Sztuka w Wiedniu. Praktyki kultury w przestrzeniach porzuconych i niestandardowych

• Autorzy: Petelenz Anna , Araszkiewicz Franciszek

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.21.029.15128

Warianty tytułu

EN

Art in Vienna. Practices of culture in abandoned and atypical spaces

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Wiedeń to miasto słynące ze sztuki, dobrego transportu i uważnych praktyk rozrostu środowiska mieszkaniowego. W Wiedniu, zanim rozpocznie się budowa osiedla na obrzeżach miasta – na przyszłych mieszkańców czeka linia metra, a w budżetach nowych dzielnic przewidziane są fundusze na ośrodek kulturalny, którego obecność jest równie niezbędna jak urzędów pocztowych, sklepów spożywczych i placówek opiekuńczych. Miasto, aktywnie działające na rzecz zmniejszenia emisji CO2, stara się też o odświeżenie wizerunku w obszarze sztuki. Bo Wiedeń to nie tylko Klimt i Mozart, ale i sztuka współczesna w dziesiątkach artystycznych pracowni, art space‘ów i festiwali. Te ostatnie to wydarzenia często realizowane w swoistych post-przestrzeniach, miejscach, które utraciły swoją pierwotną funkcjonalność. Sztuka pełni w ich przypadku rolę aktywizującą i poprawiającą wizerunek danego obszaru miasta, często mając wpływ na otaczające środowisko mieszkaniowe. Autorzy poddają analizie wybrane przykłady festiwali sztuki realizowanych w przestrzeniach nieużywanych.

EN

Vienna is a city famous for its art, great public transport and careful practices concerning growing housing environment. It is the capital of Austria that has been at the top of the quality of life rankings for years. In Vienna, before building new estates on the outskirts, a metro line is already waiting for its users (U2 - Seestadt, U1 – Oberlaa) and the budget for new district includes specific funds for a cultural center. The presence of which is as necessary as post offices, grocery stores and care facilities. The city, actively working to reduce CO2 emissions, is also trying to refresh its image in the field of art. Because Vienna is not only Klimt and Mozart, but most of all contemporary art presented in dozens of artistic studios, art spaces and festivals that also impact local housing environment. The authors analyze selected examples of art festivals created in abandoned spaces.

Słowa kluczowe

PL

Wiedeń; sztuka; architektura; rozwój zrównoważony; lokalność

EN

Vienna; art; architecture; sustainability; local

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 37
• Strony: 37--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., fot.

Twórcy

autor

Petelenz Anna

• Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ
• Fundacja: AP KunstArt Fund

• https://orcid.org/0000-0002-6965-7567

autor

Araszkiewicz Franciszek

• Wydział Twórczości, Interpretacji I Edukacji Muzycznej Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0002-5944-9326

Bibliografia

• [1] Giecewicz, J., Konserwatywna awangarda. Wiedeńska polityka mieszkaniowa 1920-2005, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008.
• [2] Reinwald, F., Ring, Z., et. al., Green Resilient City - A framework to integrate the Green and Open Space Factor and climate simulations into everyday planning to support a green and climate-sensitive landscape and urban development [w:] IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 323 (2019) 012082, doi:10.1088/1755-1315/323/1/012082 https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/323/1/012082/pdf (dostęp: 1.12.2021).
• [3] Labus, A., Środowisko mieszkaniowe wrażliwe na płeć ma przykładzie Wiednia [w:] Badania interdyscyplinarne w architekturze: BIWA 1 : Monografia konferencyjna [Dokument elektroniczny], red. A. Szewczenko, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2015, 147-157.
• [4] Fernandez-Anez, V., Miguel Fernández-Güell, J., Giffinger, R., Smart City implementation and discourses: An integrated conceptual model. The case of Vienna [w:] Cities 78, 2018, 4-16, https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.12.004.
• [5] Petelenz, M., Ekologiczne nawierzchnie i zieleń w zrównoważonym środowisku miejskim [w:] Rolnictwo miejskie oraz ekologiczna i zielona architektura w miastach europejskich ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań wiedeńskich, Drożdż-Szczybura, M., Petelenz, M., Korzeniowska, A., Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2018, 35-61.
• [6] Khomenko, S., Nieuwenhuijsen, M., et. al, Is a liveable city a healthy city? Health impacts of urban and transport planning in Vienna, Austria [w:] Environmental Research 2020, 183, https://doi.org/10.1016/j.envres.2020.109238 (dostęp: 28.11.2021).
• [7] Ring, Z., Damyanovic, D., Reinwald, F., Green and open space factor Vienna: A steering and evaluation tool for urban green infrastructure [w:] Urban Forestry & Urban Greening 2021, 62, https://doi.org/10.1016/j.ufug.2021.127131 (dostęp: 28.11.2021).
• [8] Giecewicz, J., Miejska polityka mieszkaniowa – tereny dostępne warunkiem realizacji programów mieszkań dostępnych – nowelizacja ustawowa w Wiedniu [w:] Housing Environment, 30/2020 ARCHITEKTURA XXI WIEKU / THE ARCHITECTURE OF THE 21st CENTURY DOI: 10.4467/25438700SM.20.005.12208 , 47-52.
• [9] Gyurkovich, M., Współczesne muzea w strukturze miasta, Wydawnictwo PK, Kraków 2007.
• [10] Petelenz, A., Re-wolucje klasyki, austriart.pl 2018, data publikacji 30.06.2018, http://www.austriart.pl/2018/06/re-wolucje-klasyki/ (dostęp: 3.12.2021).
• [11] Petelenz, A., System sztuki. Wiedeń, ownetic.pl 2018, data publikacji 15.06.2018, https://ownetic.com/magazyn/2018/system-sztuki-wieden-anna-petelenz (dostęp: 3.12.2021).
• [12] Petelenz, A., Jak otworzyć puszkę Pandory? O tym, że świat sztuki może być bardziej dostępny i dlaczego to ważne, Popmoderna 2018, data publikacji: 10.12.2018, (dostęp: 3.12.2021).
• [13] Owerczuk, A., Zmiana funkcji a zachowanie obiektów architektury [w:] Zeszyty Naukowe 2015 (42), s. 32-36.
• [14] Ghirardo, D., Architektura po modernizmie, , Wydawnictwo VIA, Toruń, Wrocław 1999.
• [15] Zebracki, M., Regenerating a coastal town through art: Dismaland and the (l)imitations of antagonistic art practice in the city [w:] Cities 77, 2018, s. 21-32, https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.04.015.
• [16] Włoch-Szymla, A., Kształtowanie się przestrzeni publicznej w miejskim środowisku zamieszkania – Wiedeń [w:] Czasopismo Techniczne 2010, 6, 3A, s. 301-309.
• Źródła internetowe
• [1] https://mobilityexchange.mercer.com/Insights/quality-of-living-rankings [data dostępu: 20.11.2021.]
• [2] https://www.wien.gv.at/stadtentwicklung/studien/pdf/b008552.pdf [data dostępu: 20.11.2021.]
• [3] https://www.enf.ch/dokumentierte-projekte/421-191-nordwestbahnhof-wien/ [data dostępu: 20.11.2021.]
• [4] https://www.derstandard.at/story/2000126776187/das-leiner-haus-der-schandfleck-an-der-mariahilfer-strasse [data dostępu: 3.12.2021.]
• [5] https://www.artrabbit.com/events/sonic-territories-2021-soundparcours-and-daytime-program [data dostępu: 20.11.2021.]
• [6] https://www.sonic-territories.at/ [data dostępu: 20.11.2021.]
• [7] https://www.viennaartweek.at/en/losing-control/ [data dostępu: 20.11.2021.]
• [8] https://parallelvienna.com/ [data dostępu: 20.11.2021.]
• [9] https://www.wien.gv.at/stadtentwicklung/projekte/aspern-seestadt/planungsprozess/masterplan.html [data dostępu: 20.11.2021.]