Wpływ zmienności litologicznej melafirów na zróżnicowanie fizycznych i mechanicznych właściwości produkowanego z nich kruszywa o uziarnieniu ciągłym

• Autorzy: Rembiś M.

Warianty tytułu

EN

An impact of lithological variability of melaphyres on the diversification of the mechanical properties of the all-in aggregates manufactured

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Melafiry, występujące w obrębie badanego złoża, są zróżnicowane między sobą pod względem cech litologicznych, co wynika z różnego przebiegu procesów wulkanicznych oraz pomagmowych i hipergenicznych zachodzących na tym obszarze. Zarówno kopalina, jak i surowiec z niej pozyskiwany (kruszywo o ciągłym uziarnieniu), wykazują zróżnicowanie właściwości fizyczno-mechanicznych i cech użytkowych. Najbardziej wartościowe pod względem surowcowym są zwięzłe melafiry o teksturze afanitowej, jednak ze względu na parametry uziarnienia i wartość wskaźnika nośności uzyskaną po ich zagęszczeniu, znajdują one ograniczone zastosowanie w budownictwie drogowym. Kruszywa wykonane z melafirów użylonych oraz z brekcji melafirowych są źle uziarnione i trudne do zagęszczenia. Zupełnie nieprzydatne do stosowania w budownictwie drogowym, ze względu na złe uziarnienie oraz niską wartość wskaźnika CBR, są kruszywa uzyskane z melafirów o strukturze porowato-migdałowcowej. Dla poprawy jakości produkowanego kruszywa możliwe jest opracowanie technologii jego przeróbki, zapewniającej uzyskanie ciągłości uziarnienia oraz poprawę zagęszczalności i wskaźnika nośności.

EN

Melaphyres of the deposit in question differ among themselves in their lithological features, resulting in the differences of the volcanic, postmagmatic and hypergenic processes within the area. Therefore, both the rocks and the all-in aggregate manufactured have diversified physical-mechanical properties and usable qualities. The most valuable are compact melaphyres with the aphanitic texture, although the values of the graining parameters and load bearing coefficients (CBR ratio) of the consolidated aggregates limit their applicability to the road construction. In turn, the aggregates produced of the veined melaphyres and the melaphyre breccias are poorly grained and make problems with their consolidation. Completely useless for the road constructing are the aggregates produced of the melaphyres with the porous-amygdaloidal structure with the regard to their graining and low values of the CBR ratio. The quality of the aggregates could be improved developing a technology which provides all-in aggregate products that could be easier consolidated and would have higher CBR ratios (higher load-bearing capacity).

Słowa kluczowe

PL

melafiry; parametry uziarnienia; wskaźnik Los Angeles; wskaźnik nośności CBR

EN

melaphyres; graining parameters; Los Angeles coefficient; California bearing ratio; CBR

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 59, nr 3
• Strony: 100--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Rembiś M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Złożowej i Górniczej

Bibliografia

• [1] American Association of State Highway and Transportation Officials (AASHTO) 2008. Mechanistic-Empirical Pavement Design Guide: A Manual of Practice. AASHTO Designation: MEPDG-1
• [2] PN-B-06712:1986 Kruszywa mineralne do betonu. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 1986
• [3] PN-B-06714-40:1978 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie wytrzymałości na miażdżenie. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 1978
• [4] PN-EN 933-1:2012 Badania geometrycznych właściwości kruszyw. Część 1: Oznaczanie składu ziarnowego. Metoda przesiewania. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2012
• [5] PN-EN 1097-2:2010 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw. Część 2: Metody oznaczania odporności na rozdrabnianie. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2010
• [6] PN-EN 1926: 2007 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie jednoosiowej wytrzymałości na ściskanie. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2007
• [7] PN-EN 1936: 2010 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie gęstości i gęstości objętościowej oraz całkowitej i otwartej porowatości. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2010
• [8] PN-EN 13043:2004 Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwaleń stosowanych na drogach, lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2004
• [9] PN-EN 13242+A1:2010 Kruszywa do niezwiązanych i związanych hydraulicznie materiałów stosowanych w obiektach budowlanych i budownictwie drogowym. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2010
• [10] PN-EN 13286-47:2012 Mieszanki niezwiązane i związane spoiwem hydraulicznym. Część 47: Metoda badania do określenia kalifornijskiego wskaźnika nośności, natychmiastowego wskaźnika nośności i pęcznienia liniowego. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2012
• [11] PN-EN 13755: 2008 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie nasiąkliwości przy ciśnieniu atmosferycznym. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2008
• [12] PN-EN 14227-1:2007 Mieszanki związane spoiwem hydraulicznym. Wymagania. Część 1: Mieszanki związane cementem. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2007
• [13] PN-EN ISO 14688-2:2006 Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 2: Zasady klasyfikowania. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2006
• [14] PN-S-06102:1997 Drogi samochodowe. Podbudowy z kruszyw stabilizowanych mechanicznie. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 1997
• [15] Rembiś M. 2011. Mineralno-teksturalna zmienność wybranych skał bazaltowych Dolnego Śląska. i jej rola w kształtowaniu fizyczno-mechanicznych właściwości produkowanych kruszyw. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 27, 3: 29-49
• [16] Rembiś M. 2017. Styl budowy geologicznej złoża bazaltów „Targowica” jako czynnik warunkujący zmienność litologii i fizyczno-mechanicznych właściwości kopaliny. Górnictwo Odkrywkowe, 58, 3: 5-12
• [17] Standardy Techniczne, 2009. Szczegółowe warunki techniczne dla modernizacji lub budowy linii kolejowych. Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa. Warszawa 2009
• [18] Wiłun Z. 2001. Zarys geotechniki. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 2001
• [19] WT - 4 2010. Mieszanki niezwiązane do dróg krajowych. Wymagania Techniczne. Załącznik nr 3 do Zarządzenia nr 102 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 19 listopada 2010
• [20] WT-5 2010. Mieszanki związane spoiwem hydraulicznym do dróg krajowych. Wymagania Techniczne. Załącznik nr 4 do Zarządzenia nr 102 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 19 listopada 2010

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).