Rys historyczny polskich regulacji prawnych w zakresie ochrony środowiska w górnictwie (Komunikat)

• Autorzy: Murzydło Jacek

Warianty tytułu

EN

Historical outline of Polish legał regulations on environmental protection in the mining industry (Message)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia w zarysie ewolucję prawnych regulacji w zakresie ochrony środowiska w górnictwie, koncentrując się w szczególności na zmianach przepisów prawa polskiego.

EN

For millennia, mankind has been trying to regulate various areas of its activity, including mining, which sometimes significantly shapes and transforms the surrounding naturę. In Poland, regulations on mining activities or environmental protection began to be issued as early as in the beginning of its statehood (e.g. a papai buli issued on July 7 1136 by Pope Innocent II or Statutes of Casimir the Great of 1368). However, one had to wait longer for regulations governing these issues morę comprehensively. It was the so-called Ordunek Górny (Mining Ordinance) of 1528. During the Partitions of Poland, different legał regulations were in force in the areas incorporated into the partitioning States. After regaining independence, they were replaced with the Regulation of the President of Poland - Mining Law of 1930. Contrary to the Geological and Mining Law currently in force, it did not regulate the issues of environmental protection and naturę conservation, which were included in the Act on Naturę Preservation of 1934, though indirectly and being associated with mining activities to a smali extent. A similar evaluation should be madę in respect of the status of legał and environmental regulations concerning mining activities in the beginning of the Polish People's Republic, when the Decree - Mining Law of 1953 and the Act on Naturę Preservation of 1949 were in force. Over time, the legislative body began to take morę notę of the need to protect the environment. In 1980, the Act on the Protection and Shaping of the Environment was enacted, which was important in this respect. Environmental protection in the mining industry became a fundamental issue only in present-day Poland, which was reflected in the Act - Geological and Mining Law of 1994. Poland's accession to the EU was also an important stimulus for further development of environmental protection regulations in the mining industry.

Słowa kluczowe

PL

ochrona środowiska; górnictwo; historia

EN

environmental protection; mining; history

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 10
• Strony: 13--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Murzydło Jacek

• Okręgowy Urząd Górniczy, Poznań

Bibliografia

• 1. Ciechanowicz-McLean J.: Prawo i polityka ochrony środowiska. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2009.
• 2. Ciechanowicz-McLean J.: Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem. Wyd. Difin, Warszawa 2015.
• 3. Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety" (Dz. Urz. UE L 354/171).
• 4. Dekret z dnia 6 maja 1953 r. - Prawo górnicze (Dz. U. z 1953 r. nr 29, poz. 113).
• 5. Dobrowolski G.: Glosa do wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego, Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 18 sierpnia 1995 r. (SA/Wr 1329/95). Samorząd Terytorialny 1997, nr 11, s. 71-72.
• 6. Dobrowolski G.: Rozwój ustawodawstwa dotyczącego odpadów innych niż komunalne w Polsce. Przegląd Prawa Ochrony Środowiska 2013, nr 3, s. 11.
• 7. Górka K, Poskrobko B., Radecki W.: Ochrona Środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne. Polskie Wyd. Ekonomiczne, Warszawa 2001.
• 8. Swiniarska-Tadla A. (red.): Historia Wyższego Urzędu Górniczego na tle dziejów nadzoru górniczego na ziemiach polskich. Wyd. Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2012.
• 9. Kasztelewicz Z.: Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych. Wyd. Fundacja Nauka i Tradycje Górnicze, Kraków 2010.
• 10. Mirek A., Król K.: Rozwój działalności urzędów górniczych na ziemiach polskich na tle wypisów z dziejów górnictwa, [w:] Zagożdżon P.P., Madziarz M. (red.): Dzieje górnictwa - element europejskiego dziedzictwa kultury, t. 2. Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2009.
• 11. Piernikarczyk J.: Pierwsza polska ustawa górnicza, czyli „Ordonek Górny". Historyczny dokument Górnego Śląska z roku 1528. Tarnowskie Góry 1928.
• 12. Płodowski T.: Prawo górnicze. Wyd. Geologiczne, Warszawa 1963.
• 13. Ptak M.: Zadania ochrony środowiska w górnictwie - dawniej i dziś. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 2006, nr 5, s. 27-31.
• 14. Radlicz-Ruhlowa H., Wiśniewska-Żelichowska M.: Podstawy geologii. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988. 15. Rakoczy B.: Prawo ochrony przyrody. Wyd. C. H. Beck, Warszawa 2009.
• 16. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. - Prawo górnicze (Dz. U. z 1930 r. nr 85, poz. 654, ze zm.).
• 17. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1959 r. w sprawie trybu ustanawiania górniczych filarów ochronnych i udzielania zezwoleń na eksploatację w obrębie tych filarów (Dz. U. z 1959 r. nr 5, poz. 30).
• 18. Sajkiewicz J., Strzodka K., Tomaszewski J.B.: Podstawy górnictwa, cz. I, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1977.
• 19. Szamałek K.: Ochrona niezagospodarowanych złóż kopalin. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN 2011, nr 142.
• 20. Ustawa z dnia 10 marca 1934 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 1934 r. nr 31, poz. 274).
• 21. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 1949 r. nr 25, poz. 180, ze zm.).
• 22. Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1980 r. nr 3, poz. 6, ze zm.).
• 23. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. nr 228, poz. 1947, ze zm.).
• 24. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2019 r., poz. 1396, ze zm.).
• 25. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001 r. nr 100, poz. 1085, ze zm.).
• 26. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2019 r., poz. 868, ze zm.).
• 27. Waksmańska M.: Górnictwo a ekologiczne priorytety, [w:] Polskie Górnictwo a Unia Europejska, Wyd. Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2004, s. 50-54.
• 28. Waksmańska M.: Rozwój górniczego prawodawstwa w Unii Europejskiej, [w:] Polskie Górnictwo a Unia Europejska, Wyd. Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2007, s. 44-46.
• 29. Wyrok NSA we Wrocławiu z dnia 18 sierpnia 1995 r., SA/Wr 1329/95, LEX nr 25029.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).