Zachwaszczenie zbóż jarych uprawianych w siewie czystym i z wsiewką seradeli (Ornithopus sativus l.) w warunkach gospodarstwa ekologicznego

• Autorzy: Staniak M. , Bojarszczuk J. , Księżak J.

Warianty tytułu

EN

Weed infestation of spring cereals cultivated in pure sowing and undersown with serradella (Ornithopus sativus l.) in organic farm

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena stopnia zachwaszczenia jęczmienia jarego (Hordeum L.) i owsa jarego (Avena L.) uprawianych w siewie czystym i z wsiewką seradeli (Ornithopus sativus L.), w ekologicznym systemie gospodarowania. Badania przeprowadzono w gospodarstwie ekologicznym rolnika indywidualnego w Taraskowie (województwo podlaskie), w latach 2011 i 2012. W doświadczeniu jednoczynnikowym uwzględniono rodzaj uprawy: owies jary w siewie czystym, owies jary z wsiewką seradeli, jęczmień jary w siewie czystym i jęczmień jary z wsiewką seradeli. Przeprowadzono jakościowo-ilościowe analizy zachwaszczenia oraz ocenę zbiorowisk chwastów na podstawie wskaźników ekologicznych indeksu różnorodności Shannona H’ oraz indeksu dominacji Simpsona SI. Badania wykazały, że największą liczbą gatunków, liczebnością oraz masą chwastów charakteryzowały się czyste zasiewy owsa i jęczmienia jarego, natomiast wsiewka seradeli skutecznie ograniczała zachwaszczenie, przy czym w roku o mniej korzystnych warunkach wilgotnościowych (pod względem ilości i rozkładu opadów), bardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka seradeli z owsem, natomiast w roku korzystniejszym – z jęczmieniem. Ocena zasiewów na podstawie wskaźników ekologicznych Shannona i Simpsona wykazała, że – niezależnie od warunków pogodowych – najbardziej konkurencyjna w stosunku do chwastów była mieszanka seradeli z owsem, najmniej zaś – czysty zasiew jęczmienia jarego.

EN

The aim of this study was to estimate weed infestation of spring barley and oats grown in pure sowing and with undersown crop of serradella in organic farming system. The study was carried out in the organic farm of individual farmer in Taraskowo (Podlaskie Voivodeship) in 2011 and 2012. The factor of the experiment was the method of crop cultivation: oats in pure sowing, oats with undersown crop of serradella, spring barley in pure sowing and barley with undersown crop of serradella. The qualitative and quantitative analyses of weed infestation were done. The weed communities were compared using Shannon diversity index H’ and Simpson dominance index SI. The study showed that species diversity, number of weeds and weight of weeds were the greatest in pure sowing of oats and barley, and undersown crop of serradella effectively limited weed infestation. In the year with less favorable moisture conditions (2011), the oats-serradella mixture was characterized by the smallest weed flora but in the year of more favorable amount and distribution of rainfall (2012), the barley-serradella mixture was the least weedy. Shannon diversity index and Simpson dominance index showed that, regardless of weather conditions, the most competitive against weeds was oatsserradella mixture, and the least – spring barley in pure sowing.

Słowa kluczowe

PL

gospodarstwo ekologiczne; jęczmień jary; owies; seradela; wsiewka; zachwaszczenie

EN

oat; organic farm; serradella; spring barley; undersown crop; weed infestation

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 13, z. 2
• Strony: 121--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., wykr.

Twórcy

autor

Staniak M.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB, Zakład Uprawy Roślin Pastewnych, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy; tel. [phone] w. 351

autor

Bojarszczuk J.

autor

Księżak J.

Bibliografia

• 1. ANDRZEJEWSKA J. 1999. Międzyplony w zmianowaniach zbożowych. Postępy Nauk Rolniczych. Nr 1 (277) s. 19–31.
• 2. BARANKIEWICZ A., MISIEWICZ J. 2000. Specyfika zachwaszczenia zbóż w gospodarstwach ekologicznych na wybranych przykładach z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Pamiętnik Puławski. Z. 122 s. 77–82.
• 3. FELEDYN-SZEWCZYK B. 2011. Zachwaszczenie odmian pszenicy jarej uprawianej w ekologicznym systemie produkcji. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 56(3) s. 71–76.
• 4. HAUGGAARD-NIELSEN H., AMBUS P., BELLOSTAS N., BOISEN S., BRISSON N., CORR-HELLOU, CROZAT Y., DAHLMANN C., DIBET A., FRAGSTEIN P., GOODING M., KASYANOVA E., LAUNAY M., MONTI M., PRISTERI A., JENSEN E.S. 2006. Intercropping of pea and barley for increased production, weed control, improved product quality and prevention of nitrogen-looses in European organic farming systems. Bibliotheca of Fragmenta Agronomica. Vol. 11. No 3 s. 53–60.
• 5. HILTBRUNNER J., JEANNERET P., LIEDGENS M., STAMP P., STREIT B. 2007. Response of weed communities to legume living mulches in winter wheat. Journal of Agronomy and Crop Science. Vol. 193 s. 93–102.
• 6. HRUSZKA M. 2006. Wpływ sposobu regulacji zachwaszczenia na plonowanie i wartość paszową nasion bobiku. Pamiętnik Puławski. Z.142 s. 137–145.
• 7. IMGW-PIB 2011, 2012. Biuletyn Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Warszawa.
• 8. JASKULSKI D. 2004. Wpływ wsiewek międzyplonu na produkcyjność ogniwa jęczmień jary – pszenica ozima. Acta Scientiarum Polonorum. Ser. Agricultura. Nr 3. Z. 2 s. 143–150.
• 9. JĘDRUSZCZAK M., DĄBEK-GAD M., OWCZARCZUK A. 2006. Chwasty zbóż w gospodarstwie ekologicznym oraz ich ograniczanie za pomocą wsiewek międzyplonowych i mieszanki zbożowostrączkowej. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin. Vol. 46(2) s. 145–148.
• 10. KAPELUSZNY J., HALINIARZ M. 2000. Zachwaszczenie zbóż uprawianych w gospodarstwach ekologicznych na Lubelszczyźnie. Pamiętnik Puławski. Z. 122 s. 40–49.
• 11. KURASZKIEWICZ R. 2004. Następczy wpływ wsiewek międzyplonowych na plonowanie jęczmienia jarego na glebie lekkiej. Annales UMCS. Sec. E. Agricultura. Vol. 59 s. 1815–1821.
• 12. MACIEJEWICZ-RYŚ J., PISULEWSKA E., WITKOWICZ R. 1997. Skład i wartość odżywcza białka owsa nagoziarnistego w zależności od gleby i wprowadzenia wsiewki seradeli. Acta Agraria et Silvestria. Ser. Agraria. T. 35 s. 73–83.
• 13. O’DONOVAN J.T., BLACKSHAW R.E., HARKER K. N., CLAYTON G.W., MOYER J.R., DOSDALL L.M., MAURICE D.C., TURKINGTON T.K. 2007. Integrated approaches to managing weeds in springsown crops in western Canada. Crop Protection. Vol. 26 s. 390–398.
• 14. PARYLAK D., KORDAS L., GACEK E. 1999. Ocena zasiewów mieszanych zbóż jarych jako proekologicznej metody ograniczania zachwaszczenia. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Nr 361. Konferencje 22 s. 235–242.
• 15. PŁAZA A., CEGLAREK F. 2008. Wpływ wsiewek na zachwaszczenie jęczmienia jarego. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin. Vol. 48(4) s. 1463–1465.
• 16. SKRZYCZYŃSKA J., RZYMOWSKA Z. 2000. Zachwaszczenie zbóż w gospodarstwach ekologicznych i tradycyjnych Podlasia zachodniego. Pamiętnik Puławski. Z. 122 s. 51–58.
• 17. SOBKOWICZ P., LEJMAN A. 2011. Reakcja jęczmienia jarego oraz wsiewek koniczyny perskiej i seradeli na nawożenie azotem. Fragmenta Agronomica. Vol. 28. No 1 s. 50–61.
• 18. STANIAK M., KSIĘŻAK J. 2010. Zachwaszczenie mieszanek strączkowo-zbożowych uprawianych ekologicznie. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 55(4) s. 121–125.
• 19. STANIAK M., KSIĘŻAK J., BOJARSZCZUK J. 2012. Estimation of productivity and nutritive value of peabarley mixtures in organic farming. Journal of Food, Agriculture and Environment. Vol. 10. No. 2 s. 318–323.
• 20. ŚWIĘCICKI W. 1953. Seradela. PWRiL. Warszawa ss. 88.
• 21. TWORKOWSKI J., SZCZUKOWSKI S. 1994. Uprawa seradeli z owsem. W: Stan i perspektywy uprawy mieszanek zbożowych. Materiały Konferencji Naukowej. Poznań. 2 grudnia 1994 s. 170–174.
• 22. WANIC M., MAJCHRZAK B., WALERYŚ Z. 2006. Wsiewka międzyplonowa a plonowanie i choroby podstawy źdźbła jęczmienia jarego w wybranych stanowiskach. Fragmenta Agronomica. Vol. 23. No 2 s. 149–161.
• 23. ZANIN G., MOSCA G., CATIZONE P. 1992. A profile of the potential flora in maize fields of the Po Valley. Weed Research. Vol. 32 s. 407–418.
• 24. ZIELIŃSKA A., PAPROCKI S., ZIELIŃSKI A. (1974). Plonowanie mieszanek owsa z peluszką i owsa z seradelą na różnych dawkach nawożenia azotowego. Zeszyty Naukowe ART Olsztyn. Nr 9 s. 103–117.