Rola specjacji w ocenie mobilności metali ciężkich w płynących wodach powierzchniowych

Wojtkowska, M.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Rola specjacji w ocenie mobilności metali ciężkich w płynących wodach powierzchniowych

Autorzy

Wojtkowska M.

Identyfikatory

Warianty tytułu

The role of speciation in assessing the mobility of heavy metals in surface water stemming

Języki publikacji

Abstrakty

Przedmiotem niniejszej pracy było opisanie występowania form metali ciężkich w ekosystemie rzeki Utraty i określenie form mobilnych i biodostępności metali oraz określenie czynników, które wpływają na występujące formy. Wykazano, że w badanych wodach ilość i biodostępność metali ciężkich w toni wodnej i osadach dennych była zróżnicowana; duże różnice w zawartości metali ciężkich występowały w osadach, na wytypowanych stanowiskach. W pracy oceniono wpływ wskaźników jakości wody i osadów na rozdział metali między formy rozpuszczone i związane w fazie stałej (w zawiesinie i osadach). Czynnikami, które wpływały na występowanie metali w postaci biodostępnej były: zawartość jonów wapnia i magnezu w wodzie, alkaliczny odczyn, przewodnictwo elektrolityczne oraz twardość i zasadowość wody. Z wykorzystaniem analizy korelacyjnej, analizy czynników głównych i analizy skupień określono współwystępowanie analizowanych metali w elementach środowiska wodnego i na stanowiskach. Zastosowano model matematyczny PHREEQC2 do wyodrębnienia rozpuszczonych form metali w wodzie Utraty. W wodach rzeki obserwowano wysoki udział procentowy form mobilnych i ekotoksycznych cynku, kadmu i ołowiu. Miedź w wodzie występowała w 90% w postaci kompleksów hydroksylowych. Wykorzystano sekwencyjny schemat ekstrakcji wg Tessiera do wyznaczenia form występowania metali w osadach dennych. Badania wykazały duży udział metali w formach labilnych i biodostępnych. Dla potwierdzenia labilnego wiązania metali w osadach dennych zastosowano analizę pojedynczej ekstracji z wykorzystaniem różnych ekstrahentów. Ekstrakcja wodą, 1M roztworem MgCl2 i roztworami EDTA wykazała dużą mobilność metali zdeponowanych w osadach. Do oceny stopnia zanieczyszczenia osadów dennych Utraty wykorzystano wskaźniki geochemiczne (indeks geochemiczny i współczynnik wzbogacenia) oraz wskaźniki ekotoksyczności. Wskaźniki geochemiczne potwierdziły, że osady rzeki Utraty najsilniej zanieczyszczone były kadmem, słabiej ołowiem i miedzią, a najsłabiej cynkiem. Analiza jakości osadów pod względem kryteriów ekotoksykologicznych wykazała silne zanieczyszczenie kadmem i miedzią, a słabsze ołowiem i cynkiem.

The aim of this study was to describe the occurrence of heavy metals forms in the Utrata river ecosystem and to determine the forms of mobility and bioavailability of metals, and to identify factors that affect the occurring forms. It was shown that the amount and bioavailability of heavy metals in sediments and in the tested water varied; large differences in the content of heavy metals occurred in the sediment at selected sites. The paper evaluated the redound quality of the water and sediments on metals separation between dissolved and bound forms in the solid phase (in particular matter and sediment). The factors which affected the presence of bioavailable form of metals were: the content of calcium and magnesium ions in water, pH, electrolytic conductivity and hardness. With the use of correlation analysis, principal component analysis and cluster analysis, the coexistence of analyzed metals in the aquatic environment and the positions was identified. With the use of mathematical model PHREEQC2, soluble forms of metals in Utrata’s water were isolated. A high percentage of mobile and eco-toxic forms of zinc, copper and lead were observed in the river water. 90% copper forms which occurred in the water were hydroxyl complexes forms. Tessier sequential extraction scheme was used to determine the form of the presence of metals in the sediments. Studies showed a large share of metals in labile and bioavailable forms. To confirm the labile binding of metals in sediments single speciation was performed using different extractants. Water extraction, 1M MgCl2 and EDTA solutions showed a high mobility of metals in deposited sediments. Geochemical indicators (geochemical index and enrichment factor) and indicators of ecotoxicity were used to assess the degree of contamination of Utrata bottom sediments. Geochemical indicators have shown that the Utrata river sediments were most contaminated with cadmium, less with lead and copper and the least with zinc. Analysis of sediments in terms of ecotoxicological criteria showed heavy contamination with cadmium and copper, and smaller with lead.

Słowa kluczowe

metale ciężkie ekosystem środowisko wodne wody powierzchniowe osad denny zanieczyszczenia osadów dennych specjacja analiza specjacyjna analiza chemiczna

heavy metals ecosystem aquatic environment surface waters bottom sediment contamination of sediments speciation speciation analysis chemical analysis

Wydawca

Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej

Czasopismo

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

Rocznik

2013

Tom

z. 62

Strony

3--119

Opis fizyczny

Bibliogr. 260 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wojtkowska M.

Wydział Inżynierii Środowiska PW

Bibliografia

1. Adamo R, Arienzo M., Imperato M., Naimo D., Nardi G., Stanzione D.: Distribution and partition of heavy metals insurface and sub-surface sediments of Naples city port. Chemosphere, 61:800-809, 2005.
2. Akcay H., Oguz A., Karapire C.: Study of heavy metal pollution and speciation in Buyak Menderes and Gediz river sediments, Water Research, vol. 37, pp. 813-822, 2003.
3. Al-Haidarey M.J.S, Hassan F.M., Al-Kubaisey A.R.A., Douabul A.A.Z.: The geoaccumulation Index of Some Heavy Metals in Al-Hawizeh Marsh, Iraq, E-Journal of Chemistry 7, s. 157-162, 2010.
4. Allen, H.E. and Hansen, D.J.: The importance of trace metal speciation to water quality criteria. Water Environment Research, 68(1), 42-54, Andrew, 1996.
5. Alvarez J.M., Lopez-Valdivia L.M., Novillo J., Obrador A., Rico M.I.: Comparison of EDTA and sequential extraction tests for phytoavailability prediction of manganese and zinc in agricultural alkaline soils. Geoderma 132:450-463, 2006.
6. Amiard J.C., Geffard A., Amiard-Triquet C., Crouzet C.: Relationship between the lability of sediment-bound metals (Cd, Cu, Zn) and their bioaccumulation in benthic invertebrates. Estuarine Coastal and Shelf Science, 72: 511-521, 2007.
7. Amiard J.C., Geffrad A., Amiard-Triquet C., Crouzet C.: Relationship between the lability of sediment-bound metals (Cd, Cu, Zn) and their bioaccumulation in benthic invertebrates. Estuarine Coastal and Shelf Science, 72: 511-521, 2007.
8. Ankley G.T.: Evaluation of metal/acid-volatile sulfide relationships in the prediction of metal bioaccumulation by benthic macroinvertebrates. Environmental Toxicology and Chemistry, 15 (12), 2138-2146,1996.
9. Apostoli P.: The role of element speciation in environmental and occupational medicine. Fresenius J. Anal.Chem., 363:499-504, 1999.
10. Baker D.E., Coper. In: Heavy Metals in Soils, Alloway, B.J. (Ed.). Blackie and Sons, UK, pp. 151-176, 1990.
11. Barałkiewicz D.: Aspekty metodyczne i specjacyjne oznaczania pierwiastków śladowych w wodzie metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej, Wyd. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań, 2001.
12. Barałkiewicz D., Szpakowska B., Karlik B., Siepak J.: Heavy metals in waters of furnace waste storage areas: Natural and technological problems of protection and development of agricultural and forest environment, Rocz. AR Pozn. CCCX, Melior.Inż Śród. 20, cz.II: 253-261, 1999.
13. Barata C., Baird D., Markich, S.: Influence of genetic and environmental factors on the tolerance of Daphnia magma Straus to essential and non-essential metals. Aquatic Toxicology, 42, 115-137, 1998.
14. Baruah N.K., Kotoky P., Bhattacharya K.G., Borath G.C.: Metal speciation in Jhanji river sediments, Sci. Tot. Environ., 193:1-12, 1996
15. Belzile N., Chen Y, Gunn J.M. i Dixit S.S.: Sediment trace metal profiles in lakes of Killarney Park, Canada: from regional to continental influence. Environ. Pollut., 130, 239-248, 2004.
16. Benson W.H., Birge W.J.: Heavy metal tolerance and metallothionein induction in fathead minnows results from field and laboratory investigations. Environ. Toxicol. Chem, 4, 209-217, 1985.
17. Bergman H.L., Dorward-King EJ. (Eds.): Reassessment of Metals Criteria for Aquatic Life Protection: Priorities for Research and Implementation. Society for Environmental Toxicology and Chemistry, Pensacola, FL 1997.
18. Berti W.R., Jacobs L.W.: Chemistry and Phytotoxicity of Soil Trace Elements from Repeated Sewage Sludge Applications. J. Environ. Qual., 25, 1025-1032, 1996.
19. Besser J.M., Brumbaugh W.G., May T.W., Ingersoll C.G.: Effects of organic amendments on the toxicity and bioavailability of cadmium and copper in spiked formulated sediments. Environmental Toxicology and Chemistry, 22: 805-815, 2003.
20. Bi C.J.: Seasonal variation and chemical species distribution of rhizosphere heavy metals on tidal flat in Shanghai. Oceanologia et Limnologia Sinica, 34(2): 194-200, 2003.
21. Bilion G., Ouddane B., Recourt P., Boughriet A.: Depth variability and some geochemical characteristics of Fe, Mn, Ca, Mg, Sr, S, P, Cd and Zn in anoxic sediments from Authie Bay (Northern France). Estuarine Coastal and Shelf Science, 55:167-181, 2002.
22. Bleeker E.A.J., Van Gestel C.A.M.: Effects of spatial and temporal variation in metal availability on earthworms in floodplain soils of the river dommel, The Netherlands. Environmental Pollution, 148, 824-832, 2007.
23. Bojakowska I., Gliwicz T., Szatkowska-Konon H.: Osady denne w wodach powierzchniowych, w: Raport: Stan środowiska w Polsce w latach 1996-2001. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa, 2003.
24. Bojakowska I., Sokołowska G.: Geochemiczne klasy czystości osadów wodnych, w: Przegląd Geologiczny, vol. 46, nr 1, 1998.
25. Boszke L.: Kierunki badań i możliwości analityczne w technice fluorescencyjnej spektroskopii atomowej dla oznaczeń rtęci w próbkach środowiskowych, Wiad. Chem. 63, 7-8, 537-573, 2009.
26. Bradley, R.W., Sprague, J.B.: The influence of pH, water hardness, and alkalinity on the acute lethality of zinc to rainbow trout (Salmo gairdneri). Can. J. Fish. Aqu. Sci. 42, 731-736, 1985.
27. Brils J.: Sediment monitoring and the European Water Framework Directive, Ann Ist Super Sanita vol. 44, No 3: s. 218-223, 2008.
28. Brown G.A., Elliot H.A.: Influence of electrolytes on EDTA extraction of Pb from polluted soils. Water Air Soil Pollut 62:157-165, 1992.
29. Brown P.L., Markich S.J.: Evaluation of the free ion activity model of metal-organism interaction: extension of the conceptual model. Aquat. Toxicol. 51, 177-294.
30. Brzóska M., Jurczuk M., Moniuszko-Jakoniuk J., 1997: Interakcje kadmu z wybranymi biopierwiastkami. Terapia, 7:28-30, 2000.
31. Brzóska M.M., Moniuszko-Jakoniuk J.: The influence of calcium content in diet on cumulation and toxicity of cadmium in the organism. Arch. Toxicol., 72:63-73, 1998.
32. Brzóska M.M., Moniuszko-Jakoniuk J.: Interactions between cadmium and zinc in the organism. Food Chem. Toxicol., 39:967-980, 2001.
33. Campbell P.G.C.: Interactions between trace metals and aquatic organisms: a critique of the Free-ion Activity Model. In: Tesier, A. and Tumer, D.R. (Eds.) Metal Speciation in Aquatic Systems. John Wiley & Sons, New York, USA. 45-102, 1995.
34. Campbell P.G.C., Stokes P.M.: Acidification and toxicity of metals to aquatic biota. Can. J. Fish. Aq. Sci. 42, 2034-2049, 1985.
35. Carlon C. Ed.: Derivation methods of soil screening values in Europe. A review and evaluation of national procedures towards harmonization. European Commission, Joint Research Centre, Ispra, EUR 22805-EN, 306, 2007
36. Chapman G.A., Ota S., Recht F.: Effects of Water Hardness on the Toxicity of Metals to Daphnia magna. Status Report - January 1980. US EPA, United States Environmental Protection Agency, Corvallis, OR, USA, 1980.
37. Chen Y.X., Shi J.Y., Zhang W.D., Lin Q., Tian G.M.: EDTA and industrial waste water improving the bioavailability of different Cu forms in contaminated soil. Plant Soil 261:117-125, 2004.
38. Choo K.H., Kang S.K.: Removal of residual organic matter from secondary efflent by iron oxides adsorption. Desalination, 154: 139-146, 2003.
39. Ciszewski D.: Heavy metal in vertical profiles of the middle Odra River overbank sediments: evidence for pollution changes. Water, Air, Soil Pollute, 143:81-98, 2003.
40. Clark M.L., Lewis M.E.: Metal speciation in the upper Arkansas River, Colorado, 1990-1993. U. S. Geological Survey Water-Resources Investigations Report 96-4282, 1997.
41. Clevenger T.E.: Use of sequential extraction to evaluate the heavy metals in mining wastes. Water, Air, Soil Pollut., 50: 241-254, 1990.
42. Cook S.R., Parker A.: Sequential extraction and single - step cold - acid extraction, a feasibility study for use with freshwater-canal sediments. Water, Air, and Soil Pollution, 170, 95-105, 2005.
43. Cusimano F.R., Brakke D.F., Chapman G.A.: Effects of pH on the toxicities of cadmium, copper and zinc to steelhead trout (Salmo gairdneri). Can. J. Fish. Aq. Sci. 43, 1497-1503, 1986.
44. Czeczot H., Skrzycki M.: Kadm - pierwiastek całkowicie zbędny dla organizmu, Postepy Hig Med Dosw (online), 64:38-49, 2010.
45. Dassenakis M., Scoullos M., Foufa E., Krasakopoulou E., Pavlidou A., Kloukinioutou M.: Effects of multiple sources pollution on a small Mediterranean river. Applied Geochemistry, 13, 197-211, 1998.
46. Datta D.K., Subramanian V.: Distribution and fractionation of heavy metals in the surface sediments of the Ganges-Brahmaputra-Meghan river system in the Bengal basin. Environmental Geology, 36, 93-101, 1998.
47. Davide V., Pardos M., Diserens J., Ugazio G., Thomas R., Dominik J.: Characterisation of bed sediments and suspension of the river Po (Italy) during normal and high flow conditions. Water Research, 37, 2847-2864, 2003.
48. Davies P.H.: The need to establish heavy metal standards on the basis of dissolved metals. In: Andrew, R.W., Hodson, P.V. and Konasewich, D.E. (Eds.), Toxicity to Biota of Metal Forms in Natural Water. Proceedings of a workshop held in Duluth, Minnesota, October 7-8, 1975. International Joint Commission, Windsor, Ontario. 93-126, 1976.
49. Davis A.P., Shokouhian M., Sharma H., and Minani C.: Optimization of Bioretention Design for Water Quality and Hydrology Characteristics, 1998.
50. Dąbrowska L.: Specjacja metali ciężkich w osadach dennych zbiornika Kozłowa Góra, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 49, 354-364, 2011.
51. De Schamphelaere K.A.C., Janssen C.R.: Development and field validation of a biotic ligand model predicting chronic copper toxicity to Daphnia magna. Environ. Toxicol. Chem. 23, 1365-1375, 2004.
52. De Schamphelaere K.A.C., Janssen C.R.: A biotic ligand model predicting acute copper toxicity to Daphnia magna: the effects of calcium, magnesium, sodium, potassium and pH. Environ. Sci. Technol. 36, 48-84, 2002.
53. DEP: Sediment Grain Size - Wet Sieve Method BB-13-1.9. Florida Department of Environmental Protection (ftp://ftp.dep.state.fl.us/pub/labs/lds/sops/3985.pdf), 2007.
54. Di Toro D.M., Mahony J.D., Hansen D.J., Scott K.J., Carlson A.R, Pesch C.E.: Acid volatile sulfide predicts the acute toxicity of cadmium and nickel in sediments. Environmental Sci. Technol., 26, 96-101, 1991.
55. Dong D.M., Li H.L., Li Y., Fang C.S., Li X.H., Xu C.Y.: Distribution of heavy metals in the sediments from the Yitong River: Changchun Section. Research of Soil and Water Conservation, 11(1): 95-96, 136, 2004.
56. Drever J.I.: The geochemistry of natural waters: Surface and groundwaters environments (3rd ed.). New Jersey, USA: Prentice Hall, 1997.
57. Dube A., Zbytniewski R., Kowalkowski T., Cukrowska E., Buszewski B.: Adsorption and migration of heavy metals in soil. Polish J. Environ. Stud., 10(1), 1-10, 2001.
58. Dziadek K., Wacławek W.: Metale w środowisku. Cz. I. Metale ciężkie (Zn, Cu, Ni, Pb, Cd) w środowisku glebowym. Chemia. Dydaktyka. Ekologia. Meteorologia, R. 10, nr 1-2:33-44, 2005.
59. Działoszyńska-Wawrzkiewicz M.: dz. cyt; Michalec B., Tarnawski M.: Charakterystyka ilościowa i jakościowa osadów dennych zbiornika wodnego w Wilczej Woli w: Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, Polska Akademia Nauk, 3/1/2006.
60. El-Azim H.A., El-Moselhy K.M.: Determination and partitioning of metals in sediments along the Suez Canal by sequential extraction. Journal of Marine Systems, 56:363-374, 2005.
61. Erickson R.J., Benoit D.A., Mattson V.R., Nelson H.P., Leonard A.N.: The effect of water chemistry on metoxicity of copper to fathead minnows. Environ. Toxicol Chem. 15:181-193, 1996.
62. Evans R.D., Andrews D., Cornett R.J.: Chemical fractionation and bioavailability of Co6O to benthic deposit-feeders. Can. J. Fish. Aq. Sci. 45, 228-236, 1988.
63. Fang T., Li X.D., Zhang G.: Acid volatile sulfide and simultaneously extracted metals in the sediment cores of the Pearl River Estuary, South China Ecotoxicology and Environmental Safety, 61:420-431, 2005.
64. Farag A.M., Woodward D.F., Little E.E., Steadman B., Vertucci, F.A.: The effects of Iow pH and elevated aluminum on Yellowstone cutthroat trout (Oncorhynchus bouveri). Environ. Toxicol. Chem. 12, 719-731, 1993.
65. Feng S.P., Liang L., Zhu Y., Zou X.D., Zhang X.D.: Speciation analysis of the river sediment (II)-Tessier sequential chemical extraction procedures. Journal of Shandong University, 39(6):101-104, 107, 2004. .
66. Fergusson J.E.: The heavy elements: chemistry, environmental impact, and health effects, Pergamon Press New Zeland, 1991.
67. Fic M.: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, Tom 3, Zeszyt specjalny (6), Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Falenty, 2003.
68. Finzgar N., Lestan D.: Multi-step leaching of Pb and Zn contaminated soils with EDTA. Chemosphere 660:824-832, 2007.
69. Florence T.M.M., Bately G.E.: Chemical speciation in natural waters, CR Analytical Chemistry, 9, 219-295, 1980.
70. Forstner U., Salomons W.: Trace metal analysis on polluted sediments, Envir. Tech. Lett., 1:491-517, 1981.
71. Franco D.R., Berquó T.S., Imbernon R.A.L., Partiti C.S.M., Enzweiler J.: Environmental monitoring of magnetic iron phases of urban water reservoir lake sediments (Taiacupeba Lake, metropolitan region of Sao Paulo, Brazil) by using Mossbauer spectroscopy, Environmental Geology vol. 52:831-842, 2007. DOI: I0.1007/s00254-006-0525-5. ISSN: 0943-0105.
72. Fytianos K., Lourantou A., Speciation of elements in sediment samples collected at lakes. Environment International, 30:11-17, 2004.
73. Gal'an E., G'omez-Ariza J.L,, Gonz'alez I., Fern'andez-Caliani J.C., Morales E., Gir'aldez L: Heavy metal partitioning in river sediments severely polluted by acid mine drainage in the Iberian Pyrite Belt. Applied Geochemistry, 18:409-421, 2003.
74. Gamble D.S., Schnitzer M.: The chemistry of fulvic acid and its reactions with metal ions. In: Singer, P.C. (Ed.) Trace metals and Metal Organic Interactions in Natural Waters. Ann Arbor Science, Ann Arbor, Mi, USA. 225-302,1973.
75. Gąsior J., Paśko J.: Wpływ powodzi na zawartość rozpuszczalnych form pierwiastków na tle zróżnicowania glebowego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 520, 39-46, 2007.
76. Gąszczyk R., Muszyński P., Szeremeta J.: Wpływ kationów Cr3+ i Ni3+ na równowagi jonowe Cd2+ i Cu2+ w kompleksie sorpcyjnym gleb mineralnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 482:165-171, 2002.
77. Gierszewski P.: Koncentracja metali ciężkich w osadach zbiornika włocławskiego jako wskaźnik hydrodynamicznych warunków depozycji, Landform Analysis, vol. 9:79-82, 2008.
78. Gierszewski P., Szmańda J.B.: Grain size composition and sedimentological environments in the Włocławek Reservoir bottom deposits (Vistula River, Central Poland). IAHS Publ, 2007.
79. Gleyzes C., Tellier S., Astruc M.: Fractionation studies of trace elements in contaminated soils and sediments: a review of sequential extraction procedures. Trends Anal. Chem., 21, 6-7:451-467, 2002.
80. Głosińska G., Boszke L., Siepak J., 2001, Ecol. Chem. Eng., 8, 1109
81. Gobas F.A.P.C., Morrison H.A.: Bioconcentration and biomagnifications in the aquatic environment, In Handbook of property estimatton methods for chemicals: Environmental and health sciences, Edited by R.S. Boethling and D. Mackay, CRC Press, Boca Raton, Fla., USA, pp. 189-231, 2000.
82. Gomez-Ariza J.L., Giraldez L, Morales E., Ariese F., Cofino W., Quevauviller P.: Stability and storage problems in organotin speciation in environmental samples, J. Environ. Monit., 1, 197-202, 1999.
83. Gorlach E., Gambu F.: A study of the effect of sorption and desorption of selected heavy metals in soils on their uptake by plants. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 398:47-52, 1992.
84. Gorlach E., Gambu F.: Potencjalnie toksyczne pierwiastki śladowe w glebach (nadmiar, szkodliwość i przeciwdziałanie). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 472:275-296, 2000.
85. Griscom S.B., Fisher N.S., Luoma S.N.: Geochemical influences on assimilation of sedimentbound metals in clams and mussels. Environmental Science & Technology, 34:91-99, 2000.
86. Guieu C., Martin J.M., Tankere S.P.C., Mousty F., Trincherini P., Bazot M.: On the trace metal geochemistry in the Danube River and western Black Sea. Estuarine Coastal and Shelf Science, 47, 471-485, 1998.
87. Hansen A.M., Maya P.: Adsorption-desorption behaviors of Pb and Cd in Lake Chapala, Mexico. Environ Int 23, 553-564, 1997.
88. Helios-Rybacka E., Kuźniakowska M., Gruszecka A.: Zanieczyszczenia chromem Jeziora Rożnowskiego, Inżynieria Środowiska, 10(2), 161-174, 2005.
89. Helios-Rybicka E., Aleksander-Kwaterczak U.: Zanieczyszczenie osadów rzecznych w krajach Unii Europejskiej i ich znaczenie w zarządzaniu w systemie zlewniowym, Geologia, 35, 2/1, 243-252, 2009.
90. Ho H.H., Swennen R., Van Damme A.: Distribution and contamination status of heavy metals in estuarine sediments near Cua Ong HarboR, Ha Long Bay, Yietnam, Geologica Belgica 13/1-2:37-47, 2010.
91. Hodson P.V, Blunt B.R., Spry D.J.: Chronic toxicity of water-borne lead to rainbow trout (Salmo gairdneri) in Lake Ontario water. Wat. Res. 12, 869-878, 1978,
92. Hoss S., Henschel T., Haitzer M., Traunspurger W., Steinberg C.E.W: Toxicity of cadmium to Caenorhabditis elegans (Nematoda) in whole sediment and pore water-The ambiguous role of organic matter. Environmental Toxicology and Chemistry, 20:2794-2801, 2001.
93. Hulanicki A., Współczesna chemia analityczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2001.
94. lanni C., Magi E., Rivaro P., Ruggieri N.: Trace metals in Adriatic coastal sediments: distribution and speciation pattera. Toxicol Environ Chem 78:73-92, 2000.
95. Ibragimow A., Głosińska G., Siepak M., Walna B.: Wstępne badania zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów równin zalewowych lubuskiego Przełomu Odry, Prace i Studia Geograficzne, 44, 233-247, 2010.
96. Ibragimow A., Głosińska G., Siepak M., Walna B.: Wstępne badania zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów równin zalewowych, Prace i Studia Geograficzne 44, 233-247, 2010
97. Irmer U.: Bedeutung Von Hintergrundwerten fur Qualitatsanforderung an Ober-flachenwassern, IKSE-Workshop: Bewertung der Ergebnisse aus der Elbeschadstofforschung, Geesthacht, 1997.
98. Jackson T.A., Bistricki T.: Selective scavenging of copper, zinc, lead, and arsenic by iron and manganese oxyhydroxide coatings on plankton in lakes polluted with mine and smelter wastes: Results of energy dispersive X-ray microanalysis. Journal of Geochemical Exploration, 52:97-125, 1995.
99. Jain C.K., Ram D.: Adsorption of metal ions on bed sediments. Hydrological Sciences Journal-des Sciences Hydrologiques, 42, 5:713-723, 1997.
100. Janssen C.R., De Schamphelaere K., Heijerick D., Muyssen B., Lock K., Bossuyt B., Vangheluwe M.,Van Sprang P.: Uncertainties in the environmental risk assessment of metals. Human and Ecological Risk Assessment 6, 1003-1018, 2000.
101. Jones B., Turki A.: Distribution and speciation of heavy metals in surficial sediments from the Tees estuary, north-east England, Marine PoIIution Bulletin, 34, 768-790, 1997.
102. Jumbe A.S., Nandini N.: Heavy metals analysis and sediment guality values in urban lakes. Amer. J. Environ. Sci., 5(6), 678-687, 2009.
103. Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych, Warszawa, 1999.
104. Kabata-Pendias A.: Heavy metals in silos - issues in Central and Eastern Europe, Heavy Metals in Environment. Hamburg, 1996.
105. Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T.: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką, Ramowe wytyczne dla rolnictwa (Evaluation of soi land plant contamination with heavy metals and sulphur. Fremework guide-lines for agriculture) Wyd. IUNG Puławy, Ser. P, 1993, (53), 20.
106. Kabata-Pendias A., Sadurski W.: Przydatność ekstrakcji sekwencyjnej gleb w określaniu fitoprzyswajalności metali śladowych. Analityka, 2003, 2, 16-20.
107. Kalinowski R., Załęska-Radziwiłł M.: Wyznaczanie standardów jakości osadów dennych na podstawie badań ekotoksykologicznych. Ochr. Środow. i Zasób. Natur., 40, 549-560, 2009,
108. Karczewska A.: Metale ciężkie w glebach zanieczyszczonych emisjami hut miedzi - formy i rozpuszczalność. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 432, 2002.
109. Karczewska A.: Ocena znaczenia tlenków żelaza i manganu w sorpcji metali ciężkich w glebach zanieczyszczonych, w świetle ekstrakcji sekwencyjnej, Roczniki PZH, t. 55, p. 119-127, 2004.
110. Kennedy V.H., Sanchez A.L., Oughton D.H., Rowland A.P.: Use of single and sequential chemical extractants to assess radionuclide and heavy metal availability from soils for root uptake. Analyst, 122:89-100, 1997.
111. Kimball B.A., Wetherbee G.A.: Instream chemical reactions of acid mine water entering a neutral stream near LeadviIIe, Colorado. US Geological Survey Toxic Substances Hydrology Program - Proceedings of the Technical Meeting, Phoenix, AR, September 26-30, 1988. US Geological Survey, Water-Resources Investigations Report 88-4220, 71-79, 1989.
112. Kloskowski A., Pilarczyk M., Namieśnik J.: Membrane Solid-Phase Microextraction - A New Concept of Sorbent Preparation, Anal. Chem. 81, 7363-7367, 2009.
113. Kłos A.: Zastosowanie współczynnika wzbogacenia (EF) do interpretacji wyników badań biomonitoringowych, Chemia Dydaktyka Ekologia Metrologia, 14, 1-2:49-55, 2009.
114. Korfalia S.I., Daviesb B.E.: Speciation of metals in sediment and water in a river underlain by limestone: role of carbonate species for purification capacity of rivers, Advances in Environmental Research 8, 599-612, 2004.
115. Kot A., Namieśnik J.: The role of speciation in analytical chemistry, Trends in analytical chemistry, vol. 19, pp. 69-79, 2000.
116. Kowalkowski T., Buszewski B.: Specjacja i modelowanie transportu metali ciężkich w glebach. Ekologia i Technika 10 (1):3-11, 2002.
117. Kucuksezgin F., Uluturhan E., Batki H.: Distribution of heayy metals in water, particulate matter and sediments of Gediz River (Eastern Aegean), Environ Monit Assess 141:213-225, DOI 10.1007/s10661-007-9889-6, 2008.
118. Kuźniar P., Kwietniewski M., System hydrograficzny Warszawy i możliwości jego wykorzystania do przyjęcia wód opadowych, seminarium pt. Kierunki rozwoju systemów odprowadzania i oczyszczańia wód opadowych dla terenów m. st. Warszawy, Warszawa, 2005.
119. Kwapuliński J., Wiechula D., Anders B.: The occurence of selected heavy metals In bottom sediments in the Goczałkowice Reservoir. Acta Hydrobiol., 33, 1991.
120. Labus K.: Metale ciężkie w osadach dennych zlewnie Białej Przemszy, Zeszyty Naukowe. Górnictwo/Politechnika Śląska, z. 241, s. 127-137, 1999.
121. Li Z., Shuman L.M.: Redistribution of forms of zinc, cadmium and nickel in soils treated with EDTA. Sci Total Environ 191:95-107, 1996.
122. Li Z.B., Shuman L.M.: Redistribution of forms of zinc, cadmium and nickel in soils treated with EDTA, Science of the Total Environment 191, 95-107, 1996.
123. Licznar M., Licznar S.E., Licznar P., Żmuda R.: Właściwości osadów dennych cieku Mielnica, Acta Agrophysica, 5(2), 345-355, 2005.
124. Lis J., Pasieczna A.: Atlas geochemiczny Polski, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1995.
125. Liu CM., Liang C.P., Lin K.H., Jang C.S., Wang S.W., Huang Y.K., Hsueh Y.M., 2007, Bioaccumulation of arsenic compounds in aquaculture clams (Meretrix lusoria) and assessment of potential carcinogenic risks to human health by ingestion. Chemosphere 04.038, 2007.
126. Lofts S., Tipping E.: An assemblage model for cation binding by natural particulate matter, Geochimica et Cosmochimica Acta, vol. 62, No 15, pp. 2609-2625, 1998.
127. Lombi E., Zhao E.J., Dunham S.J., Mcgrath S.P.: Phytoremediation of heavy-metal contaminated soils: natural hyperaccumulation versus chemically enhanced phytoextraction. Journal of Environmental Quality, v. 30, p.1919-1926, 2001.
128. Lopez-Sanchez J.F., Rubio R., Samitier C., Rauret G.: Trace metal partitioning in marine sediments and sludges deposited off the coast of Barcelona (Spain). Water Research, 30, 153-159, 1996.
129. Loska K., Wiechuła D., Pelczar J.: Application of enrichment factor to assessment of zinc enrichment/depletion in farming soils. Commun. Soil. Sci. Plant Anal., 36: 1117-1128, 2005.
130. Loska K., Wiechuła D., Pęciak G.: Wykorzystanie analizy specjacyjnej w badaniu biodostępności metali w osadzie dennym Zbiornika Rybnickiego. Problemy Ekologii (2)7:69-74, 2003.
131. Lu J., Huang Z.Z., Han X.E.: Water and heat transport in hilly red soil of southern China: 1. Experiment and analysis. J Zhejiang Univ Science. 6B(5):331-337, 2005, DOI: 10.1631/jzus.2005. B0331.
132. Luo M., Li J., Cao W., Wang M.: Study of heavy metal speciation in branch sediments of Poyang Lake Journal of Environmental Sciences 20, 161-166, 2008.
133. MacDonald D.D., Ingersoll C.G., Berger T.A.: Development and evaluation of consensus-based sediment quality guidelines for freshwater ecosystems. Arch. Environ. Contam. Toxicol., 395, 20-31, 2000.
134. MacFarlane G.R., Pulkownik A., Burchett M.D.: Accumulation and distribution of heavy metals in the grey mangrove, Avicennia marina (Forsk.) Vierh: biological indication potential. Environmental Pollution Vol 123, pp 139-151, 2003.
135. Macioszczyk A.: Podstawy hydrogeologii stosowanej. 135-166, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006.
136. Macioszczyk A., Dobrzyński, D.: Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. 193-293, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002.
137. Manahan S.E.: Environmental Chemistry. Lewis Publishers, Inc., 121 South Main St., Chelsea, Michigan 48118, 1991.
138. Manouchehri N., Besancon S., Bermond A.: Major and trace metal extraction from soil by EDTA equilibrium and kinetic studies. Anal Chi Act. 559:105-112, 2006.
139. Marcinowski P., Wojtkowska M., Sinicyn G.: Monitoring wód powierzchniowych w rejonie składowiska Żelazny Most. Przemysł Chemiczny, 87(5): 512-519, 2008.
140. Mark P.T., Robert G.H.K.: Heavy metal contamination of an arid river environment Gruben River, Namibia. Geomorphology, 42:311-327, 2002.
141. Martin J.M., Elbaz-Poulichet F., Guieu C., Loye-Pilot M.D., Han G.: River versus atmospheric input of material to the Mediterranean Sea: an overview, Maine Chemistry, 28, 159-182, 1989.
142. Martinez G., Rodriguez L., Senior W.: Cd, Zn, Cr and Pb speciation in sediment nuclei in the Bergantin Bay, Anzoategui State, Venezuela. Interciencia, 27:173-179, 2002.
143. Mcbride M.B.: Environmental chemistry of soils. Oxford Univ. Press, New York, Oxford, 1994.
144. Migaszewski M.Z., Gałuszka A.: Podstawy geochemii środowiska. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007.
145. Mittal C.K., Harrel W.B., Mehta C.S.: Interaction of heavy metal toxicants with brain constitutive nitric oxide synthase. Mol. Cell Biochem., 149-150:263-26, 1995.
146. Morulo J., Usero J., Gracia I.: Partitioning of metals in sediments from the Odiel River (Spain). Environment International, 28, 263-271, 2002.
147. Mossop K.F., Davidson C.M.: Comparison of original and modified BCR sequential extraction procedures for the fractionation of copper, iron, lead, manganese and zinc in soil and sediments. Anal. Chim. Acta, 478:111-118, 2003.
148. Muller G.: Die Schwermetallbelastung der Sedimenten des Neckars und Seiner Nebenflusse. Chemiker-Zeitung, 6:157-164, 1981.
149. Namieśnik J.: Analityka chemiczna - problemy i wyzwania, Analityka, 1, 46-52, 2004.
150. Neihof, R.A.; Loeb, G.I.: The surface charge of particulate matter in seawater. Limnol. Oceanogr. 17, 7-16, 1972.
151. Nelson H., Benoit, D., Erickson R., Mattson V., Lindberg J.: The Effects of Variable Hardness, pH, Alkalinity, Suspended Clay and Humics on the Chemical Speciation and Aquatic Toxicity of Copper. US EPA, United States Enyironmental Protection Agency, Environmental Research Laboratory, Duluth, MN, USA, 1986.
152. Newell R.I., Cornwell J.C., Owens M.S.: Influence of simulated bivalve biodeposition and microphytobenthos on sediment nitrogen dynamics: A laboratory study. Limnol. Oceanogr. 47:1367-1379, 2002.
153. Newman M.C., Jagoe C.H.: Ligands and the bioavailability of metals in aquatic environments. In: Hamelink, J.L., Landrum, RF., Bergman, H.L. and Benson, W.H. (Eds.) Bioavailability: Physical, Chemical and Biological Interactions. Lewis Publishers, Chelsea, Michigan, USA, 239, 1994.
154. Newman M.C., Unger M.A.: Fundamentals of ecotoxicology, 2nd Ed., Lewis Publisher A. CRC Press Company, 2003.
155. Nilsson O., Sternbeck J.: A mechanistic model for calcite growth using surface speciation. Geochim Cosmochim Acta 63(2):217-255, 1999.
156. Jensen P.E., Ottosen L.M., Ferreira C.: Electrodialytic remediation of soil fines [< 63 μm] in suspension - Influence of current strength and L/S, Electrochimica Acta vol. 52, pp. 3412-3419, 2007.
157. Pagenkopf, G.K.: Gill surface interaction model for trace-metal toxicity to fish: role of complexation, pH and water hardness. Environ.Sci.Technol. 17, 342-347, 1983
158. Paquin P.R., Gorsuch J.W., Apte S., Batley G.E., Bowles K.C., Campbell P.G.C., Delos C.G., Di Toro D.M., Dwyer R.L., Galvez F., Gensemer RW., Goss G.G., Hogstrand C., Janssen C.R, McGeer J.C., Naddy R.B., Playle R.C., Santore R.C., Schneider U., Stubblefield WA., Wood C.M., Wu K.B.: The biotic ligand model: a historical overview. Comp. Biochem. Physiol. Part C 133, 3-39, 2002.
159. Parametrix J.: Persistence, Bioaccumulation and Toxicity of Metais and Metal Compounds. ICME, International Council on Metais in the Environment. 93, 1995.
160. Parkhurst, Appelo, Water-Resources Investigations Report 99-4259, Denver, Colorado, 1999.
161. Parkhurst D.L., Appelo C.A.J.: User's guide to PHREEQC (version 2)-A computer program for speciation, batch-reaction, one-dimensional transport, and inverse geochemical calculations: U. S. Geological Survey Water Resources Investigations Report 99-4259, 312, 1999.
162. Peng S.H., Wang W.X., Chen J.S.: Relationships between Cd and Zn partitioning and geochemical composition in sediments from Chinese rivers. Environmental Toxicology and Chemistry, 24: 294-303, 2005.
163. Persaud D., Jaagumagi R., Hayton A.: Guidelines for the protection and management of aquatic sediment quality in Ontario. Standards Development Branch. Ontario Ministry of Environment and Energy. Toronto, Ontario. 1-27, 1993.
164. Persaud D., Jaagumagi R., Hayton A.: Guidelines for the Protection and Management of Aquatic Sediment Quality in Ontario. Ontario Ministry of the Env ironment, Queen's Printer for Ontario, 1992.
165. Petersen W., Wallmann K., Schroer S., Schroeder F.: Studies on the adsorption of cadmium on hydrous iron(III) oxides in oxic sediments. Analytica Chimica Acta, 273: 323-327, 1993.
166. Pichtel J., Pichtel T.M.: Comparison of solvent for ex situ removal of chromium and lead fom contaminated soil. Environ Engineer Sci 14:97-104, 1997.
167. Pickering W.F.: Metal ion speciation-soils and sediments (a review). Ore Geol Rev, 1: 83-146, 1986.
168. Pilc L., Siepak J., Zerbe J., Młynarczyk Z.: Ocena stanu zanieczyszczenia małych ekosystemów wodnych w rejonie oddziaływania przemysłu miedziowego, Ekologia i Technika, vol. 8, nr 4, s. 109-118, 2000.
169. Popovic D., Todorovic D., Frontasyeva M., Ajtic J., Tasic M., Rajsie S.: Radionuclides and heavy metals in Borovac, Southern Serbia. Environ. Sci. Pollut. Res., 15, 509-520, 2008.
170. Prieto G.: Geochmistry of heavy metals derived from gold-bearing sulfide minerals in the Marmato District (Colombia). Journal of Geochemical Exploration, 64, 215-222, 1998.
171. Prudencio M.I., Gouveia M.A., Freitas M.C., Chaves I. Marques A.P.: Soil versus lichen analysis on elemental dispersion studies (North of Portugal), Proc. Int. Workshop: BioMAP, 21-24 September 1997, IAEA-TECDOC- 1152. International Atomic Energy Agency, Vienna 91-99, 2000.
172. Prudencio M.I.: Biogeochemistry of trace and major elements in a surface environment (volcanic rock, soil, mosses, lichens) in the S. Miguel Island, Azores, Portugal. J. Radioanal. Nuci. Chem., 271, 431-437, 2007.
173. Pueyo M., Rauret G., Luck D., Yli-Halla M., Muntau H., Quevauvilie P.: Certification of the extractable contents of Cd, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn in a freshwater sediment following a collaboratively tested and optimised three-step sequential extraction procedure. Journal of Environmentai Monitoring, 3: 243-250, 2001.
174. Radwar S., Kawalik W., Kornijów R.: Accumulation of heavy metals in a lace ecosystem. Sci. Total Environ., 96, 121-129, 1990.
175. Raport WIOŚ dotyczący stanu wód powierzchniowych w województwie mazowieckim, 2010
176. Reczyński W., Kwiatek W.M., Kubica B., Gołaś J., Jakubowska M., Niewiara E., Dutkiewicz E., Sobiński M., Skiba M.: Rozkład wybranych metali ciężkich w osadach dennych Zbiornika Dobczyckiego, J. Elementol., 11(3):347-356, 2006.
177. Reeder R.J.: Interaction of divalent cobalt, zinc, cadmium, and barium with the calcite surface during layer growth. Geochim Cosmochim Acta 60:1543-1552, 1996.
178. Reimann C., de Caritat P.: Distinguishing beetween natural and anthropogemic sources for elements in environment: region al geochemical surveys versus enrichment factors, Science of the Total Environment 337, s. 91-107, 2005.
179. Relić D., Dordević D., Popović A., Blagojević T.: Speciations of trace metals in the Danube alluvial sediments within an oil refinery. Environment lnternational, 31(5):661-669, 2005.
180. Romero A., Gonzalez Diez I., Galan E.: The Role of Sulphates Efflorescences in the Storage of Trace Elements in Stream Waters Polluted By Acid Mine Drainage, the Case of Pena del Hierro (SW Spain). Canadian Mineralogist, 44, 1465-1480, 2006.
181. Root R.A., Dixit S., Campbell K.M., Jew A.D., Hering J.G., O'Day P.A.: Arsenic sequestration by sorption processes in high-iron sediments. Geochimica et Cosmochimica Acta, 71:5782-58035, 2007.
182. Rosińska A., Dąbrowska L.: PCB i metale ciężkie w osadach dennych zbiornika zaporowego w Poraju. Inżynieria i Ochrona Środowiska (4)11:455-469, 2008.
183. Rozp. MŚ. z dn. 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych, Dz.U. 2008 r. nr 162 poz. 1008.
184. Rozporządzenie MS w sprawie rodzaju oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony, Dz.U. 2002 Nr 55 poz. 498.
185. Salomons W., Forstner U.: Environ Technol Lett. 1, 506-517, 1980.
186. Samsoe-Petersen L., Larsen E.H., Larsen P.B., Brun P.:, Uptake of trace elements and PAHS by fruit and vegetable from contaminated soils. Environ. Sci. Technol., 36:3057-3063, 2002.
187. Santore R.C., Di Toro D., Paquin P.R.: Abiotic ligand model of the acute toxicity of metals II. Application to acute copper toxicity in freshwater fish and Daphnia. Environ. Toxicol. Chem. 20, 2397-2402, 2001.
188. Schaanning M.T., Hylland K., Eriksen D.O., Bergan T.D., Gunnarson J.S., Skei J.: Interactions between eutrophication and contaminants. II. Mobilization and bioaccumulation of Hg and Cd from marine sediments. Marine Pollution Bulletin, 33:71-79, 1996.
189. Schipper A.M., Wijnhoven S., Leuven R.S.E.W., Ragas A.M.J., Hendriks AJ.: Spetial distribution and internal metal contrations of terrestrial arthropods in a moderately contaminated lowland iloodplain along the Rhine River, Environmental Pollution, 151, 17-26, 2008.
190. Schubauer M.K., Dierkes J.R., Monson P.D., Ankley G.T.: pH-dependent toxicity of Cd, Cu, Ni, Pb and Zn to Ceriodapbnia dubia, Pimephales promelas, Hyalella azteca and Lumbriculus variegatus. Environ.Toxicol.Chem. 12, 1261-1266, 1993.
191. Shaw T.L., Brown V.M.: The toxicity of some forms of copper to rainbow trout. Wat. Res. 8, 377-38291974.
192. Sikora W.S., Aleksander U., Wójcik R., Wardas M., Lagan L.: Zawartość metali ciężkich we frakcjach ziarnowych osadów dennych Odry w rejonie Głogowa [W:] Materiały z konferencji "Nauk o Ziemi w badaniach podstawowych, złożoych i ochronie środowiska na progu XXI wieku", Kraków, 409-412, 2001.
193. Simpson S.L, Apte S.C., Batley G.E.: Effect of shortterm resuspension events on the oxidation of cadmium, lead, and zinc sulfide phases in anoxic estuarine sediments. Environmental Science & Technology, 34:4533-4537, 2000.
194. Singh K.P., Mohan D., Singh V.K., Malik K.J.: Hydrol. 312, 14-27, 2005.
195. Skarbek R.: Identyfikacja zagrożeń stanu środowiska doliny i zlewni rzeki Utraty jako bariery rozwoju przestrzennego Powiatu Pruszkowskiego - zarys programu renaturyzacji rzeki Starostwo Powiatu Pruszkowskiego, Warszawa, 2004.
196. Skwierawski A., Sidoruk M.: Zawartość metali ciężkich w profilach osadów dennych antropogenicznie przekształconego Zbiornika Płociduga w Olsztynie, Proceedings of ECOpole, 5,1:309-31532011.
197. Smolska E., Szwarczewski P., Giriat D., Borkowski K.: 1998a, Charakterystyka teksturalna współczesnych gruboklastycznych osadów sandrowych Falljokull i Flaajokull w SE Islandii Wyprawy Geograficzne na Spitsbergen IV Zjazd Geomorfologów Polskich; UMCK Lublin 3-6 czerwca 1998.
198. Smolska E., Szwarczewski P., Giriat D., Borkowski K.: 1998b, Texture characterization of the contemporary coarse clastic outwash sediments of Falljokull and Flaajokull in south-eastern Iceland Miscellanea Geographica WGiSR Warszawa 1998.
199. Sobczyński T., Siepak J.: Specjacja metali ciężkich w osadach dennych jezior, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Zakład Analizy Wody i Gruntów, Poznań, 1999.
200. Sobczyński T., Zerbe J., Elbanowska H., Siepak J.: Chemical studies of sediments of the Góreckie Lake. Arch. Ochr. Środow., 23(3-4), 125-136, 1999.
201. Speir T.W., Van Schaik A.P., Percival H.J., Close M.E., Pang L., 2003, Heavy metals in soil, plants and ground water following high-rate sewage sludge application to land. Water Air and Soil Pollution, 150, 319-358.
202. Stańczykowska A., Ekologia naszych wód, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990.
203. Starmach K., Wrobel S., Pasternak K.: Hydrobiologia, Państ. Wydaw. Naukowe, 1978.
204. Starodub M.E., Wong P.T.S., Mayfield C.I., Chau Y.K.: Influence of complexation and pH on individual and combined heavy metal toxic to a freshwater green alga. Can. J. Fish. Aq. SCi. 44, 1173-1180, 1987.
205. Stumm W., Morgan J.J.: Aquatic chemistry: an introduction emphasizing chemical equilibria in natural waters. John Wiley 8 Sons, New York, USA, 780, 1981.
206. Stumm W., Morgan J.J.: Aquatic chemistry, chemical equilibria and rates in natural waters (3rd ed.). Chapter 10, Trace metals: Cycling, regulation, and biological role. USA: Wiley, 1996.
207. Sun B., Zhao F.J., Lombi E., Mc Grath S.P.: Leaching of heavy metals from contaminated soils using EDTA. Environ Pollut 113:111-120, 2001.
208. Sunda W.G., Guillard R.R.L.: The relationship between cupric ion activity and the toxicity of copper to phytoplankton. J. Mar. Res. 34, 511-529, 1976.
209. Sutherland R.A.: Bed sediment-associated trace metals in an urban stream, Oahu, Hawaii. Environmen. Geol., 39:611-627, 2000.
210. Svete P., Milacic R., Pihlar B.: Partitioning of Zn, Pb and Cd in river sediments from a lead and zinc mining area using the BCR three-step sequential extraction procedure. Journal of Environmental Monitoring, 3: 586-590, 2001.
211. Swallow K.C., Hume D.N., Morel F.M.M.: Sorption of copper and lead by hydrous ferric oxide. Environmental Science & Technology, 14:1326-1331, 1980.
212. Szwarczewski P.: Siła współwystępowania metali ciężkich w osadach - propozycja wskażnika antropopresji. [W:] L. Andrzejewski, P. Molewski, W. Wysota (red.), Dorobek i pozycja polskiej geomorfologii u progu XXI wieku. V Zjazd Geomorfologów Polskich, 11-14 września 2000, Toruń, s. 245-247, 2000.
213. Świątczak J., Cimander B.: Kadm w środowisku, Med. Pracy, 47/46:39-56, 1995.
214. Świetlik R., Trojanowska M.: Metody frakcjonowania chemicznego stosowane w badaniach środowiskowych, Monitoring Środowiska Przyrodniczego nr 9, s. 29-36, 2008.
215. Templeton D.M., Ariese F., Cornelis R., Danielsson L.G., Muntau H., Van Leeuwen H.P., Łobiński R.: Pure Appl. Chem., 72, 1453, 2000,
216. Tessier A., Campbell P.G.C., Bisson M.: Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals. Analytical Chemistry vol. 51, n. 7: 344-351, 1979.
217. Tipping E.: WHAM - a chemical equilibrium model and computer code for waters, sediments and soils incorporating a discrete site/electrostatic model for ion binding by humic substances. Comp. Geosci., 20, 973-1023, 1994.
218. Tipping E.: Modeling the competition between alkaline earth cations and trace metal species for binding by humic substances. Environ. Sci. Technol. 27, 520-529, 1993.
219. Tipping E.: WHAM - a chemical equilibrium model and computer code for waters, sediments and soils incorporating a diserete site/electrostatic model for ion binding by humic substances. Comp. Geosc., 20, 973-1023, 1994.
220. Tipping E., Backes C.A., Hurley M.A.: The complexation of protons, aluminum and calcium by aquatic humic substances: a model incorporating binding-site heterogeneity and marcoionic effects. Wat. Res. 22, 597-611, 1988.
221. Tipping E., Lofts S., Lawlor A.J.: Modelling the chemical speciation of trace metals in the surface waters of the Humber system. Science of the Total Environment, 210/211, 63-77, 1998.
222. Tokalioglu S., Kartal S., Elci L.: Determination of heavy metals and their speciation in lake se diments by flame atomic absorption spectrometry after a four - stage sequential extraction procedure. Analytica Chimica Acta 413:33-40, 2000.
223. Torra M., To-Figueras J., Rodamilans M., Brunet M., Corobella J.: Cadmium and zinc relationships in the liver and kidney of humans exposed to environmental cadmium. Sci. Total Environ., 170:53-57, 1995.
224. Trujillo-Cardenas J.L., Saucedo-Torres N.P., Zrate del Valle P.F., Donato N.R., Mendizbal E., Gómez-Salazarb S.: Speciation and Sources of Toxic Metals in Sediments of Lake Chapala, Mexico, J. Mex. Chem. Soc. 54(2), 79-87, 2010.
225. Tsadilas C.D.T., Matsi Barbaviannis N., Dimoviannis D.: The Influence of Sewage Sludge Application on Soil Properties and on the Distribution and Availability of Heavy Metal Fractions. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 26(15-16):2603-2619, 1995.
226. Turki A.J., 2007, Metal Speciation (Cd, Cu, Pb wid Zn) in Sediments from Al Shabab Lago-on, Jeddah, Saudi Arabia, JKAU: Mar. Sci., vol. 18, pp. 191-210.
227. Turner A., Le Roux S.M., Millward G.E., 2008, Adsorption of cadmium to iron and manganese oxides during estuarine mixing. Marine Chemistry, 108: 77-84.
228. Uchwała Nr XXVIII/309/2000 Rady Miejskiej w Pruszkowie z dnia 16 listopada 2000, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Pruszkowa.
229. Ure A.M., Davidson C.M., Thomas R.P., 1995, Single and sequential extraction schemes for trace metal speciation in soil and sediment, Techniques and Instrumentation in Analytical Chemistry, 17, 505-523.
230. Ure A.M., Quevauviller P., Mantau H., Griepink B., 1993, Speciation of heavy metals in soils and sediments. An account of the improvement and harmonization of extraction techniques undertaken under the auspices of the BRC of the Commission of the 63 European Communities. International Journal of Environmental Analytical Chemistry, vol. 51:135-151.
231. Urząd Miasta, Pruszków, Plan gospodarki odpadami dla miasta Pruszkowa, 2004.
232. Van Gestel C.A.M., 2008, Physico-chemical and biological parameters determine metal bioavaiability in soils. The Science of the Total Environment, 406, 385-395.
233. Varrica D., Aiuppa A., Dongarra G.: 2000, Volcanic and anthropogenic contribution to heavy metal content in lichens from Mt. Etna and Vulcano island (Sicily). Environ. Pollut., 108, 153-162.
234. Vega M., Pardo R., Herguedas E., Barrado E., Castrillejo Y., 1995, Pseudopolarogaphioc determination of stability constants of labile zinc complexes in fresh water. Analytica Chimica Acta, 310, 13 1-138.
235. Viers J., Dupre B.,Gaillardet J.: Chemical composition of suspended sediments in World Rivers: New insights from a new database, Science of The Total Environment 407, 2, 1 853-86892009.
236. Walker J.D., Carlsen L., Hulzebos E., Simon-Hettich B.: Global government applications of analogues, SARs and QSARS to predict aquatic toxicity, chemical or physical properties, enviromnental fate parameters and health effects of organic chemicals, SAS QSAR Environ. Res. 13:607-616,2002.
237. Walter I., Martinez F., Alonso L., De Gracia J., Guevas G.: Extractable soil heavy metals following the cessation of biosolids application to agricultural soil. Environ. Poll. 117:315-321, 2002.
238. Wang L.H., Tang F.L., Wu L.: Study on transfer and accumulation of copper, manganese, zinc and cadmium in lake Xiaonan. Environmental Chemistry of Shanghai, 18(1):44-47, 1999.
239. Wang L., Chin Y.P., Traina S.J.: Adsorption of(poly)maleic acid and an aquatic fulvic acid by geothite. Geochimica et Cosmochimica Acta, 61: 5313-5324, 1997.
240. Wang S., Jia Y., Wang S., Wang X., Wang H., Zhao Z., Liu B.: Fractionation of heavy metals in shallow marine sediments from Jinzhou Bay, China, Journal of Environmental Sciences 22(1) 23-315, 2010.
241. Waterloo Hydrogeologic Inc. Visual MODFLOW v.2.62 Waterloo, Ontario: Waterloo Hydrogeologic Inc., 1998.
242. Wenzel W.W., Unterbrunner R., Sommer P., Sacco P.: Chelate assisted phytoextraction using canola (Brassica napus L.) in outdoors pot and lysimeter experiments. Plant and soil 249:83-992003.
243. WHO (World Health Organization). Guidelines for drinking water quality, v. 1, Recommendations, 2nd ed. Geneva, 1993.
244. Więckowski K.: Zagadnienia genezy, wieku i ewolucji jezior poszczególnych regionów Polski w świetle badań ich osadów dennych, Stud. Lim. et Tel., 1:29-72, 2009.
245. Wojtkowska M.: Obniżenie zawartości metali ciężkich w procesie sedymentacji dla wód Zb. Zegrzyńskiego w aspekcie jakości wód ujmowanych przez Wodociąg Północny, Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 3, 2000.
246. Wojtkowska M.: Content of selected heavy metals in water and riverbed sediments of the Utrata river, Environment Protection Engineering, 3, 37, 55-62, 2011.
247. Wojtkowska M.: Migration and Forms of Metals in Bottom Sediments of Czerniakowskie Lake, Bull Environ Contam Toxicol., 90 (2):165-9, 2013, doi: 10.1007/s00128-012-0881-7.
248. Wojtkowska M., Bogacki J.: Wykorzystanie analizy specjacyjnej w monitoringu metali ciężkich w osadach dennych na przykładzie rzeki Utraty, Ochrona Srodowiska 34, 4, 43-46, 2012.
249. Wojtkowska M., Szperliński Z.: Dynamika występowania metali ciężkich w wybranych eko systemach wód powierzchniowych na przykładzie J. Zegrzyńskiego, Mat. Konf. Gdańsk, 1998.
250. Wybieralski J., Maciejewska M.: Skażenie metalami ciężkimi gleby i wód portowych w Świnoujściu, Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 10, 51, 181-187, 2003.
251. Xue H., Sigg L.: Comparison of complexation of Cu and Cd by humic or fulvic acids and by ligands observed in lalce waters. Aquatic Geochemistry, 5, 313-335, 1999.
252. Yang S.L., Zhang J., Xu X.J.: Influence of the Three Gorges Dam on downstream delivery of sediment and its environmental implications, Yangtze River, Geophys. Res. Lett., 34, L10401, 2009.
253. Yao Z.: Comparison between BCR sequential extraction and geo-accumulation method to evaluate metal mobility in sediments of Dongting Lake, Central China. Chinese Journal of Oceanology and Limnology (1)26:14-22, 2008.
254. Yao Z., Gao P.: Heavy metal research in lacustrine sediment: a review. Chinese J. Oceanol. Limnol., 25(3), 444-454, 2007.
255. Yap C.K., Ismail A., Tan S.G., Omar H.: Correlations between speciation of Cd, Cu, Pb and Zn in sediment and their concentrations in total soft tissue of green-lipped mussel Perna viridis fom the west coast of Peninsular Malaysia. Enviromnent International, 2002.
256. Yuan X., Deng X., Shen Z., Gao Y.: Speciation and potential remobilization of heavy metals in sediments of the Taihu Lake, China. Chinese Journal of Geochemistry (4)26:384-393, 2007.
257. Załącznik do Uchwały nr 98106 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 29 maja 2006 r., Program ochrony i rozwoju zasobów wodnych województwa mazowieckiego w zakresie udrożnienia rzek dla ryb dwuśrodowiskowych, Warszawa, 2006.
258. Zhang S.Z., Wang S.X., Shan X.Q.: Effect of sample pretreatment upon the metal speciation in sediments by a sequential extraction procedure. Chemical Speciation and Bioavailability, 13:69-74, 2001.
259. Zhu G.W., Chen Y.X., Zhou G.D., Wang RP., Wu J.B.: Distribution of heavy metals in the sediments from the Grand Canal (Hangzhou section). China Environmental Science, 21(1): 65-695, 2001.
260. Zhuang Y.Y., Allen H.E., Fu G.M.: Effect of aeration of sediment on cadmium-binding. Environmental Toxicology and Chemistry, 13:717-724, 1994.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-c6f12c49-3ec2-40d7-aa34-975e6a7178e6