Populacja ludzka w konfrontacji z naturą : rozważania nad problematyką bezpieczeństwa gatunku ludzkiego

• Autorzy: Dąbrowski Marcin

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/151689

Warianty tytułu

EN

Human population in confrontation with nature : consideration on issues the safety of the human species

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu są rozważania dotyczące przeszłości i przyszłości populacji ludzkiej w ujęciu bezpieczeństwa gatunku. Na wstępie zwrócono uwagę w jaki sposób Natura zachowuje równowagę, co zostało wyrażone pod postacią nawiązania do równania Lotki-Volterry w modelu drapieżnik-ofiara. Przedstawiony został wykres przyrostu gatunku ludzkiego w czasie a metodą analizy zdefiniowano kluczowe punkty w historii, które bezpośrednio wpływały na stan populacji, z jednoczesnym dokonaniem weryfikacji w jakim stopniu czynniki, takie jak konflikty zbrojne, klęski żywiołowe, głód światowy oraz epidemie patogenów, przyczyniają się do jej redukcji. Kluczowym elementem artykułu jest zwrócenie uwagi na przekraczanie stanu krytycznego liczebności populacji w konfrontacji ze zdolnością odtwarzania zasobów naturalnych Ziemi przez nadmierną konsumpcję, co prawdopodobnie skutkować będzie globalną katastrofą ekologiczną. Celem odzwierciedlania skali zagrożenia nawiązano do zdarzeń, które miały miejsce niejednokrotnie w historii i nazywane są wielkim masowym wymieraniem gatunków, spowodowanych kataklizmami, zmianami klimatycznymi czy wyczerpaniem zasobu jakim jest tlen w atmosferze. W dalszym etapie artykułu dokonano przeglądu globalnych współczynników umieralności, urodzeń, przyrostu naturalnego, co pozwoliło na prognozę rozwoju populacji na podstawie danych statystycznych w poszczególnych regionach. Analiza charakterystyk dla poszczególnych państw przyczyniła się do utworzenia pewnych wniosków oraz wskazania kroków, które należy poczynić w celu minimalizacji zagrożenia dalszego niekontrolowanego przyrostu populacji ludzkiej. Jak wykazano w treści artykułu brak podjęcia reakcji spowoduje, że sytuacja z dużym prawdopodobieństwem doprowadzi do nieodwracalnych konsekwencji dla populacji, co może być początkiem kolejnego w dziejach masowego wymierania gatunku, tym razem ludzkiego. Artykuł bazuje na analizie powszechnie dostępnych statystyk i badań z różnych gałęzi nauk, przy czym wykorzystano również dane archiwalne z ostatniego 100-lecia.

EN

The aim of the article is to consider the past and the future of the human population in terms of species safety. In the initial part, attention was noticed how nature maintains balance, which was expressed in the form of reference to the equation of the Lotki-Volterra in the predator-victim model. A chart of the human species increment was presented at the time where the analysis method was defined by key points in history that directly affected the state of the population, while verifying To what extent, factors, such as armed conflicts, natural disasters, world hunger and pathogens epidemics, contribute to its reduction. The key element of the article is to draw attention to exceeding the critical state of the population in confrontation with the ability to play natural resources of Earth through excessive consumption, which will probably result in a global ecological disaster. The purpose of reflecting the scale of the threat was referred to events that have often happened in history and are called the great mass extinction of species, caused by cataclysms, climate change or exhaustion of the resource which is oxygen in the atmosphere. At a later stage of the article, global mortality rates, births and natural growth were reviewed, which allowed the population development forecast based on statistical data in individual regions. The analysis of characteristics for individual countries has contributed to the creation of certain conclusions and indications of steps that should be taken to minimize the threat of further uncontrolled population growth. As demonstrated in the content of the article, the lack of reaction will cause that the situation is likely to lead to irreversible consequences for the population, which may be the beginning of the next mass extinction in the history of mass extinction. The article is based on the analysis of commonly available statistics and research from various branches of science, with archival data from the last 100th anniversary.

Słowa kluczowe

PL

populacja; przyrost naturalny; równowaga w naturze; demografia; bezpieczeństwo ludzi

EN

population; natural increase; balance in nature; demographics; human security

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 12, Nr 24
• Strony: 97--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Dąbrowski Marcin

• Wojskowa Akademia Techniczna

• https://orcid.org/0000-0003-2830-9256

Bibliografia

• [1] Bernaciak A., 2012, Zmiana stabilności a wzrost gospodarczy regionów Polski, Rozprawa doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny, Poznań. http://www.wbc.poznan.pl/Content/261907/Bernaciak_Anna_doktorat.pdf [dostęp: 10.06.2022].
• [2] Chmielewski P., 2012, Pochodzenie rodziny u homo sapiens, Kosmos, Problemy nauk przyrodniczych, Tom 61/2012, Numer 2 (295).
• [3] FAO, 2022, Global Report on Food Crisises https://www.fao.org/3/cb9997en/cb9997en.pdf [dostęp: 11.06.2022].
• [4] GIS, 2021, Szczepienia – profilaktyka chorób zakaźnych, Materiały edukacyjne, ISBN 978-83-66830-27-1.
• [5] Głąb H, Kępa M., 2010, Wielka epidemia na przestrzeni dziejów, Wszechświat, t. 111, nr 4 - 6/2010 Artykuły Ekologia 137.
• [6] Główny Urząd Statystyczny, 2018, 100 lat Polski w liczbach 1918-2018, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/inne-opracowania-zbiorcze/100-lat-polski-w-liczbach-1918-2018,30,1.html [dostęp: 11.06.2022].
• [7] Golubicka B., 2009, Problemy wyżywienia w krajach rozwijających się, Nr 124, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• [8] Kłos L., 2014, Ślad ekologiczny jako nieekonomiczny miernik jakości życia społeczeństwa, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2014, Studia Ekonomiczne 2014/166. http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171271065 [dostęp: 11.06.2022].
• [9] Kowalewska A., 2019, Szóste wymieranie, Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Oceanografii, Tutoring Gedanensis 4(2) /2019. https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/tutee/article/view/5880 [dostęp: 01.06.2022]
• [10] Maziarka T., 2017, Powstanie człowieka - niektóre kontrowersje, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. https://czasopisma.upjp2.edu.pl/tarnowskiestudiateologiczne/article/view/2619 [dostęp: 2.06.2022].
• [11] Michalski M., 2017, Od I do IV Rewolucji Przemysłowej, Studia i Artykuły, Człowiek w cyberprzestrzeni 1/2017.
• [12] Naphy W., Spicer A, 2006, Der Schwarze Tod. Die Pest in Europa, Essen, s. 30.
• [13] Racki G., 2019, Wielkie wymierania i ich przyczyny, Instytut Paleobiologii PAN, Kosmos, problemy nauk biologicznych Tom 58/2009 Numer 3-4. https://bibliotekanauki.pl/api/full-texts/2021/7/12/c2f27ba4-3e19-4ebc-9d26-6eeb932b4ed3.pdf [dostęp: 07.06.2022].
• [14] Rachwaniec-Szczecińska Ż., 2013, Synowie jedynacy i znikające córki, o pozycji kobiet w Chinach, Pisma Humanistyczne 9, 213-228.
• [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie listy organizmów patogennych oraz ich klasyfikacji, a także środków niezbędnych dla poszczególnych stopni hermetyczności, Dz.U.2002.212.1798.
• [16] Rządowa Rada Ludnościowa, 2009, Biuletyn 54, PL ISSN 1642-5979, Warszawa https://bip.stat.gov.pl/files/gfx/bip/pl/defaultstronaopisowa/135/1/1/bip_biuletyn_rrl_54.pdf [dostęp: 02.06.2022].
• [17] Unicef, 2009, Sytuacja dzieci na świecie, Wydanie specjalne https://unicef.pl/content/download/792/file/Raport%20UNICEF%20-%20Sytuacja%20dzieci.pdf [dostęp: 07.06.2022].
• [18] Więckowski H., 2014, Polityka jednego dziecka i jej wpływ na strukturę demograficzną Chińskiej Republiki Ludowej. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Zarządzanie Publiczne 1(25) /2014.
• [19] Wackernagel M., 2021, The importance of resource security for poverty eradication, Nature Sustainability VOL 738/4.
• Źródła internetowe
• [1] https://www.populationof.net/pl [dostęp: 12.06.2022].
• [2] http://www.zb.eco.pl/bzb/3/ubodzy.htm [dostęp: 02.06.2022].
• [3] https://academic.oup.com/bioscience/article/70/1/8/5610806?login=false [dostęp: 02.06.2022].
• [4] https://www.worldometers.info/pl/ [dostęp: 02.06.2022].
• [5] https://eloblog.pl/liczba-ofiar-ii-wojny-swiatowej-film-i-wizualizacja/ [dostęp: 02.06.2022].
• [6] https://data.footprintnetwork.org/#/ [dostęp: 04.06.2022].

Uwagi

Podwójne liczbowanie bibliografii.