Problematyka ochrony zabytkowego miasta na przykładzie Wolbromia

• Autorzy: Kuśnierz Kazimierz , Budziakowski Mateusz , Kuśnierz-Krupa Dominika

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK62WOLBROM

Warianty tytułu

EN

Historic town protection issues on the example of Wolbrom

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy problematyki ochrony i rewaloryzacji miasta zabytkowego, jakim jest Wolbrom, położony w województwie małopolskim, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, nad rzeką Pokrzywianką. Miasto, lokowane w okresie średniowiecza, do naszych czasów zachowało zdefiniowany, ortogonalny układ urbanistyczny, rozmierzony na bazie modelu 9-polowego, a także inne cenne zabytki. Winno zatem być chronione na mocy Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, aby jego dziedzictwo kulturowe nie uległo unicestwieniu i było prawidłowo rewaloryzowane.

EN

This article addresses the issues of protecting and restoring the historic town of Wolbrom, located in the Lesser Poland Voivodeship, on the Cracow-Częstochowa Upland, on the Pokrzywianka River. The town, founded during the Middle Ages, has preserved its defined, orthogonal urban layout, laid out on the nine-square model, as well as other valuable historic monuments until today. Therefore, according to the Monument Protection Act, it should be protected so that its cultural heritage is properly restored instead of becoming annihilated.

Słowa kluczowe

PL

Wolbrom; miasto zabytkowe; ochrona; układ urbanistyczny

EN

Wolbrom; historic town; protection; urban layout

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 62
• Strony: 55--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., fot.

Twórcy

autor

Kuśnierz Kazimierz

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

autor

Budziakowski Mateusz

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

autor

Kuśnierz-Krupa Dominika

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• Opracowania / Secondary sources
• 1. Bogucka Maria, Samsonowicz Henryk, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.
• 2. Cygnarowski Andrzej, Kasprzyk Maria, Krasnowolski Bogusław, Wolbrom (województwo katowickie). Studium historyczno-urbanistyczne, Kraków 1987–1988, t. 1, 2.
• 3. Dzieje Olkusza i regionu olkuskiego, t. 1–2, red. Feliks Kiryk, Ryszard Kołodziejczyk, Kraków–Warszawa 1978.
• 4. Krasnowolski Bogusław, Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze ziemi krakowskiej w XIII i XIV wieku, cz. 2, Kraków 2004.
• 5. Książek Mieczysław, Materiały pomocnicze do studiów w zakresie historii urbanistyki, Kraków 1994.
• 6. Książek Mieczysław, Zarys budowy miast średniowiecznych w Polsce do końca XV wieku, Kraków 1994.
• 7. Kuśnierz Kazimierz, Kuśnierz-Krupa Dominika, Issues with protecting medieval urban layouts from selected example towns in Lesser Poland, „Technical Transactions / Czasopismo Techniczne” 2019, vol. 116, nr 4, s. 37–44.
• 8. Kuśnierz-Krupa Dominika, Issue of protecting historic urban layouts of small towns in south-eastern Poland – on selected examples, „IOP Conference Series: Materials Science and Engineering” 2019, vol. 471, s. 1–10.
• 9. Kuśnierz-Krupa Dominika, Medieval urban layouts and their conservation (based on selected cases), [w:] Classic and new forms of monument protection in the European cultural heritage space, red. Piotr Dobosz, Witold Górny, Anna Mazur, Adam Kozień, Kraków 2019, s. 59–68.
• 10. Kuśnierz-Krupa Dominika, Original historical spatial development research methodology on the example of the town of Skawina in Lesser Poland, „Landscape Architecture and Art” 2019, vol. 14, s. 18–23.
• 11. Kuśnierz-Krupa Dominika, Protection issues in selected European historic towns and their contemporary development, „E3S Web of Conferences” 2018, vol. 45, s. 1–8.
• 12. Kuśnierz-Krupa Dominika, XIV-wieczne układy urbanistyczne w Małopolsce i na Podkarpaciu: stan zachowania, ochrona i rewaloryzacja, Kraków 2019.
• 13. Miasta polskie w Tysiącleciu, red. Mateusz Siuchniński, Wrocław 1965–1967, t. 1.
• 14. Ptaśnik Jan, Studia nad patrycjatem krakowskim wieków średnich, „Rocznik Krakowski” 1913, t. 15.
• 15. Zbiór dokumentów małopolskich, t. 8: Dokumenty z lat 1435–1450, wyd. Irena Sułkowska-Kuraś, Stanisław Kuraś, Wrocław 1975.
• Akty prawne / Legal acts
• 16. Gminna Ewidencja Zabytków miasta i gminy Wolbrom, Kraków.
• 17. Rejestr zabytków nieruchomych województwa małopolskiego, www.wuoz.malopolska.pl.
• 18. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2003, nr 162, poz. 1568, tekst ujednolicony, art. 3, pkt 1, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031621568.
• Opinie / Expert reports
• 19. Kuśnierz-Krupa Dominika, Opinia konserwatorska dotycząca zasadności wpisu do rejestru zabytków historycznego zespołu zabudowy ulicy Miechowskiej w Wolbromiu, 2020, mps, Archiwum MWUOZ w Krakowie, s.v.
• 20. Kuśnierz-Krupa Dominika, Opinia konserwatorska dotycząca zasadności wpisu do rejestru zabytków średniowiecznego układu urbanistycznego miasta Skawina, 2019, mps, Archiwum MWUOZ w Krakowie, s.v.
• 21. Kuśnierz-Krupa Dominika, Opinia konserwatorska dotycząca zasadności wpisu do rejestru zabytków średniowiecznego układu urbanistycznego miasta Nowy Targ, 2019, mps, Archiwum MWUOZ w Krakowie, s.v.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).