Granitowe otoczaki w architekturze Podtatrza

• Autorzy: Miraj Krzysztof , Plesiński Karol

Warianty tytułu

EN

Granite pebbles in architecture of the Podtatrze region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the second half of the 20^th century in the Podtatrze region, which includes four ethnographic regions: the Podhale, Orava, Spisz and Pieniny, a fashion developed for the use of granite pebbles in regional construction. In this paper, the authors describe the origins of these pebbles, characterize them as a building material and present their use in local construction.

Słowa kluczowe

PL

granit; kamyki; Podhale; Podtatrze; budowa; skała w architekturze

EN

granite; pebbles; Podhale; Podtatrze; construction; rock in architecture

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 71, nr 1
• Strony: 36--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Miraj Krzysztof

• Instytut Techniczny, Podhalańska Państwowa Uczelnia Zawodowa w Nowym Targu, ul. Kokoszków 71, 34–400 Nowy Targ

• https://orcid.org/0000-0001-7310-4511

autor

Plesiński Karol

• Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołątaja w Krakowie, al. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków

• https://orcid.org/0000-0003-2157-2502

Bibliografia

• 1. BIRKENMAJER K. 1954 - Sprawozdanie z badań geologicznych przeprowadzonych nad neogenem na Podhalu w latach 1949-1951. [W:] Sokołowski S. (red.), Z badań geologicznych wykonanych w Tatrach, Pieninach i na Podhalu. Biul. Inst. Geol., 86: 59-79.
• 2. DĄBKOWSKI L. 1972 - O przydatności niektórych wzorów empirycznych do określania intensywności wleczenia. Pr. Państw. Inst. Hydrologiczno-Meteorologicznego, 106: 47-63.
• 3. KONDRACKI J. 2001 - Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• 4. KRZEMIEŃ K., GORCZYCA E. 2021 - Typy koryt rzek karpackich i ich współczesne modelowanie. [W:] Gorczyca E., Radecki-Pawlik A., Krzemień K. (red.), Procesy fluwialne a utrzymanie rzek i potoków górskich. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Kraków: 33-54.
• 5. KUKULAK J. 1997 - Środowisko przyrodnicze. [W:] Kiryk F. (red.), Czarny Dunajec i okolice. Wyd. i Drukarnia Secesja, Kraków: 13-56.
• 6. LE GOFF J. 2000 - Kultura średniowiecznej Europy. Wyd. Volumen, Gdańsk.
• 7. MALARZ R. 2002 - Powodziowa transformacja gruboklastycznych aluwiów w żwirodennych rzekach Zachodnich Karpat fliszowych (na przykładzie Soły i Skawy). Pr. Monogr. - Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, 335.
• 8. MIGOŃ P. 2008 - Geomorfologia. PWN, Warszawa.
• 9. MIRAJ K. 2022a - Bachledówka - podhalańskie wzgórze z klasztorem Paulinów, niezwykłą historią i góralską architekturą. Na Szlaku, 191 (387): 15-18.
• 10. MIRAJ K. 2022b - Ołtarz papieski ze skoczni narciarskiej na Wielkiej Krokwi. Na Szlaku, 188 (384): 19-21.
• 11. MIRAJ K., PLESIŃSKI K., RADECKI-PAWLIK A. 2019 - Fluvial forms and processes in natural and engineered riverbeds: geotouristic potential of mountain river valleys (geofluviotourism) - examples of Zubrzyca, Syhlec and Lipnica Streams in the Polish Orava (Danube Basin). Acta Scient. Polon.: Formatio Circumiectus, 18 (4): 71-85.
• 12. MIRAJ K., PLESIŃSKI K., RADECKI-PAWLIK A. 2022 - Możliwości edukacji hydrologicznej i geologicznej oraz rozwoju geoturystyki nad orawskimi potokami Zubrzyca i Syhlec. Rocz. Orawski, 11: 73-96.
• 13. MLYNÄRCIKOVA D., RAJWA A. 2000 – Rzeźba terenu. [W:] SkupieńW. (red.), Tatry i Podhale, Monografia dla szkół. Urząd Miasta Zakopane, Zakopane-Poprad: 61-71.
• 14. NITA J., PLIT J., NITA M. 2018 - Surowce skalne jako materiał budowlany - analiza zachowanych wyróżników regionalnych. Pr. Komisji Krajobrazu Kulturowego, 40 (2): 107-129.
• 15. OBWIESZCZENIE 2022a - Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 23 marca 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie przyrody. Dz. U. 2022 poz. 916 z późn. zm.
• 16. OBWIESZCZENIE 2022b - Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 1 grudnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy Prawo wodne. Dz. U. 2022 poz. 2625 z późn. zm.
• 17. OSZCZYPKO N. 1995 - Budowa geologiczna. [W:] Warszyńska J. (red.), Karpaty Polskie - Przyroda, człowiek i jego działalność. Uniwersytet Jagielloński: 15-22.
• 18. RADECKI-PAWLIK A. 2014 - Hydromorfologia rzek i potoków górskich. Działy wybrane. Wydanie 2 poprawione i uzupełnione. Wyd. Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
• 19. RADECKI-PAWLIK A., MIRAJ K., PLESIŃSKI K. 2022 - Negatywne skutki poboru żwiru i otoczaków z dna potoków górskich. Rocz. Orawski, 11: 97-108.
• 20. SZLAGA F. 2011 - Popatrz w serce miasta. Nowy Targ wczoraj i dziś. Zakład Poligraficzny MK, Nowy Targ.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2024)