Evolution of the form of small tourist shelters in the mountain landscape – selected issues

• Autorzy: Kronowski Dariusz

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2024.58.B-02

Warianty tytułu

PL

Ewolucja formy małych schronień turystycznych w krajobrazie górskim – wybrane zagadnienia

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Mountain architecture follows its own rules. Designers implementing standard designs try to create durable objects in difficult terrain, often from native materials, combining them with modern construction possibilities. Details are simple elements derived from function and location, supported by the technology of concrete, glass and light wood, they blend into the terrain or dominate. Mountain architecture is not only about monumental objects, there are also small shelters with a shape characteristic of the landform, less regional in nature, although derived from it. The search for the unique beauty of the landscape - all this proves that mountain architecture is not just a craft with defined boundaries, but a creative and unrestrained art.

PL

Architektura gór kieruje się własnymi prawami. Projektanci realizujący standardowe opracowania starają się tworzyć wytrzymałe obiekty w trudnym terenie, zwykle z materiałów rodzimych, łącząc je ze współczesnymi możliwościami budownictwa. Detal to proste elementy wywodzące się od funkcji, oraz lokalizacji, wspierane technologią betonu, szkła oraz lekkiego drewna, wtapiają się w teren lub dominują. Architektura górska to nie tylko obiekty monumentalne, również należy wyróżnić małe schronienia o kształcie charakterystycznym dla formy terenu, mniej natury regionalnej, chociaż z niej się wywodzące. Poszukiwanie niepowtarzalnego piękna krajobrazu – wszystko to świadczy, że górska architektura nie jest tylko rzemiosłem o zakreślonych granicach, ale sztuką twórczą i nieskrępowaną.

Słowa kluczowe

EN

mountain architecture; mountain landscape; tourist shelter; Alps; Tatra Mountains; tourism

PL

architektura górska; krajobraz górski; schron turystyczny; Alpy; Tatry; turystyka

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 58
• Strony: 21--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kronowski Dariusz

• Cracow University of Technology, Poland Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-5510-2122

Bibliografia

• [1] Bohuš I. (2003), ‘Ako sa všetko začalo... Uhorský karpatský spolok 1873-1918’, w: „Krásy Slovenska” R. 80, nr 7-8/2003, s. 8-9.
• [2] Carmen E. (2006), ‘Heroínas del espacio: mujeres arquitectos en el movimiento moderno’, Valencia: Ediciones Generales de la Costrucción, ISBN: 84-934444-8-0.
• [3] Cywiński W. (2001), Tatry: przewodnik szczegółowy, Poronin: Wydawnictwo Górskie, ISBN: 978-83-71040-27-6.
• [4] Eljasz W. (2020), ‘Ilustrowany przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic’, Kraków, s. 286, ISBN: 978-83-65602-84-8.
• [5] Gellner E. (1989), Alte Bauernhäuser in den Dolomiten, München : Callwey, s.154, ISBN 3-7667-0946-1.
• [6] Grosz A. (1961), ‘Die Hohe Tatra’, Stuttgart: Geschichte des Karpatenvereins, s.52.
• [7] Jacque B. (2005), ‘Charlotte Perriand: un art d’habiter : 1903 – 1959’, Paris: Norma Editions, ISBN 10: 2909283879 ISBN 13: 9782909283876.
• [8] Konieczniak J. (2010), ‘Encyklopedia schronisk tatrzańskich’, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Wierchy” Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK, s. 312, ISBN: 978-83-89819-84-0.
• [9] Kosiński W. (2010), ‘Architektura dzisiaj –na niewidzialnej granicy między niezmierzoną przeszłością i nieznaną przyszłością’, Czasopismo Techniczne. Architektura, R.107, z 7-A/1, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, s. 142-155.
• [10] Kosiński W. (1981), ‘Regionalizm’, Architektura 1, Warszawa: Arkady, s. 88-93.
• [11] Kosiński W. (2003), ‘Architektura w parkach narodowych, przeszłość – teraźniejszość – przyszłość’ [W:] Ochrona dóbr kultury i historycznego związku człowieka z przyrodą w parkach narodowych, red. J. Partyka, Ojców 2003, s. 23–62.
• [12] Kronowski D. (2014), ‘Kształtowanie formy architektonicznej w krajobrazie górskim – zagadnienia wybrane’, Rozprawa doktorska, Kraków: Politechnika Krakowska, s. 25.
• [13] Krygowski W. (1973), ‘Zarys dziejów polskiej turystyki górskiej’, Warszawa: PTTK „KRAJ”.
• [14] Krygowski W. (1977), ‘Góry i doliny po mojemu’, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 62.
• [15] Krygowski W. (1988), ‘Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego’, Warszawa-Kraków: PTTK „KRAJ”, ISBN: 83-7005-200-2.
• [16] Kulig M. (2003), ‘Architektura tatrzańskich schronisk górskich Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w dwudziestoleciu międzywojennym’, Warszawa: Neriton, ISBN: 8388973479, 9788388973475.
• [17] Lewandowski W., Zgorzelski M. (2002), ‘Góry wysokie’, Warszawa: Wiedza Powszechna, s. 181, ISBN: 9788321412788.
• [18] McLeod M. (2008), ‘Charlotte Perriand: an art of living’, New York: Harry N. Abrams, Inc., ISBN-10 :0810945037 , ISBN-13 : 978-0810945036.
• [19] Ntelmekoura G. (2008), Thesis project ‘Mountain huts: small oasis in the middle of nowhere’, University of Patras https://upcommons.upc.edu/bitstream/handle/2099.1/5688/thesistexts.Ch.Perriand.pdf?sequence=6 (Accessed: 07-09-2023).
• [20] Ntelmekoura G. (2008), ‘Analysis of the mountain shelters and weekend huts by Charlotte Perriand’, Barcelona: ETSAB Barcelona School of Architecture, Universitat Politècnica de Catalunya Barcelonatech.
• [21] Oppenheim J., Gentil – Tippenhauer W. (1948), ‘Pamięci zmarłych schronisk’, Wierchy R. 18, s. 241-242.
• [22] Perriand CH. (1998), ‘Une vie de creation / Charlotte Perriand, Paris: Odile Jacob, ISBN-10, 2738106021. ISBN-13, 978-2738106025.
• [23] Radwańska – Paryska Z., Paryski W. H. (1995), ‘Wielka encyklopedia tatrzańska’, Poronin: Wydawnictwo Górskie, ss. 1069.
• [24] Radziewanowski Z. (2005), ‘O niektórych problemach regionalizmu i ekologii w architekturze i urbanistyce’, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, ISBN: 83-7242-376-8.
• [25] Rudofsky B. (1964), ‘Architecture without Architects’, New York: Museum of Modern Art, ISBN: 0-385-07487-5
• [26] Rüegg A. (2004), ‘Charlotte Perriand livre de bord: 1928-1933’,Basel, ISBN 10: 2884745270 - ISBN 13: 9782884745277.
• [27] Skoczek A. (1961), ‘O niektórych parametrach architektonicznych kształtowania dachów wiszących w środowisku Podhala’, Kraków: maszynopis niepublikowany.
• [28] Skoczek A. (1976), ‘Architektura w regionach górskich’, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej
• [29] Straffa M. (2007), ‘Dynamika Krajobrazu Górskiego’, Architektura Krajobrazu nr 2, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, s. 4-8.
• [30] Szafer T. P. (1961), ‘Tatrzańskie szałasy pasterskie’, Warszawa: Zakład Historii Urbanistyki i Architektury PAN, s. 6-16.
• [31] Szafer T. P. (1993), ‘Z genezy tatrzańskiego dachu’, Teka Architektury Współczesnej Ziem Górskich, TOM 1, praca zbiorowa pod redakcją T. P. Szafera, Kraków: Oficyna Wydawnicza Sezon, s. 19-80.
• [32] Teige K. (2000), ‘The minimum dwelling’, Massachusetts: MIT Press, ISBN-10. 0262201364. ISBN-13. 978-0262201360.
• [33] Védrene É. (2005), ‘Charlotte Perriand’, New York: Assouline, ISBN · 978-2-84323-661-7, 9782843236617.
• [34] Werner P. (1979), ‘Der Bergbauernhof’, München: Callwey, s. 97 -103.
• [35] Zachariasz A. (2006) ‘Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych’, Kraków: Repozytorium Politechniki Krakowskiej, publikacja w formie monografii, ISSN 0860-097X.
• [36] Żychoń S. (2016), ‘Historyczny rozwój Kużnic’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN, TOM XLIV, s. 35- 37, ISSN 0079-3450.
• [37] Perriand Ch., Jeanneret P., le refuge tonneau. (2011). Designboom. https://www.designboom.com/architecture/charlotte-perriand-pierre-jeanneret-le-refuge-tonneau/. (Accessed: 07-09-2023).