Górnictwo miedzi w rejonie Kondratowa (Pogórze Kaczawskie)

• Autorzy: Maciejak K. , Kowalski A. , Maciejak M.

Identyfikatory

DOI

10.5277/hm170404

Warianty tytułu

EN

Copper mining in the Kondratów area (Kaczawskie Foothills, SW Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono dzieje dawnego górnictwa w okolicach Kondratowa na Pogórzu Kaczawskim, rozwiniętego w oparciu o miedzionośne utwory dolnego cechsztynu. Eksploatację podejmowano wielokrotnie przez kilka stuleci, głównie w XVI i XVIII w. Prowadziły ją zarówno gwarectwa jak i właściciele wsi. W pracy wskazano również na występowanie pogórniczych reliktów. Autorzy przeprowadzili kwerendę biblioteczną, kartograficzną oraz prace terenowe. Dodatkowo wykonano analizy NMT LiDAR, które potwierdziły występowanie pola pingów i hałd.

EN

Field studies carried out by the authors have revealed the existence of relics of historic mining in the Kondratów area in the Kaczawskie Foothills (Sudetes), consistent with information retrieved from old mining maps. LIDAR DTM analysis has confirmed the presence of heaps and sinkholes in the study area. Their approximate age could be determined in the course of further more detailed research. Mining operation in the Kondratów area has been initiated a number of times in the past throughout the centuries. Mining works have been carried out by mining companies and land owners. The operations have reached their largest scale in the 18th century. The lack of water supply on-site to power the ore processing facilities must certainly have been a major drawback; the ore had to be transported to Leszczyna for processing. In the late 19th ct. and in the 1930s the deposits have been subject to more thorough exploration. Nevertheless, a mine has not been established. Mining plants have been built in Wilków (1940s) and Nowy Kościół (1950s-1960s) instead due to richer and more accessible deposits.

Słowa kluczowe

PL

historia górnictwa; rudy miedzi; Kondratów; Pogórze Kaczawskie

EN

mining history; copper ores; Kondratów; Kaczawskie Foothills

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowo-Edukacyjne Terra Minera
• Czasopismo: Hereditas Minariorum
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 4
• Strony: 65--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Maciejak K.

• Badacz historii górnictwa

autor

Kowalski A.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych

autor

Maciejak M.

• Badacz historii górnictwa

Bibliografia

• Betr. Schurfarbeiten auf das Kupfermergelflötz bei Konradswaldau. Breslau, 30.07.1935. Nachtrag zum Aktenvermerk T.L.Nr.33/35. Archiwum Państwowe w Legnicy, Teczka TGE 711, Zakłady Górnicze Lena, Dz. Geologiczny, Szurfy w pokładzie miedzi w Konradowie, Dokumentacja Niemiecka.
• BEYSCHLAG F., 1918. Die niederschlesische Kupferformation. Zeitschr. für prakt. Geol., 5: 67–73.
• CYMERMAN Z., 2004. Tectonic map of the Sudetes and the Fore-Sudetic Block (1 : 200 000). Wyd.: PIG. Warszawa.
• FECHNER H., 1903. Geschichte des schlesischen Berg und Hüttenwesens in der Zeit Friedrichs der Grossen, Friedrich Wilhelm’s II und Friedrich Wilhelm’s III, 1741 bis 1806. Zeitschr. für des Berg-, Hütten- und Salinenwesen im Preussischen Staate, I, 3. Berlin.
• FRĄCKIEWICZ W., 1955. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1:25000, ark. Świerzawa. Instytut Geologiczny. Warszawa.
• DECHEN H., 1838. Zwischen dem Katzbach bei Neukirch und Prausnitz, östlische Muldenwendung. Das Flötzgebirge am nördlischen Abfall des Riesengebirges. Archiv für Mineralogie, Geognosie, Bergbau und Hüttenkunde. Berlin, 11: 116.
• http://odkrywca.pl/trupien-okolice-zlotoryi-i-wilkowa,679955.html#679955 – portal internetowy czasopisma Odkrywca (dostęp: sierpień 2017).
• JERZMAŃSKI J., 1954–1955. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1 : 25 000, ark. Chełmiec. Instytut Geologiczny. Warszawa.
• KONDRACKI J., 2002. Geografia regionalna Polski. PWN. Warszawa.
• KOWALSKI A., MACIEJAK K., WOJEWODA J., KOZŁOWSKI A., RACZYŃSKI P., 2017. Antropogeniczne zmiany rzeźby na terenach górniczych Starego Zagłębia Miedziowego (synklinoruium, Północnosudeckie) w świelte analiz geomorfometrycznych NMT LiDAR i danych archiwalnych. Biul. PIG, 469: 177–200.
• MACIEJAK K., MACIEJAK K., 2006. Na tropach dawnego górnictwa Gór i Pogórza Kaczawskiego. Wyd. Studio Edukacji i Aktywnego Wypoczynku Goldcentrum. Złotoryja.
• MACIEJAK K., MACIEJAK M., 2013. Górnictwo miedzi w niecce złotoryjskiej od średniowiecza do końca XIX w. [W:] Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, 5. Ofic. Wyd. Polit. Wr.: 209–227.
• MACIEJAK K., MACIEJAK K. 2016. Nieznany ośrodek górnictwa rud miedzi pod Nowym Kościołem i Sokołowcem na Pogórzu Kaczawskim. Materiały I Warsztatów Dziedzictwo i historia górnictwa. Złoty Stok 14–15.04.2016: 34–41.
• MILEWICZ J., JERZMAŃSKI J., 1955. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1 : 25 000, ark. Pielgrzymka. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• MILEWICZ J., KOZDRÓJ W., 1991. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów w skali 1: 25 000, ark. Proboszczów. Wyd. PIG. Warszawa.
• OLCZAK M., 2004. Kampania 1813. Wyd. Oppidum. Warszawa.
• PIĄTEK E., PIĄTEK Z., 1998. Analiza historyczna górnictwa i hutnictwa przemysłowego obszaru Chełmiec – Jerzyków w Parku Krajobrazowym Chełmy. Myślibórz.
• SCUPIN H., 1925. Zur Geschichte des Kupferbergbaues im Niederschlesischen Zechstein. Achtundneuzigster Jahres Bericht der Schlesischen Gesellschaft für vaterlandischen Kultur. Breslau: 22–23.
• STAFFA M., MAZURSKI R.K., PISARSKI G., CZERWIŃSKI J., 2002. Słownik geografii turystycznej Sudetów 7. Pogórze Kaczawskie. Wydawnictwo I-BiS. Wrocław: 267.
• STOLARCZYK T., 2012, Te mining of the polimetalic ore in Dolni Slezko in 13th-17th century (Těžba polymetalických rud v Dolním Slezsku od 13. století do počátku 17. století). Stříbrná Jihlava 2010 – Acta rerum naturalium, 12: 61–78.
• STOLARCZYK T., 2013. Wyniki badań dawnego górnictwa miedzi na terenie Pogórza Kaczawskiego w 2012 r. [W:] Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, 5. Ofic. Wyd. Polit. Wr.: 339–351.
• ŚLIWIŃSKI , W., RACZYŃSKI , P., WOJEWODA , J., 2003. Sedymentacja utworów epiwaryscyjskiej pokrywy osadowej w basenie północnosudeckim. [W:] Ciężkowski A., Wojewoda J., Żelaźniewicz A. (red.) Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu. Wyd. WIND, Wrocław: 119–126.
• WESTPHAL J., 1913. Ein Führer durch die im Oberbergamtsbezirk Breslau liegenden Werke der Montan- Industrie. Jahrbuch für den Oberbergamtsbezirk Breslau. Berlin: 90, 131, 162.
• WUTKE K., 1901. Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. XXI. Wyd. E. Morgensterns Buchhandlung (E. Wohlfarth). Breslau: 92 (574), 144 (730), 264 (991).
• ZIMMERMANN, E., KÜHN, B., 1908–1915. Geologische Karte von Preußen Und Benachbarten deutschen Ländern. Blatt Schönau., Preußischen Geologischen Landesalstalt, 292. Berlin.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).