła, Katedra Konserwacji i Restauracji Ceramiki i Szkła

Bibliografia

• [1] Recomendation No.R (90). 1990. 20 of Committeee of Ministers to Member States of the Council of Europe on the protection and conservation of the industrial, technical and civil engineering heritage in Europe.
• [2] The Nizhny Tagil Charter of the TICCIH for the Industrial Heritage (2002).
• [3] Greenwich declaration of the Europa Nostra Indus trial and Engineering Heritage Committee IEHC (2011).
• [4] Galar H., Januszewski S., Szpineter T. (1979), Rozpoznanie obiektów zabytkowych i urządzeń technicznych przemysłu na terenie miasta Wrocławia, cz. 1, Raport IHASiT Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• [5] Affelt W. J. (2014), Karta Technitas w sprawie zachowania dziedzictwa techniki i miejsc je upamiętniających, Toruń, 15, 39.
• [6] Lenartowicz J. K. (2005), Słownik psychologii architektury, Kraków, 22. 27, 88–90.
• [7] Dobesz J. (1994), Cechy historyzmu wrocławskiej architektury XIX i XX wieku. Przestrzenne kształtowanie wrocławskich zakładów przemysłowych, Maszynopis, Raport nr 333, IHASiT Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• [8] Klinkott M. (1988), Die Backsteinbaukunst der Berliner Schule, von K.F. Schinkel bis zum Ausgang des Jahrhunders, Berlin.
• [9] Gryglewska A., 1999. Architektura Wrocławia XIX–XX wieku w twórczości Richarda Pluddemanna, Wrocław, 34–46.
• [10] Łukaszewicz-Jędrzejewska E. (2007–2008), Rewitalizacja dawnego zespołu Browaru Piastowskiego. Studium historyczno-architektoniczne, wytyczne i inwentaryzacja konserwatorska zabytkowych elementów układu. t. 1–2, Maszynopis, Wrocław.
• [11] Jagiełło-Kołaczyk M. (2002), Wrocławskie etablisemments, historia i architektura, Wrocław.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).