Analiza zjawiska mgły w aspekcie wykonywania operacji lotniczych na wybranych lotniskach w Polsce

• Autorzy: Kirschenstein Małgorzata , Cur Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.55676/asi.v3i1.39

Warianty tytułu

EN

Analysis of the phenomenon of fog in the aspect of performance of air operations at selected airports in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono analizę zjawiska mgły w aspekcie wykonywania operacji lotniczych na wybranych lotniskach w Polsce w latach 1971-2020. Uzasadnieniem wyboru tematu jest praktyczne wykorzystanie uzyskanych wyników w lotnictwie. Operacje startów i lądowań są uzależnione przede wszystkim od warunków pogodowych. Do jednych z najważniejszych należy mgła ograniczająca widzialność do poniżej 1000 m. Podczas występowania ograniczenia widzialności statki powietrzne oraz lotniska powinny być wyposażone w systemy umożliwiające wykonywanie procedur odlotu i podejścia do lądowania bez widzialności. W innym przypadku operacje lotnicze należy wstrzymać, ze względu na duże prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji niebezpiecznych. W związku z powyższym opracowanie statystyczne częstości i czasu trwania mgły oraz wyznaczenie okresów ich nasilenia stanowi istotną wiedzę w aspekcie zarządzania ruchem lotniczym. Założono, że realizacja celu artykułu będzie oparta o analizy zmienności czasowej oraz jej regionalnym zróżnicowaniu, wyrażonym w rozkładzie przestrzennym liczby i czasu trwania mgieł na wybranych lotniskach w Polsce. Dynamiczne ujęcie wybranego elementu jest bardzo istotnym problemem, którego rozwiązanie pozwoli na określenie indywidualnych cech wieloletniej zmienności mgieł.

EN

The article presents an analysis of the phenomenon of fog in terms of the performance of flight operations at selected airports in Poland in 1971-2020. The rationale for choosing the topic is the practical use of the results obtained in aviation. Takeoff and landing operations depend primarily on weather conditions. Among the most important is fog that limits visibility to less than 1000 meters. During the presence of visibility limitation, aircraft and airports should be equipped with systems that allow departure and landing approach procedures to be performed without visibility. Otherwise flight operations should be halted, due to the high probability of dangerous situations. In view of the above, the statistical study of the frequency and duration of fog, as well as the determination of periods of their severity, constitutes important knowledge in the aspect of air traffic management. It was assumed that the realization of the purpose of the article will be based on the analysis of temporal variability and its regional variation, expressed in the spatial distribution of the number and duration of fog at selected airports in Poland. The dynamic inclusion of the selected element is a very important problem, the solution of which will make it possible to determine the individual characteristics of multi-year fog variability.

Słowa kluczowe

PL

mgła; operacja lotnicza; lotnisko; Polska

EN

fog; air operations; airport; Poland

• Wydawca: Wydawnictwo Lotniczej Akademii Wojskowej
• Czasopismo: Aviation and Security Issues
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 1
• Strony: 213--237
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kirschenstein Małgorzata

• Lotnicza Akademia Wojskowa

• https://orcid.org/0000-0002-4817-083X

autor

Cur Krzysztof

• Lotnicza Akademia Wojskowa

• https://orcid.org/0000-0003-4552-445X

Bibliografia

• Artykuły i monografie:
• Błaś M., Sobik M., The distribution of fog frequency in the Carpathians, „Geographia Polonica” 2004, nr 77.
• Compa T., Rajchel J., Meteorologia dla pilota, WSOSP, Dęblin 2012.
• Głowacka A., Bąkowski R., Wiążewski W., Paradowski M., Weather patterns: conditions npreceding fog formation at Warsaw and Cracow airports, [w:] Proceedings, Short range forecasting methods of fog, visibility and low clouds, red. S.C. Michaelides, Larnaca 2005.
• Jafernik H., Wilczek Z., Ziarko J., Meteorologiczna osłona działań lotnictwa, DM Bellona, Warszawa 2000.
• Jaśkowiak A., Lotnicza pogoda - Meteorologia dla pilotów, 2013.
• Kirschenstein M., Zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w północno-zachodniej Polsce, Słupsk 2013.
• Klęski żywiołowe a bezpieczeństwo wewnętrzne kraju. Identyfikacja i ocena ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych i hydrologicznych w Polsce w II połowie XX wieku - Ryzyko wystąpienia mgły, red. H. Lorenz, IMGW-PIB, Warszawa 2012.
• Łupikasza E., Niedźwiedź T., Synoptic climatology of fog in selected locations of southern Poland (1966-2015), „Bulletin of Geography, Physical Geography Series” 2016, nr 11, DOI: 10.2478/11196.
• Mazon J., Rojas J.I., Lozano M., Pino D., Prats X., Miglietta M.M., Influence of meteorological phenomena on worldwide aircraft accidents in the periods 1967-2010, 2017, https://doi.org/10.1002/met.1686.
• Meteorologia dla pilotów. Poradnik, Dowództwo Sił Powietrznych, Warszawa 2012.
• Meteorologiczna osłona kraju. Vademecum. Niebezpieczne zjawiska meteorologiczne geneza, skutki, częstość występowania, część druga - jesień, zima, praca zbiorowa, IMGW-PIB, Warszawa 2013.
• Piwkowski H., Rozkład mgieł w Polsce i ich długotrwałość, „Przegląd Geofizyczny” 1976, nr 21.
• Skomorowski A., Piotrowski P., The occurrence of fog at meteorological stations located on the airport in Poland in the years 2005-2015, „Przegląd Geofizyczny” 2018, nr 4.
• Skrzyńska M., Występowanie mgły na wybranych lotniskach w Południowej Polsce i jego uwarunkowania cyrkulacyjne, „Prace Geograficzne” 2019, nr 158, DOI: 10.446 7/20833113PG.19.014.10918.
• Sobczyk M., Statystyka, Warszawa 2005.
• Stolot A., Liczba dni z mgłą na lotnisku Katowice-Pyrzowice w latach 2005-2010 w oparciu o typy cyrkulacji atmosfery, [w:] Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko, red. R. Machowski, M. Rzętała, Sosnowiec 2013.
• Szewczak P., Meteorologia dla pilota samolotowego, AVIA-TEST, Poznań 2007.
• Szewczak P., Meteorologia dla pilota samolotowego, Seria Szkolenia „AVIA-TEST”, Poznań 2010.
• Śmigiera S., Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł na wybranych lotniskach w Polsce, „Przegląd Geofizyczny” 2021, R. LXVI, z. 1-2.
• Ustrnul Z., Czekierda D., Atlas ekstremalnych zjawisk meteorologicznych oraz sytuacji synoptycznych w Polsce, IMGW, Warszawa 2009.
• Wiążewski W., Bąkowski R., Sytuacje synoptyczne sprzyjające wystąpieniu mgieł na lotnisku Kraków-Balice, [w:] Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, red. K. Piotrowicz, R. Twardosz, IGiGP UJ, Kraków 2007.
• Dokumenty:
• Instrukcja zabezpieczenia meteorologicznego działań powietrznych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (IZMDP-2022) wprowadzona do użytku Decyzją Nr 1/SG Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 stycznia 2023 r. DU-3.3.31.8.
• Wytyczne SSH SZ RP w sprawie programu wykonywania pomiarów i obserwacji elementów meteorologicznych oraz metodyki opracowywania depesz SYNOP, METAR, SPECI I TAF. Edycja (F), SSH SZ RP, Warszawa, styczeń 2023.
• Wytyczne SSH SZ RP w sprawie niebezpiecznych zjawisk pogody (NZP) i warunków meteorologicznych zagrażających bezpieczeństwu działań powietrznych, SSH SZ RP, Warszawa, marzec 2023.
• Wytyczne SSH SZ RP w sprawie autoryzowanych źródeł informacji hydrologiczno-meteorologicznej; wzorów formularzy ostrzeżeń na potrzeby działań powietrznych; wzorów opracowanych informacji meteorologicznych i dokumentacji, SSH SZ RP, Warszawa, marzec 2023.
• Wytyczne SSH SZ RP w sprawie wprowadzenia ostrzeżeń lotniczych obszarowych w formie graficznej do planowania i realizacji zabezpieczenia meteorologicznego zadań lotniczych, SSH SZ RP, Warszawa, grudzień 2022.
• Załącznik 3 do Konwencji ICAO „Służba meteorologiczna dla międzynarodowej żeglugi powietrznej”, wyd. 20, lipiec 2018.
• Źródła internetowe:
• https://www.ipcc.ch/.
• http://regiony-projekt.gozych.edu.pl/.