Soil and habitat conditions of the selected ecological grasslands in „Nature 2000” region located nearby Koźmin brown coal pit

• Autorzy: Kaczmarek Z. , Gajewski P. , Klarzyńska A. , Owczarzak W. , Mocek A.

Warianty tytułu

PL

Warunki glebowe i siedliskowe wybranych ekologicznych użytków zielonych obszaru „Natura 2000” położonych w sąsiedztwie odkrywki węgla brunatnego Koźmin

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents the results of soil and floristic research conducted in the valley of the central course of Warta River in the “Nature 2000” area, which is located nearby KWB Adamów brown coal pit. The state of grasslands’ vegetation was characterized on the basis of its floristic composition, and such soil properties as texture, specific density, bulk density, porosity, maximal hygroscopic capacity, saturated hydraulic conductivity, the potential of water bonding and total and readily available water were analyzed. Grasslands located in the detention basin were diverse and the diversion depended mostly on their location and utilization. Foxtail, oatgrass, and fescue-poa grasslands were dominant, whose new growth is rich in species of economically useful herbs and weeds. Examined soils showed great variation in their physical and water properties. It stems out from their specific origin which was strongly conditioned by the fact that are much more influenced by geological than soil-formation processes. These changes were caused mainly by different texture of each genetic level and the character of sludge accumulation which influences the content of total carbon. The presented results did not differ significantly from typical values found in alluvial soils of Polish river valleys. The conducted pedological characteristics of habitats suggests that the examined area is not undergoing degradation due to the activities of an opencast mine located nearby. It has also been confirmed by the high level of soil and ground waters.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań gleboznawczych i florystycznych przeprowadzonych w Dolinie Środkowej Warty na terenie obszaru „Natura 2000”, sąsiadującego z działającą odkrywką węgla brunatnego KWB Adamów. Scharakteryzowano stan pokrywy roślinnej użytków zielonych na podstawie ich składu florystycznego oraz przeanalizowano takie właściwości gleb, jak: skład granulometryczny, gęstość fazy stałej, gęstość gleby, porowatość, maksymalną pojemność higroskopową, filtrację, potencjały wiązania wody przez glebę, potencjalną i efektywną retencję użyteczną. Zbiorowiska łąkowe zlokalizowane na polderze zalewowym wykazały zróżnicowanie, uzależnione w głównej mierze od ich usytuowania i użytkowania. Dominowały łąki wyczyńcowe, rajgrasowe i kostrzewowo-wiechlinowe, w runi których stwierdzono duży udział gatunków z grupy użytkowej ziół i chwastów. Badane gleby wykazywały silne zróżnicowanie w obrębie ich właściwości fizycznych i wodnych. Wynikało ono z ich specyficznej genezy, warunkowanej zdecydowaną przewagą wpływu na nie procesów geologicznych nad glebotwórczymi. Opisane różnice powodowane były głównie przez odmienne uziarnienie poszczególnych poziomów genetycznych oraz charakter zamulenia, wpływające na zawartość węgla ogólnego. Zaprezentowane wyniki nie odbiegały od typowych wartości, stwierdzanych w madach dolin rzecznych Polski. Przeprowadzona charakterystyka pedologiczna siedlisk sugeruje, iż teren badań w chwili obecnej nie ulega degradacji wskutek działalności zlokalizowanej w pobliżu kopalni odkrywkowej. Potwierdza to również wysoki stan wód glebowo-gruntowych.

Słowa kluczowe

EN

grassland communities; physical properties; water properties; soil degradation; brown coal pit

PL

zbiorowiska łąkowe; właściwości fizyczne; właściwości wodne; degradacja gleb; kopalnia; węgiel brunatny

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 59, nr 3
• Strony: 98--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab.

Twórcy

autor

Kaczmarek Z.

• Department of Soil Science and Land Protection, University of Life Science of Poznań, Poland

autor

Gajewski P.

• Department of Soil Science and Land Protection, University of Life Science of Poznań, Poland

autor

Klarzyńska A.

• Department of Grasslands and Natural Landscape Sciences, University of Life Science of Poznań, Poland

autor

Owczarzak W.

• Department of Soil Science and Land Protection, University of Life Science of Poznań, Poland

autor

Mocek A.

• Department of Soil Science and Land Protection, University of Life Science of Poznań, Poland

Bibliografia

• [1] Dziennik Ustaw 2001 nr 62 poz. 627. Ustawa z dnia 27.04.2001: „Prawo Ochrony Środowiska”.
• [2] Dziennik Ustaw 2004 nr 92 poz. 880. Ustawa z dnia 16.04.2004: „O ochronie przyrody”.
• [3] Dziennik Ustaw 2008 nr 199 poz. 1227. Ustawa z dnia 3.10.2008: „O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko”.
• [4] Ellenberg H., Weber He., Dull R., Wirth V., Werner W., Paulissner D.: Zeigerwerte von Pflanzen In Mitteleuropa. Scr. Geobot. 18: 5 - 258, 1992.
• [5] Engel J.: „Natura 2000” w oddziaływaniu przedsięwzięć na środowisko. Wyd. Min. Środ. Warszawa, 2009.
• [6] FAO: Guidelines for soil profile description. Land and Water Development Division. Rome: 1-66, 1977.
• [7] Filipek J.: Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Post. Nauk Roln., 4/1973: 58-69, 1973.
• [8] Klute A.: Water retention: Laboratory methods. In: Klute A. (Ed.). Methods of Soil Analysis, Part 1: Physical and Mineralogical Methods. 2nd edn. Agron. Monogr. 9 ASA and SSSA, Madison, Wi., 1986.
• [9] Klute A., Dirksen C.: Hydraulic conducticity and difusivity: laboratory methods. In: Klute A. (Ed.). Methods of Soil Analysis, Part 1: Physical and Mineralogical Methods. 2nd edn. Agron. Monogr. 9 ASA and SSSA, Madison, Wi., 1986.
• [10] Kozłowska T. Burs W.: Przekształcanie się zbiorowisk łąkowych w wyniku zmian uwilgotnienia siedlisk łąkowych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering vol. 58(4), 2013.
• [11] Kryszak A., Kryszak J., Klarzyńska A.: Waloryzacja florystyczna i siedliskowa zbiorowisk łąkowych przylegających do planowanej odkrywki węgla brunatnego „Tomisławice”. Roczniki Gleboznawcze Tom LXII nr 2:249-255 , 2011.
• [12] Mocek A., Drzymała S.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. UP Poznań, 2011, 418 ss.
• [13] Niedźwiecki E., Winkler E., Wojcieszczuk T., Malinowski R., Sammet A.: Zróżnicowanie waunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cz. I. Warunki hydrologiczne i cechy siedliskowe. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, IMUZ, t.10 z. 1 (22): 133-144, 2008.
• [14] Orzechowski M., Smólczyński S., Sowiński P.: Zasobność mad żuławskich w makroelementy ogólne i przyswajalne. Ann. UMCS, 59, 3: 1065-1071, 2004.
• [15] Polskie Towarzystwo Gleboznawcze: Klasyfikacja uziarnienia gleb i gruntów mineralnych - PTG 2008. Rocz. Glebozn., 60, 2: 5-16, 2009.
• [16] Polski Komitet Normalizacyjny: Polska Norma PN-R-04032: Gleby i utwory mineralne. Pobieranie próbek i oznaczanie składu granulometrycznego, 1998.
• [17] Polskie Towarzystwo Gleboznawcze: Systematyka gleb Polski. Soil Science Annual (Roczniki Gleboznawcze) 62, 3: 5-142, 2011.
• [18] Pranagal J., Ligęza S.: Retencyjność mad tarasu zalewowego puławskiego odcinka Wisły. Rocz. Gleb. 42, 2: 335-340, 2011.
• [19] Rząsa S., Owczarzak W., Mocek A.: Problemy odwodnieniowej degradacji gleb uprawnych w rejonach kopalnictwa odkrywkowego na Niżu Środkowopolskim.Wyd. AR, Poznań: 394 ss, (1999).
• [20] Soil Conservation Service: Soil Survey laboratory methods manual. Soil Survey. Invest. Raport No. 42, U. S. Dept. Agric., Washington, DC, 1992.
• [21] Wysocki Cz., Sikorski P.: Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa ss. 498, 2009.