Wątki znaczeniowe i symbolika architektury XIX wieku

• Autorzy: Gała-Walczowska M.

Warianty tytułu

EN

Threads of significance and symbolism in the architecture of the 19th century

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Architektura XIX wieku była odzwierciedleniem epoki mistycyzmu, a zarazem sekularyzacji sztuki, dążenia do ideału jedności sztuk, a jednocześnie relatywizmu i indywidualizmu. Wyrosła na podłożu romantyzmu, może być ona postrzegana, jako wypadkowa postawy duchowej, światopoglądu i ruchu naukowego określanego mianem historyzmu. Rozwój historii sztuki i fascynacja przeszłością, wraz z bogactwem i różnorodnością stylów wpływały na polifonię ówczesnej architektury, w przestrzeni której istniał przede wszystkim historyzm, a także eklektyzm. Architekci historyzmu tworzyli dzieła inspirowane jednym stylem. Eklektyzm posiłkuje się stylami historycznymi w ówczesnym pojęciu romantycznymi, mieszając ich formy i motywy w jednej budowli. Wątki znaczeniowe architektury XIX wieku wiążą się z symboliką i wartościami niesionymi przez style minionych epok, reinterpretując ich formy i znaczenia.

EN

The architecture of the 19th century was a reflection of both the era of mysticism and the era of secularization in art. It was a pursuit of the ideal of unity of the arts, and at the same time of relativity and individualism. Grounded in Romanticism, it might be seen as a product of a certain spiritual attitude, world view and scientific movement called historicism. Development of the history of art, a fascination with the past, together with the richness and diversity of styles, influenced the polyphony of the architecture of the time, in which historicism, and then eclecticism took precedence. Architects of historicism were creating works inspired by a single style. Eclecticism used historic styles perceived as romantic at the time, mixing their forms and motives in a single building. In 19th century architecture, threads of significance are interwoven with symbolism and values represented by the styles of previous historic periods, reinterpreting their forms and meanings.

Słowa kluczowe

PL

architektura XIX w.; historyzm; eklektyzm; forma i kompozycja architektoniczna; treść; wątki znaczeniowe i symbolika w architekturze

EN

architecture of 19th c.; historicism; eclecticism; architectural form and composition content; threads of significance and symbolism in architecture

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 62, z. 4
• Strony: 55--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Gała-Walczowska M.

• Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej Instytut Projektowania Architektonicznego Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 1974.
• A. de Botton, Architektura szczęścia, Warszawa 2010.
• T. Broniewski, Historia architektury, Wrocław 1959.
• U. Eco, Historia piękna, Poznań 2009.
• M. Fabiański, J. Purchla, Historia architektury Krakowa w zarysie, Kraków 2001.
• M. Gołaszewska, Zarys estetyki, Kraków 1973.
• Ch. Jencks, Architektura postmodernistyczna, London 1984.
• D. Kozłowski, Games of Architecture in the Recent Past, [w:] Definiowanie przestrzeni architektonicznej - Gry i zabawy architektury, D. Kozłowski, M. Misiągiewicz (red.), Wydawnictwo Konferencyjne XIV Międzynarodowej Konferencji Naukowej Katedry Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej WA PK, Technical Translations 8-A/2015.
• D. Kozłowski, Projekty i budynki 1982-1992. Figuratywność i rozpad formy w architekturze doby postfunkcjonalistycznej, Kraków 1992.
• P. Krakowski, Teoretyczne podstawy architektury wieku XIX, [w:] Zeszyty naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace z Historii Sztuki, DXXV, z. 15, Warszawa 1979.
• P. Krakowski, Wątki znaczeniowe w architekturze wieku XIX, [w:] Zeszyty naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace z Historii Sztuki, z. 11, Kraków 1973.
• A. Monestiroli, Tryglif i metopa, Kraków 2009.
• Ch. Norberg-Schulz, Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999.
• N. Pevsner, Historia architektury europejskiej, Warszawa 1976.
• Z. Tołłoczko, Główne nurty historyzmu i eklektyzmu w sztuce XIX wieku, Kraków 2005.
• D. Watkin, Historia architektury zachodniej, Warszawa 2006.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).