Piękno pozytywne: szkic o urodzie codzienności

• Autorzy: Lasiewicz-Sych Angelika

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc190210

Warianty tytułu

EN

Positive beauty: essay on beauty of everydayness

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Jeśli uwzględni się humanistyczny wymiar architektury, zauważalnym problemem staje się deficyt w zainteresowaniu architekturą życiowego otoczenia człowieka. Rola architektury nie powinna się sprowadzać do prezentowania i sprzedaży efektownych obrazków, które mogą maskować faktyczne problemy ludzkiego środowiska. Przeciwnie, architektura powinna reprezentować życie ludzi i ich aspiracje oraz zachęcać do przebywania w przestrzeni publicznej razem z innymi. Artykuł prezentuje niektóre kwestie etyczne związane z architekturą i wynikające z procesów globalizacyjnych, z niedoceniania problemu ludzkiej skali i różnorodności codziennego życia w przestrzeni publicznej miasta. Przedstawiono tu pogląd, że przekonującą przyczyną piękna we współczesnej architekturze powinna być troska o tworzenie nowych, ważnych i dobrych doświadczeń dla codziennych użytkowników architektury.

EN

Bearing in mind the human dimension of architecture, the nowadays experienced deficit in interest in architecture of life environment may be worrying. The role of architecture should not be limited to presentation and sale of spectacular images that may screen real problems of the human environment. On the contrary it should represent people’s life and aspirations and encourage them to dwell in public spaces together with other people. The paper presents some ethical issues in architecture resulting from globalization processes, from neglecting the human scale and importance of the variety of everyday life of public space in the city. It is argued that the convincing reason for beauty in architecture nowadays should be related to creating new, good and important experiences for daily users of architecture.

Słowa kluczowe

PL

architektura miasta; społeczność; tworzenie miejsca; ludzka skala; forma otwarta

EN

city architecture; community; placemaking; human scale; open form

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 2 (58)
• Strony: 119--134
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., il.

Twórcy

autor

Lasiewicz-Sych Angelika

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej/Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

Bibliografia

• [1] Goldenberg P., Why Architecture Matters, Yale University Press, New Haven–London 2009.
• [2] Sennet R., Etyka dobrej roboty, WWL Muza, Warszawa 2010.
• [3] Michałowski L., O związkach mieszkania ze stylem życia, [w:] B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Andrzeja Wallisa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005, 188–196.
• [4] Canter D., The Psychology of Place, The Architectural Press, London 1977.
• [5] Montgomery Ch., Miasto szczęśliwe: Jak zmienić nasze życie zmieniając nasze miasta, tłum. T. Tesznar, Wysoki Zamek, Kraków 2015.
• [6] Lewicka M., Psychologia miejsca, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
• [7] Moravansky A., Ciepłe podbrzusze architektury, [w:] J. Kusiak, B. Światkowska (red.), Miasto-Zdrój. Architektura i programowanie zmysłów, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2013, 69–76.
• [8] Harries K., The Ethical Function of Architecture, MIT Press, Cambridge 1998.
• [9] Bauman Z., Globalizacja, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000.
• [10] Brooks G.P., Claude Perrault’s Aesthetic Theory and the Association of Ideas, http://dalspace.library.dal.ca:8080/bitstream/handle/10222/60356/dalrev_vol61_iss4_pp644_654/ [accessed: 15.10.2016].
• [11] Fortry A., Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture, Thames & Hudson, London 2000.
• [12] Programs and Manifestoes on 20th-century architecture, U. Conrads (ed.), MIT Press, Cambridge 1971.
• [13] Heidegger M., Bycie i czas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• [14] Paetzold H., Symbol, Culture, City: Five Exercises in Critical Philosophy of Culture, Jan van Eyck Akademie, Maastricht 2000.
• [15] Jameson F., Is Space Political?, [w:] N. Leach (ed.), Rethinking Architecture. A reader in cultural theory, Routledge, London–New York 1999, 255–269.
• [16] Hillier B., Hanson J., The social logic of space, Cambridge University Press, Cambridge 1993.
• [17] Barthes R., Semiology and the Urban, [w:] N. Leach (ed.), Rethinking Architecture. A reader in cultural theory, Routledge, London– New York 1999, 166–172.
• [18] McDermott J.J., Streams of Experience, University of Massachusetts Press, Amherst 1986.
• [19] Bryant G., The Oregon Experiment after Twenty Years, „RAIN” 1991, Vol. 14, No. 1, http://www.rainmagazine.com/archive/1991-1/the-oregon-experiment-revisited./ [accessed: 15.10.2016].
• [20] Bell P.A., Greene Th.C., Fisher J.D., Baum A., Psychologia środowiskowa, GWP, Gdańsk 2004.
• [21] Fisher K., Saxton M.L., Edwards Ph.M., Mai J.E., Seattle Public Library as Place: Reconceptualizing Space, Community and Information at the Central Library, [w:] J.E. Buschman, G. Leckie (ed.), The Library as Place: History, Community, and Culture, Libraries Unlimited, Westport, CT, 2007, 135–160.
• [22] Rapoport A., Human Aspects of Urban Form. Towards a Man–Environment Approach to Urban Form and Design, Pergamon Press, Oxford 1977.
• [23] http://pps.org/reference/ten-strategies-for-transforming-citiesthrough-placemaking-public-spaces [accessed: 15.10.2016].
• [24] Seamon D., Place Attachment and Phenomenology: The Synergistic Dynamism of Place, [w:] L. Manzo, P. Devine-Wright (ed.), Place Attachment, Routledge, London–New York 2014, 11–22.
• [25] Wasilkowska A., Bez skali/Without Scale, [w:] B. Świątkowska (red.), Redukcja / Mikroprzestrzenie. Synchronizacja / Reduction/ Micro-spaces. Synchronicity, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2010, 9–11.
• [26] Lewis J., Schwindeller M. + Gehl Architects et al., Adaptive Streets. Strategies for Transforming the Urban Right-of-way, Green Futures Research and Design Lab (University of Washington, Seattle), Public Space management Program (Seattle Department of Transportation), Seattle 2014.
• [27] http://podgorze.pl/betonem-w-podgorze/ (2009) [accessed: 15.10.2016].
• [28] Oswalt Ph., Berlin, miasto dwudziestego wieku/Berlin, City of the 20th Century, [w:] A. Budak (red.), Co to jest architektura?/What is architecture?, Bunkier Sztuki, Kraków 2002, 96–117.
• [29] Shusterman R., Pragmatist Aesthetics and the Uses of Urban Absence, [w:] H. Paetzold, City Life: Essays on Urban Culture, Jan van Eyck Akademie, Maastricht 1997, 76–89.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).