The evolution of globasteme and contemporary geography

• Autorzy: Andreychouk V.

Warianty tytułu

PL

Ewolucja globastemy i współczesna geografia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The author concentrates on the methodological bases of contemporary geography. According to his point of view, contemporary geography has been experienced an identity crisis. Based on the macroevolutionary conception, the author tries to find out the “comprehensive idea” of geography, identify its object and subject of its research, prove the fundamental character of geography as a science, consider it in the context of other “systemological” sciences and illustrate its theoretical (scientific, in terms of outlook) and practical significance.

PL

Artykuł skupia się na metodologicznych podstawach współczesnej geografii. Zdaniem autora, współczesna geografia przeżywa kryzys tożsamości. W oparciu o koncepcję makroewolucji, autor próbuje ustalić przewodnią ideę geografii, zidentyfikować przedmiot i podmiot jej badań, promuję geografię jako naukę o charakterze fundamentalnym, rozpatruje ją w kontekście systemologicznym oraz pokazuje jej teoretyczne (naukowe, światopoglądowe) oraz praktyczne znaczenie.

Słowa kluczowe

EN

geography; system approach; methodology; evolution; geographical environment; abiosphere; biosphere; noosphere; globasteme

PL

geografia; podejście systemowe; metodologia; ewolucja; środowisko geograficzne; abiosfera; biosfera; noosfera; globastema

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 23
• Strony: 9--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Andreychouk V.

• University of Silesia, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Afanasyev W.G., 1986: Celostnaja sistema i okrużajuszczaja jeje sreda [w:] Kibernetika i noosfera. Nauka, Moskwa.
• Alekseyev G.N., 1983: Energoentropika. Znanie, Moskwa.
• Allen J., Nelson M., 1989: Space biospheres. Synergetic Press, Oracle, Arizona.
• Bagrov N.W., 2005: Geografija w informacionnom mire, Lybidz, Kyiw.
• Budyko M.I., 1984: Ewolucja biosfery, Gidrometeoizdat, Leningrad.
• Chardin T.P., 1987: Fenomen czelowieka, Nauka, Moskwa.
• Chilmi G.F., 1975: Sowremennoje sostojanije naucznych koncepcij biosfery [w:] Metodologiczeskije aspekty issledowanija biosfery, Nauka, Moskwa.
• Erdei-Gruz T., 1974: Chimiczeskije istoczniki energii, Mir, Moskwa.
• Eshby U.R., 1959: Wedenije w kibernetiku, Moskwa.
• Falkowski J., 2005: Geografia, jako nauka o Ziemi, czyli o systemie relacji: człowiek-środowisko-przestrzeń [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Grant V., 1985: The Evolutionary Process, A Critical Review of Evolutionary Theory, Columbia University Press. N.Y.
• Hoyle F., 1977: Ten faces of the Universe, W.H. Frejman, San Francisko.
• Jędrusik M., Kałuski S., Plit F, 2005: Stan wiedzy geograficznej w społeczeństwie polskim (zarys problemu) [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Kacura A.B., 1975: Woprosy ekologiczeskogo prognozirowanija [w:] Metodologiczeskije aspekty issledowanija biosfery, Nauka, Moskwa.
• Kamshilov M.M., 1979: Ewolucja biosfery, Nauka, Moskwa.
• Kibernetika i noosfera, 1986: Nauka, Moskwa.
• Kolchinskiy E.I., 1990: Ewolucja biosfery, Nauka, Leningrad.
• Kondracki J, 1976: Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, PWN, Warszawa.
• Kovalov A., 2008: Landszaft sam po siebie i dla czelowieka, Charków.
• Krysaczenko W.S., 1998: Ludyna i biosfera: osnowy ekolohicznoji antropologii, Zapowit, Kyjiw.
• Lapo A.W., 1979: Sledy byłych biosfer, Znanie, Moskwa.
• Liszewski Z., 2005: Cele i zadania II Forum geografów polskich [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Liszewski Ż., Suliborski A., 2005: Kształcenie geografów na poziomie akademickim w świetle aktualnej dyskusji o jedności Geografii [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Lovelock J., 1979: Gaja: A New Look At Life on Earth. Oxford Univ. Press, Oxford.
• Moiseyev N., 1990: Czelowiek i noosfera. Molodaja Gwardia, Moskwa.
• Oberg J.E., 1983: New Earths, New American Library, N.Y.
• Obszczestwo i prirodnaja sreda. Żbornik, 1980. Znanie, Moskwa.
• Pechurkin N., 1988: Energia i żizń, Nauka, Nowosybirsk.
• Pulinowa M., 2005: Zakres wiedzy geograficznej w edukacji szkolnej [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Richling A., Solon E., 2002: Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa.
• Rodin N., 1991: Ideja koevolucii. Nauka, żibirskoje otdeleniye, Novosibirsk.
• Sagan C., 1984: Cosmos, Random House, N.Y.
• Starkel L., 2005: Czy integracja nauk geograficznych jest potrzebna? [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Synder T.P. (ed.), 1985: The Biosphere Catalogue, Synergetic Press, London.
• Shypunov F.J., 1980: Organizowannost biosfery, Nauka, Moskwa.
• Theilhard de Chardin, 1987: Fenomen czelowieka, Nauka, Moskwa.
• Tolmachov A.,I., 1959: Znaczenije biocenoticzeskich uslowij kak faktora ewolucii [w:] Woprosy biostratygrafii kontynentalnych tolsz. Gosgeoltechizdat, Moskwa.
• Widawski W., 2005: O geografii w XXI w. [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.
• Vernadski V.I., 1967: Biosfera, Mysl, Moskwa.
• Vernadski V.I., 1977: Razmyszlenija naturalista. Naucznaja mysl kak planetnoje jawlenije, Nauka, Moskwa.
• Wilczyński W., 1996: Idea przyrody w historii myśli geograficznej, Jedność, Kielce.
• Wilczyński W., 2003: Autonomia i jedność geografii. Studium metodologiczne, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Triada, Łódź.
• Winer N., 1958: Cybernetyka, Sowietskoje radio, Moskwa.
• Wojtanowicz J., 2005: Kondycja geografii polskiej w opinii studentów [w:] Wpływ rozwoju nauk geograficznych na proces kształcenia społeczeństwa oraz promocje wiedzy geograficznej w Polsce, Sosnowiec.