Zmiany rozmieszczenia gniazd tarłowych troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L.) pod wpływem działalności człowieka na przykładzie rzeki Gowienicy

• Autorzy: Brysiewicz A. , Jankowski M. , Tański A. , Krzystolik J.

Warianty tytułu

EN

The reposition of trout (Salmo trutta m. Trutta L.) spawning nests under the influence of human activities, on an example of Gowienica river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki ewidencji gniazd tarłowych troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L.) w sezonie badawczym 2016–2017 w rzece Gowienicy (woj. zachodniopomorskie). Odcinek objęty badaniami obejmował fragment cieku od jego ujścia do Zalewu Szczecińskiego aż do progu piętrzącego znajdującego się w pobliżu miejscowości Łoźnica, przez który ryby nie są w stanie przepłynąć w górę rzeki. Kopce tarłowe ryb szczegółowo opisano, podając ich rozmiary i lokalizację GPS. Wyniki porównano z uzyskanymi w badaniach przeprowadzonych w ubiegłych latach na tym odcinku oraz z obserwacjami przeprowadzonymi na innych ciekach. Wykazano postępujące zmiany jakościowe i ilościowe kopców tarłowych i terenów tarłowych w poszczególnych sezonach w Gowienicy oraz w porównaniu z innymi ciekami. Za najważniejszą przyczynę malejącej liczby tarlisk oraz terenów tarłowych uznano działalność człowieka.

EN

The paper presents results of spawning nests of migratory trout during 2016–2017 research season in the Gowienica River (West Pomeranian Voivodeship). The section covered by the study included a section of the stream from its estuary to the Szczecin Lagoon up to the damping threshold near Łoźnica, through which the fish were unable to swim upstream. Spawning fishes are described in detail, including their size and GPS location. The results were compared with previous studies in this section and with other studies. Progressive qualitative and quantitative changes have been demonstrated between seasons in Gowienica River and in comparison with other waterways. Human activity was considered the most important cause of the decreasing number of spawning grounds and spawning areas.

Słowa kluczowe

PL

badania środowiskowe; ryby łososiowate; rzeka Gowienica; tarliska; troć wędrowna

EN

environmental research; Gowienica River; salmon fish; spawning grounds

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 3
• Strony: 41--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys. kolor.

Twórcy

autor

Brysiewicz A.

• Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy ITP w Bydgoszczy, ul. Czesława 9, 71-504 Bydgoszcz;

autor

Jankowski M.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu

autor

Tański A.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii

autor

Krzystolik J.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu

Bibliografia

• ADYNKIEWICZ-PIRAGAS M., DRABIŃSKI A. 2000. Wpływ inwestycji hydrotechnicznych na ekosystem rzeki Smortawy [The influence of hydrotechnical development for the ecosystem of the Smortawa River]. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu. Melioracja T. 43. Nr 417 s. 7–29.
• BARTEL R. 2001. Return of salmon back to Polish waters. International Journal of Ecohydrology and Hydrobiology. T. 1. Nr 3 s. 377–392.
• BARTEL R. 2008. Restytucja wybranych gatunków ryb wędrownych w Polsce. W: Rybackie perspektywy pobrzeża południowego Bałtyku [Restitution of selected species of migratory fish in Poland. In: Fisheries prospects of the shores of the southern Baltic Sea]. Red. W. Wawrzyniak, I. Dunin-Kwinta, K. Formicki, R. Bartel. T. 3. Szczecin. Wydaw. FOKA s. 59–73.
• BARTEL R., PELCZARSKI W. 2005. Połowy troci Salmo trutta w latach 1972–2003 i efekty zarybiania tym gatunkiem [The throut Salmo trutta fishery in 1972–2003 and effects of restocking this species]. Komunikaty Rybackie. Nr 3 s. 8–11.
• BARTEL R., WIŚNIEWOLSKI W., PRUS P. 2007. Impact of the Włocławek dam on migratory fish in the Vistula River. Archives of Polish Fisheries. Vol. 15. Fasc. 2 s. 141–156.
• BOGOŃ B., CUPAK A., WAŁĘGA A. 2011. Koncepcja poprawy gospodarki ściekowej w gminie Baranów Sandomierski [Concept of improvement of municipal sewage management in Baranów Sandomierski commune]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2 s. 83–97.
• DĘBOWSKI P., BERNAŚ R., RADTKE G., SKÓRA M. 2008. Stan populacji troci wędrownej (Salmo trutta morpha trutta L.) i łososia (Salmo salar) w dorzeczu Słupi i możliwości optymalizacji tarła tych gatunków [The status of the migratory trout (Salmo trutta m. trutta L.) and salmon (Salmo salar L.) in the Słupia catchment and the potential for spawning optimization of these species]. Olsztyn. Wydaw. IRŚ. ISBN 978-83-60111-32-1 ss. 91.
• JONSSON B., JONSSON N. 2011. Ecology of Atlantic salmon and brown trout: Habitat as a template for life histories. Dordrecht. Springer Netherlands. ISBN 978-9400711884 ss. 708.
• KLEMETSEN A., AMUNDSEN P.-A., DEMPSON J.B., JONSSON B., JONSSON N., O’CONNELL M.F., MORTENSEN E 2003. Atlantic salmon Salmo salar L., brown trout Salmo trutta L. and Arctic charr Salvelinus alpinus (L.): A review of aspects of their life histories. Ecology Freshwater Fish. Vol. 12 s. 1–59.
• LOUHI P., MÄKI-PETÄYS A. ERKINARO J. 2008. Spawning habitat of Atlantic salmon and brown trout: general criteria and intragravel factors. River Research and Applications. Vol. 24 s. 330–339.
• ŁABĘDZKI L. 2004. Problematyka susz w Polsce [Drought problems in Poland]. Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie. T. 4. Z. 1 (10) s. 47–66.
• MAZUR A. 2013. Wpływ spływu powierzchniowego na jakość wód rzeki Żółkiewka [The effect of the surface wash on the water quality of the Żółkiewka River]. Gaz Woda i Technika Sanitarna. Nr 2 s. 64-66.
• MOKWA M. 2002. Sterowanie procesami fluwialnymi w korytach rzek przekształconych antropogenicznie [Fluvial processes control in anthropogenically modified river beds]. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Nr 439. Rozprawy. Z. 189. ISSN 0867-7964 ss.135.
• ROCHARD E., ELIE P. 1994. Aquatic macrofauna of the Gironde estuary. Contribution to the White Paper of the Water Agency Adour Garonne. W: Current knowledge on the Gironde estuary. Red. J.L. Bad, J.F. Guillaud. Bordeaux, France. Water Agency Adour-Garonne. Bergeret Editions ss. 115.
• TAŃSKI A., BONISŁAWSKA M., SZULC J., BRYSIEWICZ A., FORMICKI K. 2011b. Zasadność budowy tarlisk dla wędrownych ryb łososiowatych w zlewni rzeki Iny na tle badań środowiskowych. Cz. I. Rzeka Ina [The possibility of building spawning grounds for migratory salmonids in the Ina River catchment based on environmental studies. Part 1. The Ina River]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 3 (35) s. 253–268.
• TAŃSKI A., FORMICKI K., BONISŁAWSKA M., KORZELECKA-ORKISZ A., WINNICKI A. 2008 b. Możliwości wspomagania naturalnego rozrodu łososia atlantyckiego (Salmo salar L.) i troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L.) w zlewni rzeki Iny. W: Biotechnologia w akwakulturze [The Opportunities to support the natural reproduction of Atlantic salmon (Salmo salar L.) and migratory trout (Salmo trutta m. trutta L.) in Ina River catchment. In: Biotechnology in aquaculture]. Red. Z. Zakęś, J. Wolnicki, K. Dęmska-Zakęś, R. Kamiński, D. Ulikowski. Olsztyn. Wydaw. IRŚ s. 173–180.
• TAŃSKI A., KORZELECKA-ORKISZ A., BONISŁAWSKA M., KESZKA S., SOBOCIŃSKI A., FORMICKI K. 2008a. Zabudowa hydrotechniczna cieków jako przeszkoda w wędrówkach i rozrodzie dwuśrodowiskowych ryb łososiowatych na przykładzie zlewni rzeki Iny. W: Rybackie perspektywy pobrzeża Południowego Bałtyku. T. 3. Ryby wędrowne w polskiej gospodarce wobec nowej polityki wspólnotowej [Hydrotechnical construction as a barrier in migrations and reproduction cycle of salmonid fish in Ina River catchment. In: Fisheries prospects of the South Baltic coast. T. 3. Migratory fish in the Polish economy against the new Community policy]. Red. W. Wawrzyniak, I. Dunin-Kwinta, K. Formicki, R. Bartel. Szczecin. Wydaw. FOKA s. 115–124.
• TAŃSKI A., WASIUK Ł., SZULC J., KORZELECKA-ORKISZ A., FORMICKI K. 2011a. Ilość gniazd tarłowych troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L.) w rzece Gowienica w latach 2009–2010. W: Ocena i ochrona bioróżnorodności wód [Number of spawning nets of migratory trout (Salmo trutta m. trutta L.) in Gowienica River in 2009–2010. In: Assessment and protection of water biodiversity]. Red. M. Jankun, G. Furgała-Selezniow, M. Woźniak, A.M Wiśniewska. Olsztyn. Agencja Wydawnicza „Argi” s. 91–98.