Wiślica – Pomnik Historii

• Autorzy: Kuśnierz-Krupa D. , Krupa M.

Warianty tytułu

EN

Wiślica – Monument of Histor

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł poświęcono zagadnieniu uznania Wiślicy za Pomnik Historii. Ta forma ochrony zabytków jest jedną z pięciu wymienionych w Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Na listę Pomników Historii można wpisać zabytek, który posiada szczególne wartości kulturowe i ma wyjątkowe znaczenie dla polskiej kultury. Zdaniem autorów Wiślica posiada wymienione wyżej cechy, a co za tym idzie może pretendować do tego, aby jako zespół urbanistyczno-architektoniczny zostać uznana za Pomnik Historii Polskiej Kultury Narodowej. Ten zabytkowy ośrodek, będący w przeszłości miastem, a obecnie siedzibą gminy położony jest na terenie województwa świętokrzyskiego, w powiecie buskim. Na terenie Wiślicy do dzisiaj zachowały się wątki osadnicze z okresu wczesnego średniowiecza oraz relikty urbanistyczne i architektoniczne z przełomu XIII i XIV wieku, co czyni Wiślicę rzadkim przykładem złożonego zespołu osadniczego, w którym występują zasadniczo wszystkie formy rozwojowe urbanistyki wczesnego i dojrzałego średniowiecza.

EN

This article addresses the issue of acknowledging Wiślica as a Monument of History. That form of monument protection is one of the five listed in the Monument Protection Act. A monument that can be entered into the list of Monuments of History must possess a special cultural value and unique significance for Polish culture. According to the authors, Wiślica possesses the above mentioned features, and consequently can aspire, as an urban-planning-architectonic complex, to become acknowledged as a Monument of History of Polish National Culture. That historic centre, once a city and nowadays a municipality, is located in the Świętokrzyskie Voivodeship, in Busko County. In Wiślica settlement remains from the early medieval period and urban and architectonic relics from the turn of the 13th and 14th century have been preserved until today, which makes Wiślica a rare example of an elaborate settlement complex in which basically occur all forms of urban development from the early and high Middle Ages.

Słowa kluczowe

PL

ochrona zabytków; pomnik historii; Wiślica; średniowiecze

EN

monument protection; monument of history; Wiślica; medieval period

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 45
• Strony: 457--468
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., mapy, rys., zdj.

Twórcy

autor

Kuśnierz-Krupa D.

• Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

autor

Krupa M.

• Zakład Urbanistyki i Architektury Instytut Projektowania Urbanistycznego Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 1. Antoniewicz W., Znaczenie odkryć w Wiślicy, „Slavia Antiqua” nr 10, 1968;
• 2. Antoniewicz W., Wartołowska Z., Prace wykopaliskowe w Wiślicy w latach 1953 i 1954, „Sprawozdania Archeologiczne” nr 1, 1955;
• 3. Dąbrowska E., Studia nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym ziemi wiślickiej, Wyd. Zakł. Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1965;
• 4. Jan Długosz, Historiae Poloniae Libri XII, t. 3, Jana Długosza Operia Omnia, Kraków 1876;
• 5. Jan z Czarnkowa, Kronika polska 1333-1384, [w:] Monumenta Poloniae Historica – Pomniki dziejowe Polski, t. II, Warszawa 1961;
• 6. Krzyżanowski J,., Polityka miejska Bolesława Wstydliwego, [w:] Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t.2, Kraków 1938, ss. 381-430;
• 7. Kiryk F., Urbanizacja Małopolski: województwo sandomierskie XIII-XVI wiek, Wyd. Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Kielce 1994;
• 8. Kuśnierz K., Kuśnierz-Krupa D., Krupa M., Comments to the history of spatial development of Wiślica in the middle ages, „Technical Transactions 5/2017 – Czasopismo Techniczne 5/2017. Architecture and Urban Planning, Wyd. PK, Kraków 2017, ss. 5-14;
• 9. Pomniki Historii – źródła dziedzictwa kultury. Twórczość, dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze bogactwem Polski, „Biuletyn Forum debaty Publicznej”, nr 10, O. Dziekoński (red.), Wyd. Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2012;
• 10. Twarowska E., Cmentarzysko i kościół św. Marcina w Wiślicy, „Światowit” 35, 1982, ss. 195-253;
• 11. Wartołowska Z., Wyniki badań archeologicznych w Wiślicy, „Ochrona zabytków” nr 13/1-4 (48-51), Wyd. ODZ.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).