Walka o styl. Poszukiwania form narodowych w architekturze krajów jugosłowiańskich w I połowie XX wieku

• Autorzy: Pszczółkowski M.

Warianty tytułu

EN

Struggling for the style. Searching for national forms in architecture of Yugoslav countries in the first half of the 20th century

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przed pierwszą wojną światową w Serbii rozwinął się nurt narodowy oparty na inspiracjach bizantyjskich, a w latach międzywojennych nurt monumentalny. W architekturze słoweńskiej zwracają uwagę próby wypracowania formy narodowej, zdecydowanie jednak odmiennej od serbskiej, w Chorwacji wreszcie zrezygnowano zupełnie z konwencjonalnych poszukiwań narodowych na rzecz nowoczesności. Konfrontacja narodów tworzących państwo jugosłowiańskie spowodowała, że nie doszło do wypracowania wspólnej, powszechnie akceptowanej formy architektury jugosłowiańskiej.

EN

Before the war in Serbia there developed a tendency based on Byzantine inspirations; whereas in the interwar period it was monumentalism that grew in popularity. What grabs attention in Slovene architecture was looking for the national form, however very much different from the Serbian one. Finally, in Croatia, searching for national identity was left in favour of modernity. The clash between the nations of the Yugoslav state stopped the attempts to create a common united form of architecture.

Słowa kluczowe

PL

Branko Tanazević; Drago Ibler; Ivan Vurnik; Jože Plečnik; Momir Korunović; styl narodowy; styl serbo-bizantyjski

EN

Branko Tanazević; Drago Ibler; Ivan Vurnik; Jože Plečnik; Momir Korunović; national style; Serbo-Byzantine style

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 24/2
• Strony: 213--228
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., zdj.

Twórcy

autor

Pszczółkowski M.

• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Katedra Architektury i Urbanistyki

Bibliografia

• [1] Achleitner F., Gmachy publiczne, w: Jože Plečnik. Architekt i wizjoner, Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury 2006, s. 208–212.
• [2] Banković V., Nova zgrada Ministarstva građevina Kraljevine Jugoslavije, Nasleđe 2005, nr 6, s. 163–174.
• [3] Bernik S., Slovenska arhitektura dvajsetega stoletja, Ljubljana, Mestna galerija 2004, ISBN 978-961-90619-4-7.
• [4] Blagojević L., Modernism in Serbia. The elusive margins of Belgrade architecture 1919–1941, Cambridge, MIT Press & Harvard University Graduate School of Design 2003, ISBN 9780262025379.
• [5] Drljević M., Istorija i arhitektura pošte 1 u Beogradu, w: Zbornik Matice Srpske za Likovne Umetnosti, Novi Sad 2009, s. 277–296.
• [6] Đurđević M., Delatnost ruskih arhitekata emigranata u jugostočnoj Srbiji, w: Leskovački zbornik, Leskovač 1999, s. 183–193.
• [7] flickr.com, dostęp 18.03.2015.
• [8] Ibrajter-Gazibara B., Arhitektura zgrade Tehničkog fakulteta u Beogradu, Nasleđe 2006, nr 7, s. 69-–85.
• [9] Jovanović M., Rusija u egzilu – okviri, dometi i načelni problemi istraživanja, w: Ruska emigracja u srpskoj kulturi XX veka, Beograd, Filološki fakultet u Beogradu 1994, s. 22–37.
• [10] Kadijević A., Graditeljska delatnost Petra J. Popovića u jugoistočnoj Srbiji (1908–1930), w: Zbornik Matice Srpske za Likovne Umetnosti, Novi Sad 2012, s. 225–240.
• [11] Kadijević A., Two courses of the Serbian Architectural Art Nouveau: International and National, Nasleđe 2004, nr 5, s. 53–70.
• [12] Kadijević A., Uloga ruskih emigranata u beogradskoj arhitekturi između dva svetska rata, w: Godišnjak grada Beograda 2002–2003, Beograd, s. 131–142.
• [13] Kadijević A., Đurđević M., Russian Emigrant Architects in Yugoslavia (1918–1941), Centropa 2001 nr 2, s. 139–148.
• [14] Lewis Namier W., Yugoslawia, w: Facing East. Essays on Germany, the Balkans and Russia in the Twentieth Century, London, Hamish Hamilton 1947, s. 66–82.
• [15] Mihajlov S., Mišić B., Palata Glavne pošte u Beogradu, Nasleđe 2008, nr 9, s. 239–264.
• [16] Musić M., Arhitektura dvadesetog veka, w: O. Bihalji-Merin, Umetničko blago Jugoslavije, Beograd, Jugoslavija 1969, s. 389–394.
• [17] panoramio.com, dostęp 18.03.2015.
• [18] Perović M., Srpska arhitektura XX veka. Od istoricizma do drugog modernizma, Beograd, Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu 2003, ISBN 8680095559.
• [19] Pszczółkowski M., W poszukiwaniu własnej tożsamości. Forma narodowa na tle zjawisk w architekturze czeskiej i słowackiej (czechosłowackiej) w I połowie XX wieku, Przestrzeń i Forma 2015, nr 2, s. 237–250.
• [20] Purchla J., Jože Plečnik w zwierciadle Europy Środka, w: Jože Plečnik. Architekt i wizjoner, Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury 2006, ISBN 83-89273-41-1, s. 8–9.
• [21] snipview.com, dostęp 22.03.2015.
• [22] Stojanović S., Srpski neimar. Opis građevinskih radova i izrada za slikama, Beograd, Štamparija S. Horovca 1912.
• [23] Tokarev M., 100 godini moderna arhitektura, t. III, Pridonesot na Makedinija i Jugoslavija (1918–1990), Skopje, M. Tokarev 2006, ISBN 9989233330.
• [24] Tołłoczko Z., Tołłoczko T., Josip Plečnik – jeden z prekursorów tradycjonalnego modernizmu. Ze studiów nad ewolucją architektury od akademickiego klasycyzmu ku zmodernizowanemu klasycyzmowi, w: Studia z historii architektury i urbanistyki poświęcone profesorowi Józefowi Tomaszowi Frazikowi, Kraków, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej 1999, s. 315–344.
• [25] visitljubljana.com, dostęp 20.03.2015.
• [26] Wąs C., Architektura Jože Plečnika, Wrocław, Muzeum Architektury 2004, ISBN 83-89262-18-5.
• [27] wikipedia.org, dostęp 10.03.2015.
• [28] Živanović D., Prilog proučavanju istorije i arhitekture zgrade Kontrolnog odeljenja Ministarstva pošta, telegrafa i telefona u Beogradu, Nasleđe 2001, nr 3, s. 105–113.