Research on polychromies from the medieval period in the archcatedral basilica in Przemysl

• Autorzy: Gosztyła Marek , Sikorski Krystian , Gosztyła Tomasz , Pasztor Peter

Identyfikatory

DOI

10.37705/TechTrans/e2024020

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents two important strands of research: the preserved paintings in the present attic of the Latin Rite Archcathedral Basilica in Przemyśl and the polychromy on the stone blocks in the foundation part of this temple. The existing paintings of significant cultural value were made in the late medieval period, an era when the Przemyśl Cathedral had Gothic forms, and the existing paintings circled the walls of the temple below the Gothic wooden ceiling. Based on the current state of research and the extent of damage to the paintings, it was only possible to interpret and read the paintings piecemeal. The article includes their photographs and discusses the painted scenes and ornamentation along with their psychological context. Polychromes in part of the foundation walls of the chancel of the Przemyśl basilica were also studied. The results of the research could confirm the reuse of stone blocks for the construction of the walls of the cathedral's chancel. In addition, the chemical composition of the mortar structures and polychrome was given. The data provided insight into the mortar and paint technologies used in the medieval era in Przemyśl.

Słowa kluczowe

EN

archcathedral basilica; polychromy; ornament; psychological context; mortar

PL

bazylika archikatedralna; polichromia; ornament; kontekst psychologiczny; zaprawa murarska

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Technical Transactions
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 121, iss. 1
• Strony: art. no. e2024020
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., fot., tab., wykr.

Twórcy

autor

Gosztyła Marek

• Rzeszow University of Technology, Faculty of Civil and Environmental Engineering and Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-6131-7162

autor

Sikorski Krystian

• Rzeszow University of Technology, Faculty of Civil and Environmental Engineering and Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-4093-0697

autor

Gosztyła Tomasz

• University of Rzeszow, Faculty of Psychology

• https://orcid.org/0000-0001-5780-2862

autor

Pasztor Peter

• Koszyce University of Technology, Faculty of Art and Architecture

• https://orcid.org/0000-0003-0975-0564

Bibliografia

• 1. Albertazzi, L., van Tonder, G.J., Vishwanath, D. (2010). Perception Beyond Inference: The Information Content of Visual Processes. “The MIT Press”.
• 2. Borghesani, V., Piazza, M. (2017). The neuro-cognitive representations of symbols: the case of concrete words. Neuropsychologia 105, 4–17.
• 3. Brinck, I. (2018). Empathy, engagement, entrainment: the interaction dynamics of aesthetic experience. Cognitive Processing 19(2), 201–213.
• 4. Cebula St., Gosztyła M. (2001). Bazylika archikatedralna w Przemyślu. Przemyśl.
• 5. Charkiewicz J. (2010). O ikonografii Świętych w Prawosławiu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• 6. Grzywa A. (2014). Mityczny Feniks w służbie chrześcijaństwa – analiza zagadnienia na podstawie wybranych źródeł ikonograficznych. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 34.
• 7. Kaniewski M. (1987). Kościoły starego Przemyśla. Przemyśl.
• 8. Konečni, V.J. (2015). Emotion in Painting and Art Installations. The American Journal of Psychology 128(3), 305–322.
• 9. Lang, J., Stamatopoulou, D., & Cupchik, G.C. (2020). A qualitative inquiry into the experience of sacred art among Eastern and Western Christians in Canada. Archive for the Psychology of Religion/Archiv Für Religionspsychologie 42(3), 317–334.
• 10. Łękawski, T. (1906). Katedra przemyska wraz z kościołem filialnym najświętszego serca P. Jezusa. Przemyśl.
• 11. Neamtu, F., Ailenei, S.G. (2021). Religious Symbols and Communication in Public Administration. Economy Transdisciplinarity Cognition 21(1), 56–62.
• 12. Panofsky E. (1971). Studia z historii sztuki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• 13. Pianowski, Z., Proksa, M. (2010). Rotunda św. Mikołaja pod prezbiterium katedry przemyskiej. Badania archeologiczno-architektoniczne w latach 1961 i 1996–2001. Przemyśl wczesnośredniowieczny, 329–347.
• 14. Rzepińska, M. (1981). Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, t. 1. Kraków: Arkady.
• 15. Schindler, I., Hosoya, G., Menninghaus, W., Beermann, U., Wagner, V., Eid, M., & Scherer, K. R. (2017). Measuring aesthetic emotions: A review of the literature and a new assessment tool. PloS One 12(6), e0178899.
• 16. Sęk, A.S. (1999). Dokumentacja konserwatorska z wykonania prac konserwatorskich – zabezpieczających w Bazylice Archikatedralnej obrządku rzym. – kat. w Przemyślu. Przemyśl: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu.
• 17. Sito, J., Krasny, P. (2005). Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Seria Nowa VOL. X: Miasto Przemyśl, part 1: Zespoły sakralne. Warszawa.
• 18. Skarbowski, J. (1963). Ziemia przemyska. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne.
• 19. Szroeder, P., Doering, M. (2020). Dokumentacja badań próbek polichromii i tynku metodami SEM-EDX, spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni oraz dyfrakcji rentgenowskiej. Toruń: ITW.
• 20. Szroeder, P., https://www.fizyka.umk.pl (access: 1.09.2020).
• 21. Ślesiński, W. (1983). Techniki malarskie. Spoiwa mineralne. Warszawa: Arkady.
• 22. Tinio, P.P.L., & Gartus, A. (2018). Characterizing the emotional response to art beyond pleasure: Correspondence between the emotional characteristics of artworks and viewers’ emotional responses. Progress in Brain Research 237, 319–342.

Uwagi

1. Section "Architecture and Urban Planning"

2. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).