Zabytkowe dzwony – zagadnienia mechaniki i napędu

• Autorzy: Rapp P.

Warianty tytułu

EN

Historical bells – mechanics and drive problems

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W prezentowanym artykule na wstępie przedstawiono nawiązanie do historii oraz krótki opis dzwonu jako instrumentu muzycznego. W głównym nurcie artykułu w sposób bardziej szczegółowy omówiono kilka podstawowych zagadnień, takich jak mechanika dzwonu traktowanego jako wahadło fizyczne wykonujące płaskie drgania wokół osi obrotu w miejscu oparcia jarzma na konstrukcji wsporczej, oddziaływanie dzwonu na konstrukcję wsporczą, sposoby wzbudzania i podtrzymywania drgań dzwonu, elektromagnetyczny napęd największego w Polsce dzwonu Bogurodzica w Licheniu oraz zawieszenia dzwonów na jarzmach prostych i wykorbionych. Omawiane zagadnienia mają istotne znaczenie nie tylko dla nowo projektowanych dzwonnic, lecz w znacznie większym stopniu są ważne dla obiektów zabytkowych, w których dynamiczne oddziaływania dzwonów mogą mieć niekorzystny wpływ na ich konstrukcję.

EN

In the introduction to the paper a short historical background and a brief description of a bell as a musical instrument is presented. The main part of the paper is devoted to a few fundamental issues related to bell mechanics: bell analysis as a plane physical pendulum vibrating in about the axis passing through the point were yoke is fixed to the supporting structure, action of the bell on the supporting structure, methods of starting and sustaining the bell vibrations, electromagnetic drive of the largest bell in Poland – Bogurodzica and hanging the bells in plain and cranked yokes. These issues are of significant importance not only for newly designed belfries but even in a greater extent to monumental buildings were dynamic action of bells my have a negative influence on the structure.

Słowa kluczowe

PL

dzwon; wahadło fizyczne; współczynnik kształtu; środek uderzenia; obciążenie dynamiczne; napęd łańcuchowy; napęd elektromagnetyczny; jarzmo proste; jarzmo wykorbione

EN

bell; physical pendulum; shape coefficient; strike centre; dynamic load; chain drive; electromagnetic drive; plain yoke; cranked yoke

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 40
• Strony: 41--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Rapp P.

• Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań

Bibliografia

• [1] Januszajtis A.: Gdańskie zegary, dzwony i kariliony, Wyd. Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, 2003.
• [2] Jaworski T., Nasieniewski M., Brzegietka K.: Tajemnice starych dzwonów Torunia i Chełmna, TONiK Toruń 2001.
• [3] Müller F.P.: Berechnung und Konstruktion von Glockentürmen, Verlag von Wilhelm Ernst & Sohn, Berlin – München 1968.
• [4] Neufert E.: Podręcznik projektowania architektonicznego, Arkady, Warszawa 1980.
• [5] Huber M.T.: Mechanika ogólna i techniczna, PWN, Warszawa 1956.
• [6] DIN 4178. Glockentürme. Berechnung und Ausführung, April 2005.
• [7] Rapp P.: Projekt konstrukcji wsporczej dla silników liniowych do napędu dzwonu Bogurodzica w świątyni Matki Bożej Licheńskiej, Poznań, październik 2004.