Czynniki kształtujące przestrzenie publiczne

• Autorzy: Wiszniowski J.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc160209

Warianty tytułu

EN

Factors forming public spaces

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przestrzenie publiczne z definicji służą zaspokajaniu społecznych potrzeb. Przeobrażenia, jakim współcześnie podlegają te miejsca, wpływają często na redukcję ich podstawowej roli i znaczenia. Degradacja miejsc budowania wspólnoty idzie w parze z dezintegracją społeczną. Transformacje są wynikiem wpływu wielu czynników, których rozpoznanie pomoże znaleźć odpowiednie rozwiązania dostosowujące właściwości przestrzeni publicznych do aktualnych uwarunkowań społecznych. Miejsca przeznaczone do integracji mieszkańców należy rozpatrywać w dwóch wymiarach: społecznym i materialnym. W sferze wspólnotowej miejsca te stanowią główne przestrzenie komunikacji, dlatego należy wziąć pod uwagę szczególnie te właściwości fizyczne, które sprzyjają społecznym interakcjom. Artykuł omawia podstawowe problemy, które współcześnie stanowią zagrożenie dla istoty przestrzeni publicznych. Można do nich zaliczyć między innymi: nieodpowiednią lokalizację, prywatyzację i zabudowywanie terenów publicznych, presję funkcji innych niż społeczne, brak polityki przestrzennej uwzględniającej społeczne potrzeby i słabość wspólnot lokalnych i ponadlokalnych.

EN

By definition, public spaces meet the needs of society. Any transformations within them often result in a reduction of their primary role and importance. What is more, the degradation of their most important functions goes hand in hand with the social disintegration. The transformations are caused by several factors, which, when diagnosed well, will help to find appropriate solutions adapting the properties of public space to the current social conditions. Places designed for integrational purposes should be considered in two terms: social and material. In community terms, these places act as the main spaces for communication. Therefore, what must be considered in the material terms are, in particular, those physical properties which are friendly to the social interaction. The paper discusses the main problems posing today a threat to the primary function of public spaces. They include: inadequate location, privatization and building on the public land, the pressure of functions other than social ones, lack of spatial policy which takes into account the social needs as well as the weakness of local and supra-local communities.

Słowa kluczowe

PL

przestrzeń publiczna; planowanie przestrzenne; psychologia środowiskowa

EN

public space; spatial policy; environmental psychology

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 2 (46)
• Strony: 113--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., il.

Twórcy

autor

Wiszniowski J.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology.

Bibliografia

• [1] Konkluzja Rady Unii Europejskiej na temat architektury: udział kultury w zrównoważonym rozwoju, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, Luksemburg 2008, http://eur-lex.europa.eu [accessed: May 2014].
• [2] Wiszniowski J., Sustainable space development, „Architectus” 2010, Nr 2, 219–222.
• [3] Krajowy Raport o Rozwoju Społecznym – Polska 2012 – Rozwój regionalny i lokalny, United Nations Development Programme, Warszawa 2012.
• [4] Bryden J.M., Towards Sustainable Rural Communities: from Theory to Action, [w:] J.M. Bryden (ed.), Towards Sustainable Rural Communities. The Guelph Seminar Series, Canada 1994, 211–233.
• [5] Michalska A., Indywidualny i kolektywny wymiar identyfikacji przestrzennej, „Studia Regionalne i Lokalne” 2003, Nr 4(14), 77–91.
• [6] Nowa Karta Ateńska. Wizja miast XXI wieku, Europejska Rada Urbanistów, Lizbona 2003.
• [7] Jałowiecki B., Szczepański M.S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
• [8] Górka A., Małe miasta w dużych, duże miasta w małych – wspólnoty lokalne czy alienacja w przestrzeni publicznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica” 2013, Nr 15, 293–304.
• [9] Wallis A., Socjologia wielkiego miasta, PWN, Warszawa 1967.
• [10] Parsons T., Szkice z teorii socjologicznej, PWN, Warszawa 1972.
• [11] Jackson K.T., Miasta, [w:] R.W. Bulliet (red.), Historia XX wieku, Bertelsmann Media, Warszawa 2001, 527.
• [12] Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, PWN, Warszawa 2007.
• [13] Jacobs J., Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Centrum Architektury, Warszawa 2014.
• [14] Cichy-Pazder E., Markowski T., Karta przestrzeni publicznej. Materiały III Kongresu Urbanistyki Polskiej. Nowa Urbanistyka – nowa jakość życia, „Urbanista” 2009, Nr 14, 234–237.
• [15] Chmielewski J.M., Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2005.
• [16] Lorens P., Definiowanie współczesnej przestrzeni publicznej, [w:] P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych, Urbanista, Gdańsk 2010, 6–20.
• [17] Frysztacki K., Między przestrzenią i publicznością miejską, [w:] B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta: wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Scholar, Warszawa 2005, 151–158.
• [18] Bielecki C., Gra w miasto, Fundacja Dom Dostępny, Warszawa 1996.
• [19] Alexander C., Język wzorców, GWP, Gdańsk 2008.
• [20] Lynch K., Obraz miasta, Archiwolta, Kraków 2011.
• [21] Gehl J., Miasta dla ludzi, RAM, Kraków 2014.
• [22] Wiszniowski J., Wspieranie i rozwój partycypacji społecznej w procesie projektowania, [w:] Z. Bać (red.), Habitaty – architektura socjalna, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2014, 382–397.
• [23] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, Uchwała nr L/1467/10 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, http://bip.um.wroc.pl/artykuly/195/studium-uwarunkowan -i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego-wroclawia [accessed: June 2016].
• [24] Karta Lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich, przyjęta z okazji nieformalnego spotkania ministrów w sprawie rozwoju miast i spójności terytorialnej w Lipsku 24–25.05.2007 r., http://mrr.gov.pl [accessed: June 2013].
• [25] Tarzia V., 2003, European Common Indicators: towards a local sustainability profile, Ambiente Italia Research Institute, Milano, Italy, http://www.cityindicators.org/Deliverables/eci_final_ report_12-4-2007-1024955.pdf [accessed: June 2016]
• [26] Ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 r., Dz.U. z 1994 r. Nr 16, poz. 95, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= WDU20160000446&min=1 [accessed: June 2016].
• [27] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r., Dz.U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, http://isap.sejm. gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000778&min=1 [accessed: June 2016].
• [28] Ustawa o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r., Dz.U. z 2015 r., poz. 460, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= WDU20150000460&min=1 [accessed: June 2016].
• [29] Wiszniowski J., Wpływ społeczności lokalnych na obraz architektury, [w:] E. Przesmycka, E. Trocka-Leszczyńska (red.), Architektura przyszłości, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe ATLA2, Wrocław 2014, 51–62.
• [30] Wiszniowski J., Reintegracja osiedli poprzez rozwój partycypacji społecznej, [w:] J. Wiszniowski (red.), Reintegracja osiedli, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2014, 91–120.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.