2-Metoksypropan-1-ol. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej

• Autorzy: Smuga Jakub , Pisarska Anna , Kucharska Małgorzata , Wesołowski Wiktor

Identyfikatory

DOI

10.54215/PiMOSP/6.111.2022

Warianty tytułu

EN

2-Methoxypropan-1-ol. Determination in workplace air with gas chromatography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

2-Metoksypropan-1-ol (2M1P) jest bezbarwną, palną cieczą o działaniu drażniącym. Jest to I-rzędowy alkohol powstający jako produkt uboczny przy produkcji eteru monometylowego glikolu propylenowego (1-metoksypropan-2-olu). W związku z tym narażenie na 2M1P zawsze wiąże się z narażeniem na 1-metoksypropan-2-ol, który jest stosowany jako rozpuszczalnik farb, lakierów, barwników itp. oraz jako składnik preparatów czyszczących i półprodukt do syntezy chemicznej. W środowisku pracy pracownicy mogą być narażeni na działanie 2-metoksypropan-1-olu drogą inhalacyjną i dermalną. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania 2-metoksypropan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania 2M1P polega na adsorpcji par tej substancji na węglu z łupin orzecha kokosowego, ekstrakcji przy użyciu roztworu metanolu w disiarczku węgla i analizie chromatograficznej tak otrzymanego roztworu. Do badań wykorzystano chromatograf gazowy sprzężony ze spektrometrem mas (GC-MS), wyposażony w polarną kolumnę kapilarną ZB-WAXplus (o długości 60 m, średnicy 0,25 mm i grubości filmu fazy stacjonarnej 0,5 µm). Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 10,0 ÷ 400,0 µg/ml, co odpowiada zakresowi 1,0 ÷ 40,0 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 10 l. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie 2-metoksypropan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością i spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania 2-metoksypropan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

2-Metoksypropan-1-ol (2M1P) jest bezbarwną, palną cieczą o działaniu drażniącym. Jest to I-rzędowy alkohol powstający jako produkt uboczny przy produkcji eteru monometylowego glikolu propylenowego (1-metoksypropan-2-olu). W związku z tym narażenie na 2M1P zawsze wiąże się z narażeniem na 1-metoksypropan-2-ol, który jest stosowany jako rozpuszczalnik farb, lakierów, barwników itp. oraz jako składnik preparatów czyszczących i półprodukt do syntezy chemicznej. W środowisku pracy pracownicy mogą być narażeni na działanie 2-metoksypropan-1-olu drogą inhalacyjną i dermalną. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania 2-metoksypropan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania 2M1P polega na adsorpcji par tej substancji na węglu z łupin orzecha kokosowego, ekstrakcji przy użyciu roztworu metanolu w disiarczku węgla i analizie chromatograficznej tak otrzymanego roztworu. Do badań wykorzystano chromatograf gazowy sprzężony ze spektrometrem mas (GC-MS), wyposażony w polarną kolumnę kapilarną ZB-WAXplus (o długości 60 m, średnicy 0,25 mm i grubości filmu fazy stacjonarnej 0,5 µm). Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 10,0 ÷ 400,0 µg/ml, co odpowiada zakresowi 1,0 ÷ 40,0 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 10 l. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie 2-metoksypropan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością i spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania 2-metoksypropan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

Słowa kluczowe

PL

2-metoksypropan-1-ol; metoda analityczna; powietrze na stanowiskach pracy; metoda chromatografii gazowej ze spektrometrią mas; nauki o zdrowiu

EN

2-methoxypropan-1-ol; analytical method; air at workplaces; gas chromatographic method with mass spectrometry; health sciences; environmental engineering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 1 (111)
• Strony: 147--162
• Opis fizyczny: ibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Smuga Jakub

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

autor

Pisarska Anna

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

autor

Kucharska Małgorzata

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

• https://orcid.org/0000-0001-6885-123x

autor

Wesołowski Wiktor

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 POLAND

• https://orcid.org//0000-0003-4047-0798

Bibliografia

• 1. BASF AG (1985). Pränatale Toxizität: Untersuchungen mit 2-Methoxypropylacetat-1, 1-Methoxypropanol-2 und 2-Methoxypropanol-1 (vorläufige Auswertung, Zusammenfassung, Tabellen) (German), BASF Gewerbehygiene und Toxikologie, BASF AG, Ludwigshafen, unpublished report [cyt. za: Hartwig, MAK 2019].
• 2. BASF AG (1986). Prenatal toxicity investigation of 2-methoxypropylacetate-1 in rats and rabbits and 2methoxypropanol-1 in rats. BASF Department of Toxicology, BASF AG, Ludwigshafen, unpublished report [cyt. za: Hartwig, MAK 2019].
• 3. Dobecki M. (2004). Zapewnienie jakości analiz chemicznych. Wydanie trzecie poprawione. IMP, Łódź.
• 4. Elskamp C.J. (1993). OSHA Method No 99. Propylene glycol monomethyl ethers/acetates (1-methoxy-2-propanol (1M2P), 2-methoxy-1-propanol (2M1P), 1-methoxy-2-propyl acetate (1M2PA), 2methoxy-1-propyl acetate (2M1PA)). Organic Methods Evaluation Branch. OSHA Salt Lake Technical Center, Salt Lake City, Utah.
• 5. Environment Canada (2009). Proposed risk management approach for 1-propanol, 2-methoxy (2-methoxypropanol). Environment Canada, Health Canada.
• 6. Gawęda E. (2001). 1-Metoksypropan-2-ol – metoda oznaczania. Podst. Metod. Ocen. Srod. Pr. 4(30), 63–68.
• 7. Hartwig A., MAK Commission (2019). 2-Methoxypropanol-1 / 2-methoxypropan-1-ol. MAK Value Documentation. The MAK Collection for Occupational Health and Safety. Vol. 4, No 2, 437–450
• 8. Hellwig J., Klimisch H.J., Jäckh R. (1994). Prenatal toxicity of inhalation exposure to 2-methoxypropanol-1 in rabbits. Fundam. Appl. Toxicol. 23(4), 608–613.
• 9. Kilanowicz-Sapota A., Klimczak M., Skrzypińska-Gawrysiak M. (2021). 2-Metoksypropan-1-ol. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podst. Metod. Ocen. Srod. Pr. 2(108), 5–25.
• 10. PN-EN 482+A1:2016-01 Narażenie na stanowiskach pracy – Wymagania ogólne dotyczące charakterystyki procedur pomiarów czynników chemicznych.
• 11. PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004 Ochrona czystości powietrza – Pobieranie próbek – Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników.
• 12. PubChem (2021). 2-Methoxy-1-propanol [dostęp: 30.09.2021; https://pubchem.ncbi. nlm.nih.gov/compound/2-Methoxy-1- propanol].
• 13. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji oraz mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie WE nr 1907/2006 z dnia 31.12.2008 r. Dz. Urz. WE L 353, 1-1355, z późn. zm.
• 14. Starek-Świechowicz B., Starek A. (2015). Etery glikolu etylenowego i glikolu propylenowego – toksyczność reprodukcyjna i rozwojowa. Med. Pr. 66(5), 725–737.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).