Zmiany w strukturze przestrzennej systemu przyrodniczego zmeliorowanych łąk w dolinie Wkry

• Autorzy: Sztyber J. , Pawłat H.

Warianty tytułu

EN

The changes in the spatial structure of the reclaimed meadows environmental system in the Wkra River valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono analizę zmian w strukturze typów użytków gruntowych, kategorii uwilgotnienia gleb, typów i podtypów gleb i typów siedliskowych systemu przyrodniczego zmeliorowanych łąk w dolinie Wkry na odcinku Bieżuń-Poniatowo. Została ona wykonana na podstawie przeprowadzonych badań porównawczych w dwóch okresach: 3 lata po melioracji i zagospodarowaniu (1971 r.) oraz po następnych 30 latach użytkowania łąkowego (2001 r.). Badania wykazały, że głównym czynnikiem determinującym zmiany w środowisku przyrodniczym łąk w latach 1971-2001 była malejąca z upływem czasu sprawność istniejącego systemu melioracyjnego. W okresie 30 lat rolniczego użytkowania zmeliorowanego obiektu zmiany wystąpiły: w kategoriach uwilgotnienia gleb łąkowych na 53% powierzchni ogólnej, w podtypach gleb na 32% powierzchni, w podtypach siedlisk łąkowych na 50%. Istniejące kierunki zmian w analizowanych wskaźnikach struktury przestrzennej na około 50% ogólnej powierzchni obiektu ograniczają potencjalne możliwości produkcyjne łąk i aktywizację gospodarczą rolników. Przyczyniają się one także do degradacji istniejących zasobów przyrodniczych, a w niektórych częściach obiektu ograniczają ten proces, bądź stymulują wtórne zabagnienie.

EN

The paper analyses changes in the structure of land use types, moisture category, soil types and subtypes and meadow types of reclaimed meadows environmental system in the Wkra River valley (part Bieżuń-Poniatowo) in two periods - after reclamation (1971) and recently (2001). The main reason of changes in the meadows natural environment has been decreased effi ciency of melioration system. The changes were observed in the moisture category (53% area), in the soil subtypes (32% area) and in the meadow types (50% area) during 30-years agricultural use. Directions of durability index changes decrease the meadows agricultural value and farmers activity on the 50% of area, degrade the meadows natural value and make meadows reswamped.

Słowa kluczowe

PL

zmiany struktury przestrzennej; łąki zmeliorowane; dolina rzeki Wkry

EN

changes in spatial structure; reclaimed meadows; Wkra River valley

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 17, No. 4
• Strony: 76--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Sztyber J.

• Ministry of Environment Department of Environmental Impact Assessment ul.Wawelska 52/54 02-922 Warsaw Poland

autor

Pawłat H.

• Warsaw Agricuktural University - SGGW ul. Nowoursynowska 166 02-787 Warsaw Poland

Bibliografia

• GRZYB S., PROŃCZUK J. 1994: Podział i waloryzacja siedlisk łąkowych oraz ocena ich potencjału produkcyjnego. W: Kierunki rozwoju łąkarstwa na tle aktualnego poziomu wiedzy w najważniejszych jego działach. Ogólnopolska Konferencja Łąkarstwa. Wydawnictwo SGGW, Warszawa: 51-63.
• HOPFER A., URBAN M. 1984: Geodezyjne urządzanie terenów rolnych. PWN, Warszawa.
• JAWOROWSKI P., SOBKÓW Cz., CIEŚLIŃSKI Z., BAGDZIŃSKI St. L. 1993: Badanie efektywności melioracji rolnych - studium na przykładzie woj. włocławskiego. Rozprawy. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
• KRZYWICKA-BLUM E. 1996: Modelowanie kartograficzne zmian w środowisku przyrodniczym. W: Masyw Śnieżnika - zmiany w środowisku przyrodniczym. PAE, Warszawa.
• KUŹNICKI F., BIAŁOUSZ S., KONECKA-BETLEY K., KOWALKOWSKI A., MARCINEK J., PRUSINKIEWICZ Z. 1989: Systematyka gleb Polski. Roczniki Gleboznawcze XL, 3/4.
• ŁOŚ M.J. 2005: Melioracje rolne w procesie transformacji. Wiad. Mel. i Łąk. XLVIII, 3: 113-118.
• OKRUSZKO H. 1974: Zasady podziału gleb organicznych. Wiad. IMUZ XII, 1: 19-38.
• PAWŁAT H., NAZARUK M. 1971: Ocena inwestycji melioracyjnej na obiekcie Wkra III (wycinek Bieżuń-Poniatowo) i jej wpływ na efekty gospodarcze zainteresowanych użytkowników. Maszynopis. SGGW, Warszawa.
• PROŃCZUK J. 1962: Podział łąk i wydzielenie typów florystycznych na zasadach typologicznych. Rocz. Nauk. Rol. F, 75, 2: 233-260.
• PROŃCZUK J. 1970: Stan melioracji użytków zielonych w świetle ekspertyz. Zesz. Nauk. SGGW, Mel. 10: 137-142.
• STRZEMSKI M., GINTA J., WITEK T. 1973: Przydatność rolnicza gleb Polski. PWRiL, Warszawa.
• SZTYBER J. 2006: Analiza zmian środowiska przyrodniczo-rolniczego zmeliorowanych łąk w dolinie Wkry w aspekcie zrównoważenia rozwoju. Praca doktorska. SGGW, Warszawa.
• TRAMPLER T., SMYKAŁA J., BOSIAK A. i in. 1981: Instrukcja urządzania lasu. Prace glebowo-siedliskowe. T. 3. PWRiL, Warszawa.
• ZAWADZKI W. 1993: Efekty melioracji użytków zielonych w Polsce - synteza ocen z lat 1958-1988. Instytut Ekonomiki Rolnej i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).