The ethical dimension of the landscape in an innovative world

• Autorzy: Stelmach Bolesław , Salata Oksana Oleksiivna

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2024.152191

Warianty tytułu

PL

Etyczny wymiar krajobrazu w świecie innowacyjnym

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The modern landscape is changing rapidly as a result of anthropopression unprecedented in previous centuries. The ethical dimension of landscape transformation is a crucial issue. One philosopher who paid particular attention to this was Romano Guardini. In his Letters from Lake Como, we can find a humanistic perspective on the perception of this problem, which can be defined as the synthesis of ‘nature and culture‘ that befits modern times. His vision of Humanity as the bearer of the Divine Particle, which gives it dignity and indicates its proper, caring role in relation to Nature, is also noteworthy. Guardini noted that Nature has been completely transformed with the appearance of humans on Earth and the inevitable changes in cultural spaces - the cultural landscape - must take into account the new paradigm of transforming space using the most advanced technologies, but with an equally profound spiritual dimension

PL

Współczesny krajobraz ulega szybkim zmianom w wyniku niespotykanej w poprzednich wiekach antropopresji. Bardzo istotnym problemem jest wymiar etyczny przekształcania krajobrazu. Jednym z filozofów, który zwracał na to szczególną uwagę, był Romano Guardini. W jego Listach znad jeziora Como odnajdujemy perspektywę humanistyczną postrzegania tego problemu, którą można zdefiniować jako właściwą współczesnym czasom syntezę „natury i kultury”. Także jego widzenie Człowieka, jako nosiciela Boskiej Cząstki, która nadaje mu godność i wskazuje na właściwą - opiekuńczą rolę w stosunku do Natury. Guardini zauważa, że Natura uległa całkowitej transformacji wraz z pojawieniem się na Ziemi ludzi, a nieuchronne zmiany przestrzeni kulturowych - krajobrazu kulturowego - muszą uwzględniać nowy paradygmat przekształcania przestrzeni przy użyciu najbardziej zaawansowanych technologii, ale z zachowaniem głębokiego wymiaru duchowego. Podstawą niniejszego artykułu jest tekst, który ukazał się jako ‘Wstęp’ do: Guardini, R. (2021), Listy znad jeziora Como, przekł. Markiewicz, K., Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.

Słowa kluczowe

EN

ethical dimension of landscape; anthropopressure; Guardini Romano; synthesis of nature and culture

PL

etyczny wymiar krajobrazu; antropopresja; Guardini Romano; synteza natury i kultury

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 52
• Strony: 193--201
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Stelmach Bolesław

• Lodz University of Technology, Wydział Budownictwa Architektury i Inżynierii Środowiska

• https://orcid.org/0000-0002-8392-5353

autor

Salata Oksana Oleksiivna

• Borys Grinchenko Kyiv University, Head of the Department of Ukraine History of the Historical and Philosophical Faculty

• https://orcid.org/0000-0003-2498-1483

Bibliografia

• Arendt, H. (2020), Kondycja ludzka, Warszawa: Aletheia.
• Arystoteles, (2007), Etyka nikomachejska, 1142 a 25 et seq. and 1143 a 36 et seq., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Budzyński, M. (2021), Przekształcanie przestrzeni dla trwania życia, Warszawa: MB.
• Guardini, R. (2021), Listy znad jeziora Como, przekł. Markiewicz, K., Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.
• Heidegger, M. (1977), ‘Budować, mieszkać, myśleć’ [in:] Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, ed. and transl. K. Michalski, Warszawa: Czytelnik.
• Heisenberg, W. (1955), Das Naturbild der heutigen Physik, Hamburg: Rowohlt.
• Kafka, F. (1955), Osiem notatników, transl. B. Surowska, Gdańsk: Atext.
• Platon, (1990), Kratylos, transl. W. Stefański, Wrocław: PAN Zakład Narodowy im. Ossolińskich;
• Platona Teajtet (1959), transl. W. Witwicki, Warszawa. Platon, Listy, p. 50,; List VII 341b–d, transl. M. Maykowska.
• Stelmach, B. (2009), Wybrane aspekty architektury minimalistycznej (Ph.D. dissertation, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology).
• Stelmach, B. (2012), Poszukiwanie struktur, Lublin: PAN Oddział w Lublinie.
• Online sources:
• Millennium Bible, Genesis 2:15. Available at: https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=2 (accessed: 17.07.2021).