PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Rekultywacja, zagospodarowanie i rewitalizacja terenów pogórniczych – przegląd doświadczeń Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Reclamation, redevelopment and revitalisation of post-mining areas - a review of the experience of the Mining and Geoengineering Faculty
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
W artykule przedstawiono rozwój działań naprawczych w zakresie działalności wydobywczej: od sozologii, poprzez rekultywację, aż do rewitalizacji. Pokazano jak na przestrzeni 100 lat Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, którego podstawowym zakresem działalności naukowo-badawczej i kształcenia było górnictwo, wzbogaca zakres o dyscypliny naukowe niezbędne dla uczynienia eksploatacji kopalin bardziej „przyjaznej” dla środowiska i społeczeństwa. Zwrócono uwagę na dominację pojęcia „rewitalizacja” zawierającego w swoim zakresie rekultywację, ale rozumianego jako ożywienie społeczno-gospodarcze terenów zdegradowanych. Z takiego rozumienia rewitalizacji wynika nie tylko potrzeba pracy w interdyscyplinarnym zespole fachowców, ale także zaangażowania różnych interesariuszy na etapie realizacji. W artykule przedstawiono zagadnienia, którymi zajmuje się WGiG w zakresie rewitalizacji, a także wybrane prace badawcze i projektowe z ostatnich 10 lat. Podkreślono ciągłe dążenie do rozwijania warsztatu badawczego poprzez szeroką współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym oraz instytucjami krajowymi i międzynarodowymi.
EN
The article presents the development of restoration actions in the mining industry: from sozology, through reclamation to revitalization. It has been shown how over the last 100 years the Faculty of Mining and Geoengineering, whose basic scope of scientific and research activity and education was mining, enriches this scope with scientific disciplines necessary to make the exploitation of minerals more “friendly” for environment and society. Attention was paid to the dominance of the concept of “revitalization” containing within its scope reclamation, but understood as the socio-economic recovery of degraded areas. This understanding of revitalization not only implies the need to work in an interdisciplinary team of professionals, but also to involve various stakeholders at the implementation stage. The article presents issues that Faculty of Mining and Geoengineering deals with in the field of revitalization, as well as selected research and design works from the last 10 years. The constant desire to develop the research workshop through broad cooperation with the socio-economic environment as well as national and international institutions was emphasized
Czasopismo
Rocznik
Strony
11--20
Opis fizyczny
Bibliogr. 50 poz., fot., rys.
Twórcy
  • AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, WGiG
  • AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, WGiG
  • AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, WGiG
  • AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, WGiG
Bibliografia
  • [1] CAŁA M. (red.), OSTRĘGA A. et al. 2013 - Mining Waste Management in the Baltic Sea Region. Min-Novation project. Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 236
  • [2] CAŁA M. 2014 - Analiza osuwiska w odkrywce Piaseczno Kopalni Siarki Machów. Likwidacja zagrożeń i strategia rekultywacji W: Geotechniczne i środowiskowe aspekty rekultywacji i rewitalizacji obszarów pogórniczych w Polsce i w Niemczech, red. Cała M., von Bismarck F., Illing M. Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 273–286.
  • [3] CAŁA M., von BISMARCK F., ILLING M. (red.) 2014 - Geotechniczne i środowiskowe aspekty rekultywacji i rewitalizacji obszarów pogórniczych w Polsce i w Niemczech, Wydawnictwa AGH, Kraków.
  • [4] CAŁA M., SCHLENSTEDT J., OSTRĘGA A. (red.) 2019 - Rekultywacja i rewitalizacja rejonów pogórniczych w Polsce i w Niemczech. Uwarunkowania planistyczne, przyrodnicze i kulturowe. Wydawnictwa AGH, Kraków
  • [5] CYGAN S. 2014 - Planowanie przestrzenne w obszarach eksploatacji kopalin w Polsce i w Niemczech. W: Geotechniczne i środowiskowe aspekty rekultywacji i rewitalizacji obszarów pogórniczych w Polsce i w Niemczech, red. Cała M., von Bismarck F., Illing M. Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 312–325.
  • [6] CYGAN-KORECKA S. 2015 - Planowanie przestrzenne jako instrument rewitalizacji terenów pogórniczych. Rozprawa doktorska, WGiG AGH, Kraków, s. 128.
  • [7] DUDA Z., KOTASIAK J.W. 2008 - The Neolithic flint mines in Krzemionki – problems of conservation and adaptation for didactic and tourism exhibition. W: New challenges and visions for mining, 21st World Mining Congress, 7–11 September 2008, Poland, Kraków–Katowice– Sosnowiec, s. 203–223.
  • [8] DUDA Z., KRYZIA K. 2015 - Proces wpisywania dóbr na listę światowego dziedzictwa w aspekcie pradziejowych kopalni krzemienia w Krzemionkach. „Logistyka” nr 4, s. 8811–8820.
  • [9] GOŁDA T. 2005 - Rekultywacja. Skrypty Uczelniane. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, s. 107.
  • [10] GRESZTA J., MORAWSKI S. 1972 - Rekultywacja nieużytków poprzemysłowych. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i leśne. Warszawa.
  • [11] HAJDO S, KLICH J., GALINIAK G. 2007 - Ekologiczne i technologiczne osiągnięcia w 40-letniej historii górnictwa otworowego siarki w Polsce. „Górnictwo i Geoinżynieria” z. 3/1, s. 199–215.
  • [12] https://mireu.eu
  • [13] http://www.rawd-trip.agh.edu.pl
  • [14] http://www.min-novation.agh.edu.pl
  • [15] KLICH J. 2004 - Wpływ rekultywacji na jakość wód bezpośrednio spływających z terenu górniczego likwidowanej Kopalni Siarki „Grzybów”. W: Ochrona i inżynieria środowiska: zrównoważony rozwój, red. nacz. L. Pawłowski; Szkoła Ochrony i Inżynierii Środowiska im. Walerego Goetla. Kraków, Monografie, Polska Akademia Nauk. Komitet Inżynierii Środowiska; nr 25, s. 143–155.
  • [16] KLICH J., GALINIAK G. 2005 - Skutki likwidacji kopalń siarki w rejonie tarnobrzeskim wynikające z oceny odbudowy stosunków wodnych. W: II konferencja z cyklu Instrumenty Zarządzania Ochroną Środowiska na temat Oceny oddziaływania na środowisko na szczeblu krajowym i regionalnym, Kraków, 20–22.10.2005 r. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, s. 299–309.
  • [17] KLICH J., HAJDO S., GALINIAK G. 2006 - Wpływ eksploatacji siarki metodą podziemnego wytapiania na środowisko naturalne W: VI konferencja naukowo-techniczna: Ochrona środowiska na terenach górniczych, Szczyrk, 31.05 – 2.06.2006 r. s. 223–240.
  • [18] KOWALSKA N. 2019 - Wioski tematyczne jako przykład innowacji w turystyce na terenie pogórniczym. Turystyka Kulturowa, w przygotowaniu do druku.
  • [19] KOWALSKA N., OSTRĘGA A. 2019 - Using SERVQUAL method to assess tourist service quality by the example of the Silesian Mining Museum established on the post-mining area. „Inżynieria Mineralna”, z. 2, nr 44.
  • [20] ŁACNY Z. 2017 - Problemy rozwoju ośrodków (po)przemysłowych na przykładzie miasta Trzebinia. „Przegląd Górniczy”, t. 73, nr 7, s. 33–41.
  • [21] ŁACNY Z., KOWALSKA N, TRAN L. 2019 - The possibilities of the revitalisation of post-mining areas – the Polish and Vietnamese examples. „Inżynieria Mineralna”, z. 2, nr 44.
  • [22] MIKOŁAJCZAK J., UBERMAN R. 2004 - Odkrywkowe wyrobiska górnicze miejscem unieszkodliwiania odpadów W: Ochrona środowiska na terenach górniczych. V konferencja naukowo-techniczna, Szczyrk, 2–4 czerwca 2004 r. Katowice, s. 313–329.
  • [23] MINPOL and partners, OSTRĘGA A. et al. 2017 - Study – Legal framework for mineral extraction and permitting procedures for exploration and exploitation in the EU2017. MINLEX-Final Report. Directorate-General for Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs, Unit C.2 — Resource Efficiency and Raw Materials, Brussels, s. 1967.
  • [24] ORŁOWSKI B. (red.) 2015 - Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki. Wyd. Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Warszawa, Tom I, s. 467–469.
  • [25] OSTRĘGA A. 2004 - Sposoby zagospodarowania wyrobisk i terenów po eksploatacji złóż surowców węglanowych na przykładzie Krzemionek Podgórskich w Krakowie. Rozprawa doktorska, WGiG AGH, Kraków s. 138.
  • [26] OSTRĘGA A. 2013 - Organizacyjno-finansowe modele rewitalizacji w regionach górniczych. Wydawnictwa AGH. Seria rozprawy i monografie, nr 279, Kraków, s. 205.
  • [27] OSTRĘGA A. 2016 - Możliwości atrakcyjnej rewitalizacji terenów poeksploatacyjnych – przykłady z Polski i Niemiec W: (red.): L. Gazda: Lubelski Bursztyn: znaleziska, geologia, złoża, perspektywy. Wydawca Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, s. 192–209.
  • [28] OSTRĘGA A., CAŁA M. 2019 - Planowanie przestrzenne i rewitalizacja w górniczych regionach W: Rekultywacja i rewitalizacja rejonów pogórniczych w Polsce i w Niemczech. Uwarunkowania planistyczne, przyrodnicze i kulturowe, red. Cała M., Schlenstedt J., Ostręga A., Wydawnictwa AGH, dostęp on-line: http://www.rewitalizacja.agh.edu.pl/forum/
  • [29] OSTRĘGA A. (kier.), KARWIŃSKA A., CIERNIAK-SZOSTAK E., ŁACNY Z., PILCH K., SZEWCZYK-ŚWIĄTEK A., ŚWIĄTEK W. 2016 - Propozycje społeczno-gospodarczego, kulturowego i przyrodniczego ożywienia Rynku poprzedzone wykonaniem analiz obecnej sytuacji i identyfikacji problemów. Wydział Górnictwa i Geoinżynierii AGH. Kraków, praca niepublikowana.
  • [30] OSTREGA A. (kier.) KŁECZEK B., WAŃKOWICZ W., FABIJANOWSKA K. 2007 - Program rewitalizacji centrum Miasta Trzebinia na lata 2007– 2015. Fundacja Nauka i Tradycje Górnicze przy Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH. Kraków.
  • [31] OSTRĘGA A. (kier.), LENARTOWICZ K., SZEWCZYK-ŚWIĄTEK A., ŚWIĄTEK W., CYGAN S. 2014 - Koncepcja programowo-przestrzenna żwirowni Jagniówka II i Zbrody wraz z otoczeniem, Fundacja Nauka i Tradycje Górnicze przy Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH, Kraków, praca niepublikowana.
  • [32] OSTRĘGA A., SZEWCZYK-ŚWIĄTEK A., ŚWIĄTEK W. 2019 - Rewitalizacja zespołu żwirowni dla funkcji rekreacyjno-turystycznych i przyrodniczych – POJEZIERZE TARNOWSKIEW: Rekultywacja i rewitalizacja rejonów pogórniczych w Polsce i w Niemczech. Uwarunkowania planistyczne, przyrodnicze i kulturowe, red. Ostręga A. Schlenstedt J., Cała M., Wydawnictwa AGH, dostęp on-line: http:// www.rewitalizacja.agh.edu.pl/forum/
  • [33] OSTRĘGA A. (kier.), SZEWCZYK-ŚWIĄTEK A., ŚWIĄTEK W., CABAN M., ŁACNY Z. 2016 - Koncepcja rewitalizacji nieruchomości gminy Trzebinia, Skarbu Państwa, Związku Międzygminnego „Gospodarka Komunalna” i gminy Chrzanów nad zbiornikiem Chechło. Wydział Górnictwa i Geoinżynierii AGH, Kraków, praca niepublikowana.
  • [34] OSTRĘGA A., UBERMAN R. 2005 - Formalnoprawne problemy rewitalizacji terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych. „Górnictwo i Geoinżynieria”, R. 29 z. 4, s. 115–127.
  • [35] OSTRĘGA A. (kier.), UBERMAN R., POLAK K., RÓŻKOWSKI K., ZAJĄCZKOWSKI M., STOŻEK Ł. i in. 2010 - Projekt rekultywacji Zakładu Górniczego KUJAWY. Fundacja dla AGH, Kraków, praca niepublikowana.
  • [36] OSTRĘGA A., UBERMAN R., STOŻEK Ł., MUZYKIEWICZ B. 2011 - Koncepcja rekultywacji i docelowego zagospodarowania kopalni wapienia ,,Kujawy”. Górnictwo i geologia XV. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej nr 132, Studia i Materiały nr 39; Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, s. 223–224.
  • [37] PAWEŁCZYK K. 2018 a - Badanie struktury przestrzenno-krajobrazowej rejonu eksploatacji piasków i żwirów w kontekście adaptacji do zmian klimatu W: Wyzwania doktorów i doktorantów wobec współczesnej nauki, cz. 2, red. nauk. Balina R., Staszak P., Waleńczów, Wydawnictwo Naukowe INTELLECT, s. 139–151.
  • [38] PAWEŁCZYK K. 2018 b - Excavation topography modelling in the context of adaptation to climate change on the example of “Brzeziny” Natural Aggregate Mine. E3S Web of Conferences. Czasopismo elektroniczne vol. 44 art. no. 00136, s. 1–8.
  • [39] PAWEŁCZYK K. 2018 c - Risk assessment of climate change impacts and the post-mining land reclamation on the example of the ”Brzeziny” Natural Aggregate Mine. Annals of Warsaw University of Life Sciences-SGGW: Land Reclamation vol. 50, no. 1, s. 43–54.
  • [40] Program Rządowy dla Terenów Poprzemysłowych. Przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 27 kwietnia 2004 r. Warszawa, Ministerstwo Środowiska.
  • [41] UBERMAN R.: 1996 - Niektóre czynniki warunkujące wybór sposobu zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych w górnictwie węgla brunatnego. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, nr 19.
  • [42] UBERMAN R. 2004 - Rekultywacja i zagospodarowanie terenów po eksploatacji złóż siarki w świetle polskich doświadczeń. W: Ukraińsko-Polskie Forum Górnicze: przemysł wydobywczy Ukrainy i Polski: aktualne problemy i perspektywy (red.) G. G. Pìvnâk [et al.] s. 446–456.
  • [43] UBERMAN R., GOŁDA T., GORYLEWSKI E. 1994 - Problemy likwidacji kopalń i rekultywacji terenów pogórniczych w górnictwie siarki. W: Współczesne problemy ochrony środowiska w górnictwie. Konferencja Naukowo-Techniczna. Krynica 1994.
  • [44] UBERMAN R., OSTRĘGA A. 2002 - Możliwości wykorzystania ubocznych produktów spalania węgla brunatnego w rekultywacji i zagospodarowaniu wyrobisk poeksploatacyjnych w świetle przepisów prawa [w:] Węgiel brunatny paliwem energetyki XXI wieku, III międzynarodowy kongres Górnictwo węgla brunatnego, Bełchatów, 22–24 kwietnia 2002. Oficyna Wydawnicza PWr, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Seria: Konferencje 34, s. 503–515.
  • [45] UBERMAN R., OSTRĘGA A. 2009 - Rekultywacja, zagospodarowanie i rewitalizacja terenów pogórniczych – przegląd doświadczeń Katedry Górnictwa Odkrywkowego. „Przegląd Górniczy” t. 65, nr 5–6, s. 72–76.
  • [46] UBERMAN R., OSTRĘGA A., NAWORYTA W., konsultanci: JAKUBOWSKA-ŁAZĘCKA J., KOWALIK B. 2005 - MARR S.A.: Koncepcja zintegrowanego rozwoju obszarów poprzemysłowych i powojskowych. Założenia do Wojewódzkiego Programu Rewitalizacji Terenów Poprzemysłowych i Powojskowych, Kraków.
  • [47] UBERMAN RYSZARD, UBERMAN ROBERT 2010 - Likwidacja kopalń i rekultywacja terenów pogórniczych w górnictwie odkrywkowym. Problemy techniczne, prawne i finansowe. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków, s. 132.
  • [48] Uchwała nr 301 Rady Ministrów w sprawie rekultywacji i zagospodarowania gruntów przekształconych w związku z poszukiwaniem i eksploatacją kopalin (M.P. nr 50 poz. 247).
  • [49] Ustawa z dnia 16 listopada 1960 o zmianie prawa górniczego (Dz.U. nr 52 poz. 302).
  • [50] Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. poz. 1777).
Uwagi
Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-c5958806-2203-4db8-bc0f-10cb6fbdef3a
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.