"Przedłużone mieszkanie" – przestrzenie wspólne jako odpowiedź na wyzwania współczesności

• Autorzy: Marek-Prokopowicz Weronika

Identyfikatory

DOI

10.2478/he-2024-0019

Warianty tytułu

EN

"Extended Apartment" : common spaces as a response to contemporary challenges

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Poszukiwanie najlepszych rozwiązań architektonicznych w kontekście nowych wyzwań jest stałym zadaniem jej twórców. W artykule podjęto próbę analizy najnowszych zagadnień dla architektury zamieszkiwania zbiorowego, spośród wielu z nich o różnych aspektach, ograniczając się do kilku, które mogą być adekwatne w kontekście tematu opracowania. Typowe przestrzenie wspólne są w architekturze mieszkaniowej elementem niezbędnym – umożliwiającym przede wszystkim optymalną komunikację, jednak pełnią one wyłącznie funkcję praktyczną i obsługującą. Praca podejmuje natomiast tematykę przestrzeni współdzielonych o charakterze społecznym. Artykuł opiera się na przedstawieniu wybranych przykładów funkcjonujących przestrzeni współdzielonych wewnątrz budynków mieszkaniowych w krajach Europy Zachodniej oraz w Polsce. W rezultacie stara się wyjaśnić, w jaki sposób przestrzenie wspólne mogą być pomocne w odpowiadaniu na zagadnienia współczesności.

EN

The search for the best architectural solutions in the context of new challenges is a constant task for its creators. This paper attempts to analyse the latest issues in collective housing architecture, among many different aspects, limiting itself to a few that may be relevant in the context of the study’s topic. Typical common spaces are essential elements in residential architecture – primarily enabling optimal circulation, but they serve only a practical and functional role. However, this work addresses the topic of shared spaces of a social nature. This study is based on presenting selected examples of functioning shared spaces inside residential buildings in Western European countries and in Poland. As a result, it seeks to explain how common spaces can be helpful in addressing contemporary issues.

Słowa kluczowe

PL

mieszkalnictwo; przestrzeń wspólna; przestrzeń sąsiedzka

EN

housing; common space; shared space; neighbourhood space

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 48
• Strony: 55--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., il.

Twórcy

autor

Marek-Prokopowicz Weronika

• Wydział Architektury, Politechnika Warszawska

• https://orcid.org/0000-0002-9739-0222

Bibliografia

• [1] Abu-Ghazzeh, T. M., 1999. Housing Layout, Social Interaction and Place of Contact in Jordan. Journal of Environmental Psychology, Nr 19, 41-73.
• [2] Aernouts, N., 2020. ‘Designing’ commons: exploring interplays between commons, space and spatial design, Urban Design International, Nr 25, 63-76.
• [3] Becker, A., Kienbaum, L., Ring, K., Schmal, P., 2015. Building and Living in Communities. Basel: Birkhäuser.
• [4] Brukalska, B., 1948. Zasady społeczne projektowania osiedli mieszkaniowych. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.
• [5] Drey, S., 2022. Genossenschaftsbauten Zollhaus in Zürich, DETAIL Nr 3.22 Konzept Urban Wohnungsbau.
• [6] Fudala, T., 2018. „Mieszkanie trzeba przedłużyć”. Koncepcja małego mieszkania w tekstach warszawskich architektów i spółdzielców XX wieku. W: D. Jędruch, M. Karpińska, D. Leśniak-Rychlak, red., Teksty modernizmu. Antologia polskiej teorii i krytyki architektury 1918-1981. Tom 2: eseje, Kraków: Instytut Architektury.
• [7] Główny Urząd Statystyczny, 2014. Podstawowe dane demograficzne o dzieciach w Polsce, 1 <https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/podstawowe-dane-demograficzne-o-dzieciach-w-polsce,14,1.html> [dostęp 30.01.2024].
• [8] Główny Urząd Statystyczny, 2023. Rodziny w Polsce w świetle wyników NSP 2021, 27-29 <https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-ostateczne/rodziny-w-polsce-w-swietle-wynikow-nsp-2021,7,2.html> [dostęp 30.01.2024].
• [9] Główny Urząd Statystyczny, 2023. Sytuacja demograficzna Polski do 2022 roku, 23 <https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-polski-do-roku-2022,40,3.html> [dostęp 30.01.2024].
• [10] Główny Urząd Statystyczny, 2022. Sytuacja osób starszych w Polsce 2022, 13 <https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/osoby-starsze/osoby-starsze/sytuacja-osob-starszych-w-polsce-w-2022-roku,2,5.html> [dostęp 30.01.2024].
• [11] Główny Urząd Statystyczny, 2020. Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w czwartym kwartale 2020 r., <https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/wplyw-epidemii-covid-19-na-wybrane-elementy-rynku-pracy-w-polsce-w-czwartym-kwartale-2020-r-,4,4.html> [dostęp 30.01.2024].
• [12] Główny Urząd Statystyczny, 2022, Wpływ epidemii COVID-19 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w czwartym kwartale 2022 r., < https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/wplyw-epidemii-covid-19-na-wybrane-elementy-rynku-pracy-w-polsce-w-czwartym-kwartale-2022-roku,4,12.html> [dostęp 30.01.2024].
• [13] Instytut Pokolenia, 2022. Poczucie samotności wśród dorosłych Polaków, <https://instytutpokolenia.pl/raportosamotnosci/> [dostęp 30.01.2024].
• [14] Kotowska, I., 2014. Niska dzietność w Polsce w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• [15] Łukasiuk, M., 2015. Redefinicje współczesnego domu, Rzut, Nr 8 Dom, 4-11.
• [16] Matysek-Imielińska, M., 2018. Miasto w działaniu. Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa – dobro wspólne w epoce nowoczesnej. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
• [17] Montgomery, Ch., 2019. Szczęśliwe miasto. Kraków: Wysoki Zamek.
• [18] Philippsen, ch., 2014. Soziale Netzwerke in gemeinschaftlichen Wohnprojekten: eine empirische Analyse von Freundschaften und sozialer Unterstützung. Rozprawa doktorska, Leibniz-institut fur Socialwissenschaften, Dotępny w: Budrich UniPress. <https://doi.org/10.3224/86388086> [dostęp 30.01.2024].
• [19] Schmid, S., Eberle, D., Hugentobler M., 2019. Eine Geschichte des gemeinschaftlichen Wohnens. Basel: Birkhäuser.
• [20] Syrkus, H., 1976. Ku idei osiedla społecznego 1925-1975. Warszawa: PWN.
• [21] Twardoch, A., 2016. Problem dostępnego budownictwa mieszkaniowego na wybranych przykładach. Rozprawa doktorska, Wydział Architektury Politechniki Śląskiej.
• [22] Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa, 1938. Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa, Spółdzielczość Mieszkaniowa w Polsce, Warszawa: Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa.
• [23] Williams, J., 2005. Designing Neighbourhoods for Social Interaction: The Case of Cohousing, Journal of Urban Design, Nr 10:2, 195-227.
• [24] World Bank Group Report, 2023. Migrants, refugees and societies, <https://www.worldbank.org/en/publication/wdr2023> [dostęp 30.01.2024].
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE/NLINE SOURCES
• [1] Gawrońska, A., Kierejczyk, K,. 2024. Rynek mieszkaniowy w Polsce | IV kwartał 2023 roku, JLL <https://www.jll.pl/pl/trendy-i-analizy/badanie/rynek-mieszkaniowy-w-polsce> [dostęp 30.01.2024].
• [2] Borek, A., 2023. Ceny mieszkań nadal rosną. GUS podał szczegółowe dane, w: Dziennik Gazeta Prawna <https://serwisy.gazetaprawna.pl/nieruchomosci/artykuly/8747108,ceny-mieszkan-nadal-rosna-gus-podal-szczegolowe-dane.html> [dostęp 30.01.2024].
• [3] TVN24, 2022. <https://konkret24.tvn24.pl/polska/ilu-uchodzcow-z-ukrainy-wjezdzalo-dziennie-do-polski-dane-od-poczatku-wojny-ra1100170-ls5791210> [dostęp 30.01.2024]

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).