Dawne zabezpieczenia konstrukcyjnych elementów drewnianych wpływające szkodliwie na człowieka i środowisko

• Autorzy: Błaszczyński Tomasz Z. , Ksit Barbara , Pilch Roman

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.6351

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono dawne popularne zabezpieczenie drewna konstrukcyjnego ze względu na wilgoć i owady. Ekotoksyczny olej kreozotowy jest do dnia dzisiejszego stosowany jako środek zabezpieczający konstrukcje, które stykają się z gruntem, wodą i powietrzem. Kreozot, stosowany do impregnacji podkładów kolejowych, podrozjazdnic oraz mostownic, a także słupów linii energetycznych uznano za bezprogowy czynnik rakotwórczy i sklasyfikowano jako substancję rakotwórczą kategorii 1B. Obecnie w kraju podejmuje się próby neutralizacji tego materiału celem ochrony środowiska. Celem artykułu jest wykazanie, że dawne impregnowane elementy drewniane nie powinny dostawać drugiego życia, choć ich budowa i struktura nadal nie uległy destrukcji pomimo ich długoletniej eksploatacji. W artykule przedstawiono różne metody neutralizacji, porównano strukturę drewna zdegradowanego i bez śladów destrukcji po wieloletnim działaniu impregnatu.

EN

The article presents the former popular protection of construction timber due to moisture and insects. The eco-toxic creosote oil is still used today as a means of protecting structures that come into contact with soil, water and air. Creosote, used to impregnate railway sleepers, switch sleepers and bridge decks, power line poles, has been considered a non-threshold carcinogen and classified as a carcinogen category 1B. Currently, the country is trying to neutralize this material in order to protect the environment. The aim of the article is to show that the old impregnated wooden elements should not get a second life, although their structure and structure have not been destroyed, despite their many years of use. The article presents various methods of neutralization, compares the structure of degraded wood and wood without any signs of destruction after many years of impregnation.

Słowa kluczowe

PL

olej kreozotowy; substancja toksyczna; neutralizacja; drewno; zabezpieczenie; impregnacja

EN

creosote oil; toxic substance; neutralization; wood; protection; impregnation

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2021
• Tom: R.25, nr 2
• Strony: 20--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Błaszczyński Tomasz Z.

• Eur Ing, CEng, MIStructE

• https://orcid.org/0000-0003-3177-9654

autor

Ksit Barbara

• Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Transportu

• https://orcid.org/0000-0001-6459-8783

autor

Pilch Roman

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-6780-1350

Bibliografia

• [1] J. Korentz, B. Nowogońska, Assessment of the life cycle of masonry walls in residential buildings, Proceedings of the Environmental Challenges in Civil Engineering ECCE Opole, Polska, MATEC Web of Conferences (2018) 174, 01025, 1-7.
• [2] B. Ksit, A. Szymczak-Graczyk, Rare weather phenomena and the work of large-format roof coverings. Civil and Environmental Engineering Reports, CEER (2019) 30 (3), 123-133.
• [3] J. Karyś, Ochrona przed wilgocią i korozją biologiczną w budownictwie, Medium Warszawa 2014.
• [4] D. Mączyński, Jak chroniono w Polsce drewno budowlane i konstrukcyjne w XIX i XX w. http://www.icomos-poland.org/ (dostęp 10.02.2020 r.).
• [5] M. Leśniewicz, I. Kruszelnicka, D. Ginter-Kramarczyk, Problem z zagospodarowaniem drewnianych podkładów kolejowych. Instal (2015), 10.
• [6] S. Stelmach, R. Wasilewski, The problem of waste menagement of wooden railway sleepers. Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska (2014) 16(3), 7-15.
• [7] A. Jaworska, D. Milczarek, E. Naduk, Impregnowanie drewnianych podkładów kolejowych z uwzględnieniem właściwości fizykochemicznych stosowanych środków ochrony drewna. Problemy Kolejnictwa (2013) 161, 43-57.
• [8] WHO, Environmental Health Criteria 202 Selected non-heterocyclic polycyclic aromatic hydrocarbons, Geneva 1998.
• [9] B.J. Alloway, D.C. Ayres, Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN, Warszawa 1999.
• [10] J. Holewa, E. Kusina, A. Krasińska, Zanieczyszczenia węglowodorowe w zużytych podkładach kolejowych i ich oznaczanie w celu klasyfikacji odpadów, Nafta-Gaz (2008), 3, 205.
• [11] PN-EN 13991:2004 Chemiczne środki ochrony drewna.
• [12] Move To A Circular Economy In Poland - Current State And Perspectives PolSCA.PAN Conference, European Parliament (Dec. 7, 2016).
• [13] I. Wojciechowski, A. Doliński, J. M. Radziszewska-Wolińska, M. Wołosiak, Przyjazny dla środowiska recykling podkładów kolejowych. Problemy kolejnictwa. RAILWAY REPORT, z. 181 (Dec. 2018).
• [14] M. Popowska, Z. Markiewicz, Murein-Hydrolyzing Activity of Flagellin FlaA of Listeria monocytogenes. Pol. J. Microbiol., (2004) 53: 237-241.
• [15] R.J. Farański, Sposób unieszkodliwiania odpadów drewnianych impregnowanych olejami zawierającymi policykliczne węglowodory aromatyczne, Kraków, Patent 202 816 B1, 2009.
• [16] M.T. Kingsley, J.K. Fredrickson, F.B. Metting et al. (1994), Environmental restoration using plant-microbe bioaugmentation. In: R.E. Hinchee, A. Leeson, L. Semprini, S.K. Ong (eds) Bioremediation of Chlorinated and Polyaromatic Hydrocarbon Compounds. Lewis Publishers, Boca Raton, pp. 287-292.
• [17] E.L. Kuiper, G.V. Lagendijk, B. Lugtenberg (2004), Rhizoremediation: A beneficial plant microbe interaction. Mol Plant Microbe Int. 17:6-15.
• [18] J. Widada, H. Nojiri, T. Omori (2001), Recent developments in molecular techniques for identification and monitoring of xenobiotic-degrading bacteria and their catabolic genes in bioremediation. Appl Microbiol Biotechnol 60:45-59.
• [19] D. Kardaś i in., Modelowe kompleksy agroenergetyczne: Teoretyczne i eksperymentalne aspekty pirolizy drewna i odpadów, wydawnictwo UWM, Olsztyn 2014.
• [20] G. Lewandowski, E. Milchert, Współczesna technologia suchej destylacji drewna, Chemik 2011, 65, 12, 1301-1306.
• [21] D.E. Salt, R.D. Smith, I. Lakshmanaperumalsamy et al. (1998), Phytoremediation. Ann Rev Plant Physiol 49:643-668.
• [22] O.V. Singh, R.K. Jain (2003) Phytoremediation of toxic aromatic pollutants from soil. Appl Microbiol Biotechnol 63:128-135.
• [23] Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/2334 z dnia 14 grudnia 2017 r. odraczająca datę wygaśnięcia zatwierdzenia kreozotu do stosowania w produktach biobójczych należących do grupy typu 8.
• [24] Dyrektywa Komisji 2011/71 / UE z dnia 26 lipca 2011 r. zmieniająca dyrektywę 98/8 / WE Parlamentu Europejskiego i Rady w celu włączenia kreozotu jako substancji czynnej do załącznika I do tej dyrektywy. Tekst mający znaczenie dla EOG.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).