Cmentarze – estetyka przestrzeni sacrum w kontekście współczesnych rozwiązań projektowych

• Autorzy: Pleskaczyńska K.

Warianty tytułu

EN

Cemeteries. The aesthetics of the sacred in the context of contemporary design solutions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cmentarze są istotną częścią przestrzeni publicznej każdego miasta. O jej wyjątkowości stanowi niezwykłe połączenie przeciwieństw, takich jak utylitaryzm i duchowość, estetyka i ekonomia, wspólność i indywidualizm, przeszłość i przyszłość. Podobnie jak wszystko wokół nas, zmieniają się również i cmentarze, choć zapewne w innym tempie, zależnym od otwartości ludzi na zmiany w tym obszarze. A jest to strefa mocno związana z religijnością i tradycją, w których, jak wiadomo, zmiany zachodzą niezwykle powoli. Projektanci cmentarzy stają przed szczególnymi wyzwaniami – zajmują się wszak przestrzenią o szczególnym znaczeniu, która powinna zachować określony nastrój, stanowić miejsce kontemplacji, zadumy, wyrażać szacunek dla pochowanych tam zmarłych oraz dla odwiedzających ich najbliższych. Niniejszy artykuł jest próbą prześledzenia zmian w architekturze przestrzeni współczesnych nekropolii i znalezienia odpowiedzi na kilka istotnych pytań: czy nowe koncepcje i wizje miejsc wiecznego spoczynku wciąż noszą cechy przestrzeni sacrum? Czy w tym konkretnym obszarze istnieje jakakolwiek szansa na postęp, rozwój i zmiany? Czy dziedzictwo tradycji i religii ogranicza pole kreacji? Jak przyjmowane są wszelkie nowe koncepcje, w tym innowacyjne możliwości pochówków? Tekst wykaże, jak istotna jest integracja różnych, często odległych dziedzin, takich jak estetyka, ekonomia, dziedzictwo kulturowe, etyka, ekologia – dla skomponowania przestrzeni spełniającej wymagania tychże obszarów, a przede wszystkim będącej sferą sacrum, czego wciąż, i w różnych kręgach kulturowych, oczekuje się od cmentarzy.

EN

Cemeteries are an important element of every city. The uniqueness of this particular space is based on a connection of some of the features and properties often standing against each other in opposition, such as utilities and spirituality, aesthetics and economics, generality and individualism, past and future. We expect the cemeteries should fulfill the role of space worthy of burying our loved ones. We would like to be sure that nothing would disturb the silence and contemplation mood, and in the visual sphere, that nothing would bring down the special atmosphere of the sacred place. But like everything around, cemeteries are changing too. Their designers are facing new challenges. Customs, traditions and the mentality of societies are evolving and changing to varying degrees. This article is an attempt of tracking the changes of contemporary cemeteries. Will the new concepts and visions of eternal rest still bear the features of the sacred? Whether in this particular area, there is any chance of “progress”, development and changes? Does the legacy of tradition and religion reduce creative field, new concepts of composition, innovative possibilities of burials, new technological capabilities? The Author is going to show how important is the integration of different, often remote areas such as aesthetics, economics, cultural heritage, ethics, ecology, to compose a space that meets the requirements of all these areas, and above all, which is the space of the sacred, which is still, and in different cultures, expected from cemeteries.

Słowa kluczowe

PL

cmentarz; architektura cmentarna; sacrum

EN

modern architecture; contemporary cemetery; sacrum

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 8, no. 3
• Strony: 151--161
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., il.

Twórcy

autor

Pleskaczyńska K.

• Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Wydział Architektury Wnętrz i Scenografii, Al. Marcinkowskiego 29, 60-967 Poznań

Bibliografia

• 1. Barcode expands the choice of possibilities at De Nieuwe Ooster [online] http://www.karresenbrands. nl/project/urn-garden-de-nieuwe-ooster
• 2. Bloomberg on Mechanical Tomb Operator Nichiryoku [online] http://www.mutantfrog.com/2009/12/05/ bloomberg-on-mechanical-tomb-operatornichiryoku/
• 3. Boyette Ch. (2014), Saving Space in Israel with Cemeteries in the Sky [online] http://edition.cnn. com/2014/10/22/world/israel-sky-cemeteries/
• 4. Heller A., Israel Raises the Dead with Skyward Cemetery, “The Times of Israel” [online] http:// www.timesofisrael.com/israel-raises-the-dead-withskyward-cemetery/
• 5. Langedijk Cemetery [online] http://www.landezine. com/index.php/2011/01/langedijk-cemetery-bykarres-en-brands-landscape-architecture/
• 6. List pasterski Episkopatu Polski o szacunku dla ciała zmarłego i obrzędach pogrzebu (w przypadku kremacji), Zebranie Plenarne Konferencji Episkopatu Polski w Przemyślu, w dniach 14-16 października 2011 r. [online] http://episkopat.pl/list-pasterskiepiskopatu-polski-o-szacunku-dla-ciala-zmarlego-iobrzedach-pogrzebu-w-przypadku-kremacji/
• 7. Nirvana Memorial Garden [online] http://www. nirvanacolumbarium.com/
• 8. Pavillion Cemetery Heidehof. Multifunctional meeting space on cemetery [online] http://www.morikokira.nl/ en/projects/pavillion-cemetery-heidehof/
• 9. Pleskaczyńska K. (2015), Kreowanie przestrzeni umarłych. Dziedzictwo kultury, wyzwania przyszłości, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Poznań.
• 10. Pressed for Space, Israel Building Cemetery Towers, „Haaretz” [online] http://www.haaretz.com/jewish/ news/1.621256
• 11. When You Meet these Cemeteries in Japan You Will be Impressed [online] http://www.noisygeek. com/2016/05/meet-cemeteries-japan-willimpressed/

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).