Losy historycznych kompozycji ogrodowych włączanych w granice miasta Poznania na przykładzie zespołu pałacowo-parkowego w Naramowicach

• Autorzy: Walerzak M. T. , Urbański P. , Krzyżaniak M. , Świerk D.

Warianty tytułu

EN

The destinyl of a historica garden’s compositions within Poznań based on the palace-garden complex in Naramowice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zespół pałacowo-parkowy w Naramowicach znajduje się obecnie w granicach północnej części Poznania. Po I wojnie światowej majątek przeszedł na własność skarbu państwa. Obiekt włączono w obręb Poznania, a dobrze utrzymany park stał się częścią systemu zieleni miejskiej, podobnie jak wiele innych obiektów, takich jak: Sołacz, Marcelin czy Morasko, które również w tamtym czasie były stopniowo przyłączane do miasta. W drugiej połowie XX w. Naramowice zaczęły się destrukcyjnie zmieniać. W latach 60. i 70. XX w. przebudowano klasycystyczny pałac, niszcząc jego walory zabytkowe. Na terenie historycznego parku wśród starodrzewu wybudowano bloki mieszkalne. Obecnie założenie już nie przypomina dawnego historycznego układu. Pałac wygląda jak barak, a park stał się otoczeniem dla współczesnego osiedla mieszkaniowego. Tylko stare lipy, graby i potężne cisy są jedynymi niemymi świadkami dawnej świetności tego miejsca. Rosnąc między blokami, nadają im tajemniczego, choć kontrowersyjnego uroku. Analiza kompozycji przestrzennej i powiązań widokowych tego obiektu pozwala określić nieistniejące już relacje kompozycyjne, łączące naramowicki pałac z Poznaniem. Sporządzone wirtualne modele 3D obiektu pozwalają natomiast odtworzyć nieistniejącą już kompozycję, przywracając historii ten nieduży podmiejski, a później miejski park przypałacowy.

EN

The nineteenth-century palace-garden complex in Naramowice is currently placed within northern part of Poznań. After the First World War the estate fell into the exchequer ownership. The object was joined into Poznań and well-kept park became the part of an urban greenery system. Just as many other objects – for instance: Sołacz, Marcelin or Morasko. These objects were also gradually joined into the city at that time. In the middle of a 20^th Century Naramowice started changing destructively. In the sixties and seventies the palace was rebuilt which caused the tremendous destruction of its antique valuables. On the historic park ground – among the old trees – the blocks of flats were built. At present the assumption does not recall the historical arrangement anymore at all. It looks like a cabin, the greenery became the casula part of a housing estate. Just the old lime trees, hornbeams and giant yews are the only mute witnesses of this place historic magnificence. Growing among the blocks of flats they give to this area a quite mysterious as also a controversial value. The analysis of the composition and view connections of this object allows to specify no longer existing compositional relations between Naramowice Palace and Poznań. The 3D models of the object which were created allows to reconstruct the no longer existing composition also to bring this palace-park back to a virtual life.

Słowa kluczowe

PL

Naramowice; park krajobrazowy; obiekt historyczny; analiza powiązań widokowych

EN

Naramowice; landscape park; historical object; analysis of the composition and view connections

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 6-A
• Strony: 119--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., il.

Twórcy

autor

Walerzak M. T.

• Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Urbański P.

• Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Krzyżaniak M.

• Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Świerk D.

• Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• GOSZCZYŃSKA J., Majątki Wielkopolskie, t. VIII: Miasto Poznań, Szreniawa 2004.
• SAS-LITYŃSKI S., Złota księga ziemiaństwa polskiego. Wielkopolska, Poznań 1929.
• WALERZAK M., Powiązania widokowe jako jedno z kryteriów genius loci w ogrodach historycznych, „Czasopismo Techniczne” 5-A/2010.