Wpływ zatapiania i odwadniania zrobów pogórniczych na wydobycie metanu ze złoża „Kaczyce I”

• Autorzy: Łukomski R.

Warianty tytułu

EN

Impact of flooding and drainage of abondoned workings on methane extraction from the “Kaczyce I” deposit

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono warunki geologiczno-górnicze eksploatacji metanu ze złoża „Kaczyce I”, położonego w granicach obszaru eksploatacji zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego „Morcinek”, oraz wpływ zatapiania i odwadniania zrobów tej kopalni na wydobycie metanu.

EN

Methane in the “Kaczyce I” deposit is available in anthropogenic collector in workings and excavations of the liquidated hard coal mine “Morcinek” and in absorbed form in hard coal deposits and dissolved form in waters of Miocene strata where it is being successively released and migrates to the collector. Methane mining from the deposit is carried out by the “Kaczyce 1” mine in the Kaczyce 1/01 well that is 680 m deep. The well was drilled to the workings of the 404/1-2 bed. “Wieczorek” hard coal mine (KWK) was drained between 1986 and 1998. It resulted in lowering the underground water level. Underground waters have started successively to fill available spaces of the methane collector as a result of liquidation of KWK “Morcinek” and stoppage of drainage. Flooding process was uncontrolled until 2008 when presence of water at the depth of 669 m was stated in the Kaczyce 1/01 borehole. It indicated that the workings of the 404/1-2 bed and bottom part of the well were flooded what resulted in impossibility of methane mining. The only way to prolong methane mining was to start draining the flooded excavations of the former KWK “Morcinek” mine. Three exploratory boreholes ( (OM-2’, OM-2’/1 – 65 m long, and OM-3 – 85 m long) to flooded excavations of the “Morcinek” Hard Coal Mine on the level of 950m were drilled in 2012 from drifts on level 1000 m in the “ČSM” coal mine (the Czech Republic). They have been used to drain the “Kaczyce I” deposit since March 2013. Approximately 2,593,000 m3 of water was drained from the tank in the “Kaczyce I” deposit by 31.08.2016. It lowered the water level in the excavations of the liquidated “Morcinek” hard coal mine and it made it possible to restart mining of methane in the Kaczyce 1/01 well in January 2015.

Słowa kluczowe

PL

metan kopalniany; węgiel kamienny; odwadnianie

EN

coal mine methane; hard coal; dewatering

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 2
• Strony: 20--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Łukomski R.

• KARBONIA S.A., Czerwionka-Leszczyny

Bibliografia

• 1. Bielewicz R., Górnik M., Wątor L.: Dokumentacja określająca zmiany warunków hydrogeologicznych w rejonie likwidowanej kopalni Morcinek (wg stanu na 1.11.1998). Katowickie Przedsiębiorstwo Geologiczne, 1998 (niepublik.).
• 2. Bukowski P.: Chłonność wodna górotworu karbońskiego i jej wpływ na przebieg zatapiania wyrobisk górniczych kopalń węgla kamiennego w GZW. Archiwum Górnictwa 2002, vol. 47.
• 3. Bukowski P.: Próba oceny pojemności wodnej luźnego rumoszu skalnego dla potrzeb określania pojemności wodnej zrobów zawałowych. Wiadomości Górnicze 2004, nr 11, s. 472–479.
• 4. Bukowski P., Haładus A., Muniak A.: Monitoring położenia zwierciadła wody w procesie zatapiania likwidowanych wyrobisk górniczych w aspekcie oceny stanu bezpieczeństwa górniczego i powszechnego. Prace Nauk. GIG, Górnictwo i Środowisko 2007, wyd. spec. nr 3.
• 5. Bukowski P., Kubica J.: Operat wodnoprawny na długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej w wyrobiskach zlikwidowanej kopalni węgla kamiennego „Morcinek”. Dokumentacja GIG, Katowice 2011 (niepublik.).
• 6. Bukowski P., Kubica J.: Dodatek nr 1 do dokumentacji hydrogeologicznej określającej warunki hydrogeologiczne w związku z zamierzonym wykonywaniem odwodnienia w celu wydobywania metanu z węgla kamiennego ze złoża „Kaczyce I”. GIG, Katowice 2014 (niepublik.).
• 7. Dvorsky J., Malucha P., Grmela A., Rapantowa N., Pilip M.: Zvyseni urodne bezpecnosti cinnych dolu v OKD proti pruvalum a nebezpecnym pritakum vod z detritu uhli rudy. Geologicky Pruzkum 2006, No 3.
• 8. Grmela A., Pluta I.: Prognoza wpływu wody ze zlikwidowanej kopalni „Morcinek” na wody czynnej kopalni ČSM. Mat. XVI Konf. Nauk.-Techn. Ochrona środowiska na terenach górniczych podziemnych, odkrywkowych i otworowych zakładów górniczych w subregionie zachodnim województwa śląskiego. Wyd. SITG, Rybnik - Jastrzębie Zdrój 2009.
• 9. Hojka M.: Dokumentacja geologiczna otworu wiertniczego „Kaczyce-1/01”. Przedsiębiorstwo Geologiczno-Ekologiczne „GRAFIT”, Cieszyn 2001 (niepublik.).
• 10. Hojka M., Krogulec P.: Dokumentacja geologiczna złoża metanu „Kaczyce I”. Przedsiębiorstwo GeologicznoEkologiczne „GRAFIT”, Cieszyn 2002 (niepublik.).
• 11. Pacholewski A. i in.: Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z zamierzonym wykonywaniem odwodnienia w celu wydobywania metanu z węgla kamiennego ze złoża „Kaczyce I”. PIG-PIB Oddz. Górnośląski 2012 (niepublik.).
• 12. Pluta I., Kotarba M.: Pochodzenie wód i gazów z karbonu KWK Morcinek oraz miocenu w południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Mat. XXX Symp. Geologia formacji węglonośnych Polski, Wyd. AGH, Kraków 2007.
• 13. Rogoż M.: Pojemność wodna zrobów w kopalniach węgla kamiennego. Prace GIG, Komunikat nr 630, Katowice 1974.
• 14. Ślaski R.: Zatapianie kopalni „Morcinek”. Mat. XVII Konf.: „Ochrona środowiska na terenach górniczych, podziemnych, odkrywkowych i otworowych zlikwidowanych zakładów górniczych”, Wyd. SITG, Rybnik 2010.