Weryfikacja możliwości oznaczania liczby cetanowej FAME z wykorzystaniem silnikowej metody badawczej

• Autorzy: Burnus Zygmunt , Przybek Marek , Wieczorek Agnieszka

Warianty tytułu

EN

Verification of the possibility of determining the cetane number fame using the engine research method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Norma PN-EN ISO 5165:2021-02 opisuje silnikową metodę badawczą oznaczania właściwości zapłonowych olejów napędowych, czyli tzw. liczby cetanowej. Jednocześnie norma ta jest przywołana w specyfikacji estrów metylowych kwasów tłuszczowych FAME stosowanych jako samodzielne paliwo silnikowe (PN-EN 14214) jako jedna z właściwych metod oznaczania liczby cetanowej. Norma PN-EN ISO 5165:2021-02 nie określa jednak precyzji oznaczenia dla tego rodzaju paliwa. Z uwagi na prowadzone w laboratorium INiG-PIB badania kompleksowe właściwości FAME, zarówno jako samodzielnego paliwa, jak i biokomponentu oleju napędowego z wykorzystaniem metody silnikowej oznaczania liczby cetanowej, w niniejszej pracy określono precyzję oznaczania liczby cetanowej metodą silnikową, poprzez wykonanie tzw. walidacji metody. Określono parametry precyzji metody w zakresie wartości liczby cetanowej od 47,0 – 55,7, co pozwoliło na ocenę użyteczności tej metody w przypadku estrów metylowych kwasów tłuszczowych FAME. Jednocześnie wykonano weryfikację, wraz z wyznaczeniem precyzji metody oznaczania liczby cetanowej FAME, metodą silnikową wg normy amerykańskiej ASTM D613-23, która również nie objęła zakresem precyzji oznaczenia FAME.

EN

The PN-EN ISO 5165:2021-02 standard describes the engine test method for evaluation the ignition * properties of diesel fuels, i.e. the so-called cetane number. At the same time, this standard is referred to in the specification for FAME (fatty acid methyl esters) used as an independent engine fuel (PN-EN 14214) as one of —_ the appropriate methods for determining the cetane number. However, the PN-EN ISO 5165:2021-02 standard [ does not specify the precision of the examination of this type of fuel. Thanks to the comprehensive tests carried out in the INiG-PIB laboratory on the properties of FAME, both as an independent fuel and as a biocomponent of diesel fuel using the engine test method for determination of the cetane number, this study allowed the precision evaluation in such case of the cetane number using the engine method, by performing the so-called method validation. The precision parameters of the method were determined in the range of cetane number from 47.0 to 55.7, which gave as a result the assessment of the usefiilness of this method in the case of FAME matrix. At the same time, verification process was carried out, along With the method precision determination for FAME cetane number using the engine method, according to the American standard ASTM D613-23, which also does not include the precision of the FAME determination.

Słowa kluczowe

PL

estry metylowe kwasów tłuszczowych (FAME); liczba cetanowa (LC); metoda silnikowa; walidacja

EN

fatty acid methyl esters (FAME); cetane number (LC); engine method; validation

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 1
• Strony: 58--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Burnus Zygmunt

• Instytut Nafty i Gazu — Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie

autor

Przybek Marek

• Instytut Nafty i Gazu — Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie

autor

Wieczorek Agnieszka

• Instytut Nafty i Gazu — Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie

Bibliografia

• [1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82
• [2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/3 0/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olej ów napędowych oraz wprowadzającą mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylającą dyrektywę 93/12/EWG (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.U. L 140 z 5.6.2009, str. 88—113
• [3] Kornel Dybich, Wpływ zawartości biokomponentów W paliwach silnikowych na jakość oznaczeń liczb oktanowych i liczby cetanowe, Nafta-Gaz, 2014, 1, 37-45
• [4] Kornel Dybich, Oznaczanie liczb oktanowych (badawczej, motorowej) i liczby cetanowej W międzynarodowych badaniach porównawczych. Dokumentacja ]NTG Nr arch.: DK-4100-13/12
• [5] PN-EN 14214+A2:201 9-05 Ciekłe przetwory naftowe — Estry metylowe kwasów tłuszczowych (FAME) do użytku W silnikach samochodowych o zapłonie samoczynnym (Diesla) i zastosowań grzewczych - Wymagania i metody badań
• [6] PN-EN ISO 5165:2021-02 Przetwory naftowe. Oznaczanie właściwości zapłonowych olej ów napędowych. Metoda silnikowa oznaczania liczby cetanowej
• [7] ASTM D 613—18a Standard Test Method for Cetane Number of Diesel Fuel Oil
• [8] Standard Specification for Biodiesel Fuel Blend Stock (B100) for Middle Distillate Fuels ASTM D6751- 23
• [9] Artur Jaworski, Hubert Kuszewski, Kazimierz Lej da, Adam Ustrzycki, Paweł Woś Oznaczanie liczby cetanowej wybranych paliw na podstawie spalania W komorze stałej objętości W aspekcie zastosowania W silniku o zmiennym stopniu sprężania VCR . Mechanika czasopismo techniczne wydanie Politechnika Krakowska rok 2012
• [10] Winicjusz Stanik, Tomasz Łączek. Badanie oleju napędowego zawieraj ącego 10% (V/V) FAME i pakiet cetanowy W zakresie stabilności termo oksydacyjnej. Nafta-Gaz 2020, nr 12, s. 977—986, DOI: 10.18668/NG.2020.12.13
• [11] Winicjusz Stanik. Wpływ dodatku zwiększającego liczbę cetanowa na właściwości zapłonowe i proces spalania oleju napędowego W silniku o zapłonie samoczynnym. NAF TA-GAZ, ROK LXXIII, Nr 9 2017. DOI: 10.18668/NG.2017.09.04
• [12] ASTM D6751-20a Standard Specification for Biodiesel Fuel Blend StOck (B100) for Middle Distillate Fueldr inż. Zygmunt

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).