Triazotan (V)-propano-1,2,3-triylu

• Autorzy: Sapota A. , Skrzypińska-Gawrysiak M

Warianty tytułu

EN

Trinitrate(V)- propane-1,2,3-triyl

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu (nitrogliceryna, TNG) w temperaturze pokojowej jest oleistą cieczą o słodkim, palącym smaku i barwie od bezbarwnej do bladożółtej. Jest substancją sklasyfikowaną jako substancja wybuchowa, bardzo toksyczna i działająca bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Nitrogliceryna jest substancją stosowaną do produkcji dynamitu i innych materiałów wybuchowych, a także w paliwach rakietowych. Znalazła także zastosowanie w medycynie jako lek stosowany w: dusznicy bolesnej, zastoinowej niewydolności mięśnia sercowego (szczególnie w przypadku ostrego zawału mięśnia sercowego) i nadciśnieniu. Możliwymi drogami narażenia na ten związek w przemyśle jest wchłanianie par w drogach oddechowych i przez kontakt ze skórą. Dane dotyczące stężeń nitrogliceryny w powietrzu środowiska pracy pochodzą z drugiej po łowy XX w. Mierzone stężenia wynosiły wówczas od <0,1 do 4,0 mg/m W Polsce według danych Głównego Inspektora Sanitarnego łączna liczba pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniu > 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) wynosiła 11 osób w 2010 r. oraz 52 osoby w 2011 r. W 2007 r. oraz w 2010 r. nie było pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach przekraczających 0,5 wartości NDS (0,25 mg/m oraz wartość NDS (0,5 mg/m Dane dotyczące ludzi wskazują, że krytycznym skutkiem narażenia na nitroglicerynę jest działanie prowadzące do rozszerzenia naczyń krwionośnych. Jest to także główny skutek działania farmakologicznego nitrogliceryny stosowanej jako lek. Objawami działania nitrogliceryny będącymi konsekwencją rozszerzenia naczyń krwionośnych są: bóle głowy, spadek ciśnienia krwi i nudności. W warunkach narażenia zawodowego objawy takie występowały u pracowników przy narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach 0,3 ÷ 4,0 mg/m Podobne objawy obserwowano u ludzi po narażeniu dermalnym na nitroglicerynę (płatki uwalniające 5 mg nitrogliceryny). Podana dawka wchłonięta odpowiadała stężeniu nitro gliceryny w powietrzu wynoszącemu 0,5 mg/m (przy założeniu wentylacji płuc równej 10 m w czasie 8-godzinnej zmiany roboczej). Większe stężenia nitrogliceryny mogły powodować: depresję, methemoglobinemię i sinicę. Po zmniejszeniu stężeń nitrogliceryny w powietrzu środowiska pracy do < 0,1 mg/m (0,01 ppm) u pracowników nie obserwowano żadnych szkodliwych skutków działania związku. Nie ma wiarygodnych danych, że nitrogliceryna powoduje u ludzi wzrost ryzyka wystąpienia chorób naczyń wieńcowych i mózgowych. Wyniki badań są rozbieżne, a w niektórych ba daniach kohortowych za czynnik wywołujący takie schorzenia jest uważany diazotan glikolu etylenowego (EGDN). Brak jest także danych dotyczących powtarzanego narażenia zwierząt doświadczalnych na nitroglicerynę drogą inhalacyjną. U zwierząt po podaniu dużych dawek nitrogliceryny drogą pokarmową obserwowano methemoglobinemię oraz działanie toksyczne związku na wątrobę i jądra. W badaniach na szczurach i psach ustalono wartość NOAEL dla nitrogliceryny w zakresie dawek 25 ÷ 40 mg/kg/dzień dla działania układowego związku, w tym toksyczności r produkcyjnej, co odpowiadało dużo większym stężeniom nitrogliceryny w powietrzu, niż stężenia powodujące toksyczne skutki u ludzi. Na podstawie wyników badania działania mu tagennego nitrogliceryny prowadzonych w warunkach in vitro wykazano brak działania mutagennego lub słabe działanie mutagenine substancji. Wszystkie badania działania muta gennego nitrogliceryny prowadzone w warunkach in yiyo dały wyniki ujemne. W IARC nie dokonano klasyfikacji nitroglicery ny pod kątem działania rakotwórczego. W Niemczech zaliczono nitroglicerynę do grupy 3.B rakotwórczości, natomiast w SCOEL zaklasyfikowano nitroglicerynę jako związek rakotwórczy grupy C. tj. genotoksyczny kancerogen, dla którego można ustalić praktyczną wartość dopuszczalną na podstawie istniejących danych. Nie ma danych na temat wpływu nitrogliceryny na rozrodczość u ludzi. W trzypokoleniowym badaniu toksyczności reprodukcyjnej prowadzonym na szczurach w pokoleniu F nie stwierdzono wpływu nitrogliceryny na płodność szczurów. Poważne zaburzenia płodności obserwowano w grupie F otrzymującej największą dawkę nitrogliceryny, co było związane z zahamowaniem spermatogenezy oraz istotnym zmniejszeniem masy jąder. W innych ba daniach na zwierzętach nie stwierdzono wpływu nitrogliceryny na rozrodczość. W Niemczech zaklasyfikowano nitroglicerynę do grupy C. czyli substancji, w których przypadku nie oczekuje się uszkodzenia zarodków i płodów, jeżeli jest przestrzegana wartość MAK Nitrogliceryna wchłania się do organizmu w drogach oddechowych i przez skórę. Wydajność wchłaniania przez skórę u ludzi wynosi około 68 ÷ 76%. Nie ma danych dotyczących wchłaniania nitrogliceryny w drogach oddechowych. Za podstawę ustalenia wartości NDS dla nitrogliceryny zaproponowano wyniki badań pracowników, u których nie obserwowano szkodliwych skutków działania związku po narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach poniżej 0,095 mg/m (0,01 ppm), (Hanion, Fredrick 1966). Stężenie 0,095 mg/m (0,01 ppm) nitrogliceryny zaproponowano przyjąć za wartość najwyższe go dopuszczalnego stężenia (NDS) substancji. Określanie współczynników niepewności w tym wypadku nie było konieczne, ponieważ wartość tę wyprowadzono bezpośrednio na podstawie wyników badań ludzi zawodowo narażonych na nitroglicerynę. Zaproponowano przyjęcie stężenia 0,19 mg/m (0,02 ppm) za wartość najwyższego dopuszczalne go stężenia (NDSCh) nitrogliceryny, ponieważ u pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach równych lub większych od 0,3 mg/m obserwowano działanie drażniące związku (Hanion, Fredrick 1966). W przypadku obecności w miejscu pracy także diazotanu glikolu etylenowego (EGDN), związku o takim samym mechanizmie działania jak nitrogliceryna, konieczne jest uwzględnienie sumy ilorazu średnich stężeń ważonych obu związków do ich wartości NDS, która nie może przekroczyć wartości równej 1. Zaproponowano oznaczenie związku literami „Sk” oznaczającymi substancje wchłaniającą się przez skórę, ponieważ nitrogliceryna bardzo wydajnie wchłania się przez skórę i wywołuje objawy układowe. Nie ma danych do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) nitrogliceryny.

EN

At room temperature trinitrate(V)-propan-1,2,3 -triyl (nitrogiycerin, TNG) is an oily, colorless to pale yellow liquid with sweet, burning taste. It is classified as a highly toxic explosive substance. It shows very toxic effects by inhalation, in con tact with skin and if swallowed. Nitroglycerin is a substance used in the manufacture of dynamite and other explosive materials as well as an active ingredient of rocket propellant. Nitroglycerin is also used medically as one of the most useful drug for treating angina pectoris, congestive heart failure (especially in acute myocardial infarction) and hypertension. In industrial conditions inhalation of vapors via airways and contact with the skin are the potential routes of exposure to this compound. Data concerning TNG concentrations in the workplace air date from the second half of the 2Oth century. Its concentrations measured at that time accounted for <0.1-4.0 mg/m3 In Poland, according to the data provided by the Chief Sanitary Inspectorate, the total number of employees exposed to TNG in concentrations of >0.1- 0.5 of the maximum admissible concentration value (MAC) was 11 workers in 2010 and 52 workers in 2011. In 2007 and 2010 there were no workers exposed to ING in concentrations exceeding the MAC value of 0.5 (0.25 mg/m3 and MAC value (0.5 mg/m3 Data on human exposure indicate that dilation of blood vessels is a critical effect of exposure to nitroglycerin. It is also the major pharmacological effect of ING used as medication. Headache, pressure fall and nausea are the symptoms of ING effects, resulting from the dilation of blood vessels. In occupational expo sure these symptoms have been observed in workers exposed to nitroglycerin in concentrations of 0.3 ÷ 4.0 mg/m3 Similar symptoms have been noted in people after dermal exposure to TNG (patches releasing 5 mg of nitroglycerin). The dose absorbed corresponds to TNG air con cencentration of 0.5 mg/m3 (assuming that the King ventilation is equal to 10 m during an 8-hour shift). Higher concentrations could induce depression, methemoglobinemia and cyanosis. After diminishing TNG concentration in the workplace air to <0.1 mg/m3 (0.01 ppm) no adverse effects of this compound were observed in workers. There are no reliable data on the increased human risk of coronary and cerebrovascular diseases induced by nitroglycerin. The results of the studies performed are conflicting and the results of some cohort studies eyen suggest that the incidence of these diseases is generated by ethylene glycol dinitrate (EGDN). There is also lack of data on repeated exposure of experimental animals to nitroglycerin via inhalation. In animals methemoglobinemia and toxic effects on the liver and testes were ob served after intragastric admnistration of TNG in high doses. Studies on rats and dogs helped determine the value of no observed adverse effect level (NOAEL) for nitroglycerin in the range of doses 25 ÷ 40 mg/kg/day for the systemic effect of the compound, including reproductive toxicity, which corresponded to much higher TNG concentrations in the air than con cencentrations inducing toxic effects in humans. The results of the in vitro study of the mutagenic effect of nitroglycerin have not evidenced strong or eyen slight mutagenic effect of this substance. Ali in vitro studies of the TNG mutagenic effect produced negative results. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has not classified nitroglicerin as to its carcinogenicity to humans. In Germany TNG has been categorized into group 3B as to its car cinogenicity, whereas the Scientific Committee on Occupational Exposure Limits (SCOEL) has classified it as carcinogenic compound of group C - a genotoxic carcinogen for which it is possible to set the admissible practical value on the basis of existing data. There are no data concerning the effect of nitro glycerin on the human reproductive system. In a three-generation reproductive toxicity study carried out on rats, the F generation showed no effect of TNG on the reproduction of these animals. Major disorders in reproduction were observed in the F group administered the high est dose of nitroglycerin, which was associated with the inhibition of spermatogenesis and significant decrease in the mass of testes. Other studies did not reveal any effect of TNG on re production. In Germany nitroglycerin has been categorized in group C - a substance not expected to damage embryos and fetuses if the MAC value is strictly observed. Nitroglycerin enters the body through airways and skin. The capacity of absorption through the skin in humans accounts for 68 ÷ 76% . There are no data concerning nitroglycerin absorption in airways. The results of the studies on workers showing no adverse effects after exposure to nitroglycerin in concentrations below 0.095 mg/m (0.01 ppm) have been suggested as the basis for setting MAC value for this compound (Hanlon, Fredrick, 1966). It has been suggested to adopt TNG concentration of 0.095 mg/m3 (0.01 ppm) as the MAC value. In this case the determination of uncertainty coefficients was not necessary since this value was derived directly from the study out come in workers occupationally exposed to nitroglycerin. It has also been suggested to adopt the concentration of 0.19 mg/m (0.02 ppm) as the short term exposure limit (STEL) value since irritation effect has been observed in workers exposed to nitroglycerin in concentrations equal to or high er than 0.3 mg/m of this compound (Hanlon, Fredrick, 1966). In the concomitant presence of nitroglycerin and ethylene glycol dinitrate - a compound of the same mechanism of action, it is essential to consider the sum of quotients of weighted average concentrations of both compounds relevant to the MAC value that must not exceed the value equal to 1. It has been suggested to label the compound with „Sk” indicating dermal absorption of the substance since nitroglycerin shows very high capacity for absorption through the skin and induces systemic symptoms. There are no data that allows to determine TNG maximum concentration in biological material.

Słowa kluczowe

PL

triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu; toksyczność; narażenie zawodowe; NDS

EN

trinitrate (V)-propene-1,2,3-triyl; toxicity; occupational exposure; MAC

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 3 (77)
• Strony: 83--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 71 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sapota A.

• Uniwersytet Medyczny w łodzi 90-151 Łódź ul.J. Makuszyńskiego 1

autor

Skrzypińska-Gawrysiak M

• Uniwersytet Medyczny w łodzi 90-151 Łódź ul.J. Makuszyńskiego 1

Bibliografia

• 1.ACGIH (2001) Nitroglycerin.
• 2.Akrili P. i in. (2002) Biological monitoring of nitroglycerin exposure by urine analysis. Toxicol. Lett. 134, 271— 276.
• 3.Akrili P. Cocker J (2002) Determination of nitroglycerin and its dinitrate metabolites in urine by gas chromatography-mass spectrometry as potential biomarkers for occupational exposure. J. Chromatogr. B Analyt. Tech nol. Biomed. Life Sci. 778, 193—198.
• 4.Anderson JA. i in. (1983) Toxicology studies with a stable intravenous formulation of nitroglycerin. J. AppI. Toxicol. 3, 161—165 [ zaHCN 2005].
• 5.Auclair B. i in. (1998a) Population pharmacokinetics of nitroglycerin and o its two metabolites after a single 24- hour application of a nitroglycerin transdermal delivery system. Ther. Drug Monit. 20, 607—611 [ za HCN 2005].
• 6.Blumenthal HP. i in. (1977) Plasma nitroglycerin levels after sublingual, oral and topical administration. Brit. J. Clin. Pharmacol. 4. 241—242 [ za SCOEL 20111.
• 7.Bogaert MG. (1987) Clinical pharmacokinetics of glyceryl trinitrate fol the use of systemic and topical preparations. Clin. Pharmacokinet. 12, 1—11 [ za HCN 20051.
• 8.Chen z. i in. (2002) Identification of the enzymatic mechanism of nitroglycerin bioactivation. Proc. Natl. Acad, Sci. USA 99, 8306—8311 cyt. za Farmakologia Goodmana i Gilmana 2007].
• 9.Clark D.G., LitchJield MH. (1973) Role of inorganic nitrite in methemoglobin formation after nitrate ester administration to the rat. Brit. J. Pharmacol. 48, 152—168 [ za HCN 20051.
• 10.Craig R. i in. (1985) Sixteen year follow up of workers in an explosives factory. J. Soc. Occup. Med. 35, 107— 110 [ za HCN 2005; SCOEL 2011; PPRTV 2005b].
• 11.Crandell L.A. i in. (1931) Aquired tolerance to and cross tolerance between the nitrous and nitric acid esters and sodium nitrite in man. J. Pharmacol. Exp. Ther. 41, 103— 119 [ za ACGIH 2001].
• 12.DFG (2012) List of MAK and BAT Values.
• 13.DiCarlo F.] i in. (1968) The absorption and biotransformation of glyceryl trinitrate-1,3- by rats. Biochem. Pharmacol. 17, 2179—2183 [ zaHCN 2005].
• 14.Ellis H. V. i in. (19”78a) Mammalian toxicity of munitions compounds. Phase 1. Acute oral toxicity, primary skin and eye irritation, dermal sensitization, disposition and metabolism, and Ames test of additional compounds. Midwest Research Institute, Kansas City [ za HCN 2005].
• 15.Ellis H.y. lin. (1978b) Mammalian toxicity of munitions compounds. Phase I Effects of life-time expo sure. Part II Trinitroglycerin. Progress Report No 8, Midwest Research Institute, Kansas City [ za HCN 2005; PPRTV 2006; SCOEL 2011].
• 16.Ellis H. V. i in. (1984) Subacute and chronic toxicity studies of trinitroglycerin in dogs, rats, and mice. Fund. Appl. Toxicol. 4, 248—260 [ za HCN 2005; PPRTV 2006; SCOEL 2011.
• 17.EPA, US Environmental Protection Agency (1987) Oflice of Drinking Water. Health Advisory for Trinitroglycerol. Washington DC cyt. za HCN 2006].
• 18.Farmakologia Goodmana i Gilmana (2007) [ L.L. Brunton, J.S. La.zo, KL. Parker. Wyd. 16. Wydawnictwo Czelej
• 19.Gjesdal K. i in. (1985) Exposure to glyceryl trinitrate during gun powder production: plasma glyceryl trinitrate concentration, elimination kinetics, and discomfort among production workers. Brit. J. Ind. Med. 42, 27—31 [ za HCN 2005; SCOEL 2011].
• 20.GIS, Główny Inspektor Sanitarny (2012) Zestawienie danych dotyczących ekspozycji pracowników na wybrane substancje chemiczne w latach 2010-2011 [ niepublikowane].
• 21.Greim H. (2006) Gesundheitsschadliche Arbeitsstoffe, Toxikilogisch-arbeitsmedizinische Begrundungen von MAKWerten, Loseblattsammlung, 40.Lfg. DFG, Deutsche Forschungsgemeinschaft, Wiley-VCH Verlag, Weinheim [cyt. za SCOEL 2011].
• 22.Greim H., Lehnert G. (1996) Biologische Arbeitsstoff Toleranz-Werte (BAT-Werte) und Expositionsaquiya lente fur krebserzeugende Arneitsstoffe (EKA), Ar beitsmedizinisch-toxikologische Begrundungen 8. Lfg., DFG, Deutsche Forschungsgemeinschaft [cyt. za SCOEL 2011].
• 23.Gross E. i in. (1942) Zur Toxikologie des Nitroglykols im Vergleich zu der des Nitroglycerins. Naunyn-Schmiedebergs Archiv fur experimentelle Pathologie und Pharmakologie 200, 271—304 [ za HCN 2005; SCOEL 20111.
• 24.Gross E. i in. (1960) Resorption von Glycerinitrinitrat durch die Haut. Arch. Toxicol. 18, 331—334 [ za HCN 2005].
• 25.Gumbleton M, Benet L.Z (1991) Pharmacological activity of the dinitrate metabolites of nitroglycerin following their oral administration. Brit. J. C Pharmacol. 31, 211—212 [ za SCOEL 2011].
• 26.Hanion JJ, Fredrick WG. (1966) Great lead controversy. Arch. Environ. Health 12, 676 [ za HCN 2005; SCOEL 2011].
• 27.Hashimoto S., Kobayashi A. (2003) Clinical pharmacokinetics and pharmacodynamics of glyceryl trinitrate and its metabolites. Ciln. Pharmacokinet. 42(3). 205—22 1.
• 28.HCN, Health Council of the Netherlands (2005) Committee on Updating of Occupational Exposure Limits. Health-based Reassessment of Administrative Occupational Exposure Limits — Glycerol trinitrate. PubI. No 2000/150 The Hague.
• 29.Hodgson JR., Lee CC. (1975) Trinitroglycerol metabolism: denitration and glucuronide formation in the rst. Toxicol. Appl. Pharmacol. 34, 449—455 [ za HCN 2005].
• 30.Hogestedt C. (1984) Ethylene glycol dinitrate EW:] Biological monitoring and surveillance of workers ex posed to chemicals Red.] A. Aitio i in. Washington DC., Hemisphere Publishing Corporation 187—192 cyt. za HCN 2005)].
• 31.Hogestedt C., Andersson K. (1979) A cohort study on mortality among dynamite workers. J. Occup. Med. 21, 553—556 [ za HCN 2005].
• 32.Hogestedt C., Axelson O. (1977) Nitroglycerine nitroglycol exposure and the mortality in cardio- cerebrovascular diseases among dynamite workers. J. Oc cup. Med. 19, 675—678 [ za HCN 2005].
• 33.Hogestedt C., Axelson O. (1984) Mortality from cardio cerebrovascular diseases arnong dynamite workers. An extended case-referent study. Ann. Acad. Med. Singa pore 13, suppl. 2, 399—403 [ za HCN 2005].
• 34.Hogestedt C., Dayidsson B. (1980) Nitroglycol and nitroglycerin exposure in a dynamite industry 1958- 1978. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 41, 373—375 [ za HCN 2005].
• 35.HSDB, Hazardous Substances Data Bank (2005) Nitro glycerin. Last revision date 23.06.2005.
• 36.Imoto S. i in. (1986a) Percutaneous chronic toxicity study of 10% nitroglycerin (NT-1 ointment) in rabbits. J. Toxicol. Sci. 11. suppl. 2,31—57 [ za SCOEL 20111.
• 37.Imoto S. i in. (1986b) Teratological test of 10% nitro glycerin (NT-1 ointment) in rabbits. J. Toxicol. Sci. 11, suppl. 2, 59—70 [ za SCOEL 2011].
• 38.IUCLID (2000) IUCLID Dataset. Glycerol trinitrate. European Commission, European Chemicals Bureau.
• 39.Jensen KW.. Dahl J.B. (1994) Plasma concentrations of glyceryl trinitrate and its dinitrate metabolites afler sublingual administration to volunteers. Simultaneous determination of glyceryl trinitrate and its dinitrate metabolites. Arzneimittelforschung 44(8), 95 1—953.
• 40.Lee CC. i in. (1976) Mammalian toxicity of munition compounds. Phase II. Effects of multiple doses. Part 1: Trinitrog Unpublished report, Midwest Research Inst. [ za 1- 2005: SCOEL 2011].
• 41.Lueth H.C., Hanla T.C. (1938) Unusual reaction of patients with hypertension to glyceryl trinitrate. Arch. Intern. Med. 62. 97—108 [ za ACGIH 2001].
• 42.Maragos C. M. i in. (1993) Mutagenicity of glyceryl trinitrate (nitroglycerin) in Salmonella typhimurium. Mutat. Res. 298, 187—195.
• 43.Mutschler E., Geisslinger G., Kroemer H.K., Rut/i P., Schafer-Korting M (2010) Farmakologia i toksykologia. Wyd. I popr. i uzup. Wrocław, MedPharm.
• 44.Nakashima E. i in. (1987) Transdermal bioavailability and first-pass skin metabolism: a preliminary evaluation with nitroglycerin. J. Pharmacokinet. Biopharm. 15, 423—437 [ za HCN 20051.
• 45.Oketani Y. un. (1981a) Toxicological studies on nitro glycerin (NK-843). 8. Teratological study in rats. Oyo. Yakuri. 22: 737—75 1 [ za PPRTV 2006].
• 46.Oketani Y. i in. (1981b) Toxicological studies on nitro glycerin (NK-843). 9. Perinatal and postnatal study in rats. Oyo. Yakuri. 22, 753—763 cyt. za PPRTV 2006].
• 47.Oketani Y. i in. (1981c) Toxicological studies on nitro glycerin (NK-843). 6. Teratological study in rabbits. Oyo. Yakuri. 22. 633—638 cyt. za PPRTV 2006].
• 48.Oketani Y. i in. (1981d) Toxicological studies on nitro glycerin (NK-843). 7. Fertility studies in rats. Oyo. Yakuri. 22, 639—648 [ za PPRTV 20061.
• 49.Parker iD. i in. (1995) Intermittent transdermal nitroglycerin therapy. Decreased angina! threshold during the nitrate-free interval. Circulation 91, 973—978 cyt. za Farmakologia Goodmana i Gilmana 2007].
• 50.PPRTy, Provisional Peer Reviewed Toxicity Values (2005a) Provisional Peer Reviewed loxicity Values for nitroglycerin. Derivation of Subchronic and Chronic Inhalation RKs. U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati, OH.
• 51.PPRTy, Provisional Peer Reviewed Toxicity Values (2005b) Provisional Peer Reviewed Toxicity Values for nitroglycerin. Derivation of a Carcinogenicity Assessment. U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati, OH.
• 52.PPRTy, Provisional Peer Reviewed Toxicity Values (2006) Provisional Peer Reviewed Toxicity Values for nitroglycerin. Derivation of Subchronic and Chronic Oral RfDs. U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati, OH.
• 53.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (ze zm.). DzU nr 217 poz. 1833; ze zm.
• 54.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 8.02.2010 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 27 poz. 140; ze zm.
• 55.Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16.16. 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG I 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (ze zm.). Dz. iirz. UE L 353.
• 56.RTECS, Registry of Toxic Effects on Chemical Sub stances (2011). Nitroglycerin [online].
• 57.Santoro A. i in. (2000a) Plasma levels of glyceryl trinitrate and dinitrates during application of three strenghts of a new glyceryl trinitrate transdermal patch. Arzneimittelforschung 50, 786—794 [ za HCN 2005: SCOEL 2011].
• 58.Santoro A. i in. (2000b) Bioavailability and pharmacokinetic profile of glyceryl trinitrate and of glyceryl dinitrate during application of a new glycerył trinitrate transdermal patch. Arzneimittelforschung 50, 779—785 cyt. za HCN 2005].
• 59.Santoro . i in. (2001) Assessment of skin safety of a new glycery trinitrate transdermal patch — animal and human studies. Arzneimittelforschung 51, 29—37.
• 60.SCOEL, Recommendation from the Scientific Committee on Occupational Exposure Limits (2011) Recommendation from the Scientific Committee on Occupational Exposure Limits for glyceryl trinitrate. SCOEL/SUM/1 47.
• 61.Simmon F. lin. (1977) Mutagenicity of some munition wastewater chemicais and chlorine test kit reagents. Final Report. SRI International, Menlo Park, CA cyt. za PPRTV 2005b].
• 62.Skutt V M. , Schardein J. (1985) Teratology study of nitroglycerin ointment by dermal administration in rats. Shin’yaku to Rinsho 34, 261—275 [ za I-ICN 2006; SCOEL 2011].
• 63.Stayner L.T. lin. (1992) Cardiovascular mortality among munitions workers exposed to nitroglycerin and trinitrotoluene. Scand. J. Work Environ. Health 18, 34—43 [ za HCN 2005; SCOEL 2011; PPRTV 2005b].
• 64. Stewart R. D. i in. (1974) Experimental human exposure to propylene glycol dinitrate. Toxicol. Appl. Pharmacol. 30, 377—395 [ za ACGIH 2001].
• 65.Suzuki K. I in. (1975) The carcinogenicity of N ethoxycarbonyl-3 morpholinoxydnonimine (molsidomine) in comparison with nitroglycerin in C57BL/6lms mice. Pharmacometrics 9, 229—242 Lcyt. za HCN 2005; PPRTV 2006; SCOEL 20111.
• 66.Takayama S. (1975) Carcinogenicity of molsidomine and nitroglycerin in rats. Pharmacometrics 9, 2 17—228 [ za 1-ICN 2006 PPRTV 2006].
• 67.Tamano S. i in. (1996) Histogenesis and the role of p53 and K-ras mutations in hepatocarcinogenesis by glyceryl trinitrate (nitroglycerin) in male F344 rats. Carcinogenesis 17(11), 2477—2486.
• 68.Thadani U., Whisett T. (1988) Relationship of pharmacokinetic and pharmacodynamic properties of the organ ie nitrates. CIin Pharmacokinet. 15, 32-43 [ za HCN 2005]
• 69.Trainor DC., Jones R.C. (1966) Headaches in explosive magazin workers. Arch. Environ. 1-Iealth 12. 231—234 [ za HCN 2005; SCOEL 20111.
• 70.Wink DA. i in. (1991) DNA deaminating ability and genotoxicity of nitric oxide and its progenitors. Science 254, 1001—1103 cyt. za HCN 2005].
• 71.Yallampałli C., Garfield R.E. (1993) lnhibition of nitric oxide synthesis in rats during pregnancy produces signs similar to those of preeclampsia. Am. J. Obstet. Gynecol. 169, 1316—1320 [cyt. za PPRTV 2006].