System badań fonoskopijnych w lotnictwie

• Autorzy: Michalak S. , Malanowicz A. , Prusik T.

Warianty tytułu

EN

Phonoscopic examination system in aviation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Referat poświęcony jest znaczeniu badań zapisów dźwiękowych utrwalanych przez lotnicze rejestratory rozmów - naziemne i pokładowe - dla bezpieczeństwa lotów. Poruszona w nim została problematyka wpływu czynnika ludzkiego na zainicjowanie i rozwój sytuacji krytycznych w locie, jak również możliwości ekstrahowania symptomów diagnostycznych z przedmiotowych nagrań. W tym kontekście zaprezentowano fonoskopię, jako dziedzinę kryminalistyki, której przedmiotem interdyscyplinarnych i wieloaspektowych analiz są nagrania dźwiękowe, w głównej mierze zawierające cechy związane z mówcą, choć także dotyczące technicznych aspektów rejestracji zapisów audio. Zarysowano również obszar takich analiz nagrań lotniczych, który do pełnego opracowania wymaga poszerzenia zespołu badawczego o innych specjalistów - głównie psychologów doświadczonych w pracy z personelem lotniczym. Zwięzła charakterystyka zakresu badań fonoskopijnych oraz fonoskopijno-psychologicznych, przedstawia tę dziedzinę jako narzędzie – nowoczesne i dotąd nie doś ć doceniane w szerokim spektrum działań skierowanych na podniesienie poziomu bezpieczeństwa lotów. W konkluzji referatu krótko przedstawione są założenia programowe tworzonego właśnie w Zakładzie Awioniki Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie, Laboratorium Fonoskopii Lotniczej, jako zalążka wyspecjalizowanego ośrodka kompleksowych badań nagrań lotniczych oraz centrum profilowanych w tym kierunku badań naukowych.

EN

This paper explains the importance of examining - for flight safety - the audio track created by voice recorders, both ground and flight. It talks about the impact of the human factor on initiation and development of critical situations in air, as well as possibility of extracting diagnostic symptoms from subject records. In this context phonoscopy is presented as a branche of forensic that uses the audio records as a subject of interdisciplinary, multiaspect analysis focusing on traits of the speaker but also regarding the technical aspects of creating an audio record. The paper also talks about flight record analysis that involves other specialists – namely psychologists who have experience with flight personnel. The short characteristic of this range of forensic and psychological examination portrays this field as a modern tool that is often underestimated in the wide spectrum of activities focused on improving flight safety. The conclusions describe shortly the programme foundations of newly created Laboratory of Flight Phonoscopy in Avionic Department of the Air Force Institute of Technology in Warsaw, as the origin of the specialised center of complex examination and study of the flight records.

Słowa kluczowe

PL

fonoskopia; bezpieczeństwo lotu; pokładowe rejestratory dźwięku; fonetyczno-lingwistyczne badania mowy; psycho-lingwistyczne badania mowy

EN

phonoscopy; flight safety; flight voice recorder; phonetic-linguistic speech examinations; psycho-linguistic speech examinations

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport
• Rocznik: 2013
• Tom: z. 92
• Strony: 115--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Michalak S.

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie

autor

Malanowicz A.

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie

autor

Prusik T.

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie

Bibliografia

• 1. Gutekunst W.: Kryminalistyka, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa, 1965.
• 2. Hanausek T.: Kryminalistyka. Zarys wykładu., wyd. Wolters Kluwer Polska, 2009.
• 3. Hołyst B.: Kryminalistyka, wyd. LexisNexis, 2010.
• 4. Horoszowski P.: Kryminalistyka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1955.
• 5. Kędzierska G., Kędzierski W.: Kryminalistyka, wyd. WSPol Szczytno, 2011.
• 6. Kołecki H.: Kryminalistyka i nauki penalne wobec przestępczości, Wydawnictwo Poznańskie, 2008.
• 7. Malanowicz A.: Wnioskowanie o osobie sprawcy i okolicznościach popełnienia przestępstwa na podstawie analizy nagrań z konferencji: „Obraz zbrodni portretem sprawcy” Zielona Góra-Drzonków 24-26 maja 2006, wydanie elektroniczne wydawnictwa Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, Kraków 2006.
• 8. Malanowicz A., Koźmiński L.: Fonoskopia Zakład Kryminalistyki Szkoły Policji w Pile, Wydawnictwo SP Piła, 2009.
• 9. Malanowicz A., Kowalczyk A., Šalna B.: Pakiet programowy SIVE, jako narzędzie wspomagające kryminalistyczne badania fonoskopijne z perspektywy praktyki eksperckiej - cz. I., Problemy Kryminalistyki nr 261, Wydawnictwo CLK KGP Warszawa, 2008.
• 10. Malanowicz A., Kowalczyk A., Šalna B.: Pakiet programowy SIVE, jako narzędzie wspomagające kryminalistyczne badania fonoskopijne z perspektywy praktyki eksperckiej - cz. II., Problemy Kryminalistyki nr 284, Wydawnictwo CLK KGP Warszawa, 2010.
• 11. Malanowicz A., Prusik T.: Laboratorium Fonoskopii Lotniczej. Journal of KONBiN 1(17) 2011, pp. 205-212.